Jump to content
Модератор раздела NOIR

  • Откройте аккаунт на Диспуте за 5 минут

    Продаете недвижимость, машину, телефон, одежду?  Тысячи  просмотров ежедневно на dispute.az  помогут вам. Бесплатная доска обьявлений.

Azərbaycan Dilində Nə Qədər Türk Mənşəli Söz Var?

VAFADAR
 Share

Recommended Posts

  • 1 month later...
Smile ) Grand Master

Smile )

Posted
Posted

Azərbaycan dili haqqında internetdə bir məlumat axtarmağınızı məsləhət görməzdim. Hələ orfoqrafik düzgün yazmağı bacarmırlar, məlumatın dəqiqliyindən danışmaq belə istəmirəm. Ən yaxşısı kitabxanalarda axtarmaq.

Link to comment
Share on other sites
  • 10 months later...
  • 1 month later...
Kenul2012 Grand Master

Kenul2012

Posted
Posted

Əsl  Azərbaycan sözləri ahəng qanuna tabedir .İstisnalar var .Onları qeyd edəcəyəm.Vurgu sərbəstliyinə rast gəlinmir.Əsas nitq hissələrindən feil,say və əvəzlik,demək olar ki,çox hissəsi milli mənşəlidir.Xüsusi ilə feil və onlardan düzələn sözlər əsl türk sözləridir.

Saylardan -həşdat,milyon,milyard alınma sözlərdir ,yerdə qalanlar türk mənşəlidir.

Əvəzliklərdən -bəzi,həmin,nə qədər,nə təhər,filan alınmadır.Digər əvəzliklər isə türk mənşəlidir.

 

 

Link to comment
Share on other sites
Kenul2012 Grand Master

Kenul2012

Posted
Posted

Alınma sözləri qeyd edim.Digərlərini özünüz ayırd edə biləcəksiniz.

 

1.Tərkibində yanaşı ( istər eynicinsli ( aa,əə) ,istərsə də müxtəlifcinsli  ( aə ,iə ) saitlər işlənmiş sözlər əsl azərbaycan sözləri deyil.: saat,maaş,maneə,zəif,müalicə,müavin,səadət,şair ,təəccüb və s..

 

2.Ahəng qanunu pozulmuş sözlər ( ahəng qanunu -sözdə qalın və incə saitlərin bir-birinə izləməsi prinsipi ) bizim deyil. 

fani ,alim,dünya,əlifba və s.

Dilimizdə ahəng qanunu pozulmuş sözlər var :ilxı,işıq,ilğım,ilıq,ilan,ildırım,inam,inanmaq,iraq,işarmaq,quzey,işıldamaq -bu sözlərdə ahəng qanunu pozulsa da bizim sözlərdir.

 

3.Əvvəlində iki yanaşı samit işlənmiş sözlər alınmadır :kran,flora,traktor,qrafin vəs.

srağa gün isə istisnadır.

 

4.R samiti ilə başlayan sözlər bizim deyil: rahat,rəsm,rəfiqə,Rasim,Ramiz,retro,ruhani,real və s.

 

5 .Tərkibində J j  samiti olan sözlər alınmadır :Jalə,jaket,jurnal,mesaj,masaj,əjdaha,müjdə,qaraj ,jilet və s.

 

6.Sonu o,ö,e saitləri ilə bitən sözlər milli deyil.: büro,retro,metro,depo,piano,təvazö,sənaye ,mane,qane,kino forte və s.

 

7.Vurğusu ilk hecaya düşməyən sözlərin əksəriyyəti milli deyil :amma,nümunə,parta,poeziya,firma,kamera,kompos. vəs

 

8 . Tərkibində uzun sait işlənmiş sözlər ( əvvəllər daha çox apostrofla yazılırdı )  şölə,şöbə,tacir,məna,klinika,xəzinə ,arif,nadir,etiraf və s.

 

9. Ön şəkilçili sözlər bizim deyil: nacins,narahat,namünasib,baməzə,bivəfa,bikef,ləməzhəb,laməkan,anormal,biçarə və s.. alınma sözlərdir 

Nadinc və nakişi sözləri istisnadır.Kişi və dinc əsl azərbaycan sözüdür,onlardan düzələn nadinc və nakişi bizimdir .

 

10.Tərkibində eynicinsli samitlər işlənmiş sözlər alınmadır : təyyarə,şiddət,qüllə,qüvvə,amma,müddət,təəccüb,rəssam,müqəssir,hiddət,mürəbbə və s.

 

Yeddi,səkkiz,doqquz,əlli,addım,hoppanmaq,tullanmaq və s. feil vəsaylar milli sözlərimizdir.

 

11.Elm ,təhsil,din,şəriət və ilahiyyatla bağlı sözlər alınmadır .Məktəb,tədris,alim,qələm,savad,təcrübə,tarix,fəlsəfə,fikir,təfəkkür,ruhani,namaz,axund,ziyarət,məşədi,islam,peyğəmbər,dua,ibadət,Əli,Həsən,Cəfər ,İsa,mədrəsə,molla,rəhmət və s. 

 

12.Daxili fleksiya nəticəsində yaranmış qohum sözlər bizim deyil. şeir,şair ;elm,alim,müəllim,üləma; həbs,məhbus,məhbəs ;zülm,zalım,məzlum;dərs,tədris,mədrəsə;dərk,idrak,dərrakə;şərik,iştirak,müştərək ;nəzm,nizam,nazim,mənzum;nəsr ,nasir,mənsur və s. Belə sözlər ərəb mənşəlidir.

 

13. Sonu qoşa samitli bir hecalı sözlər alınmadır ; həll,zidd,sədd,xətt,fənn,küll,hiss,şəkk,hədd,həcc,rədd,haqq və .s belə sözlər ərəb mənşəlidir.

 

14 .Vaxtilə apostrofla yazılmış sözlər :bəzən,bəzi,mötərizə ,ecazkar,etibar,elan,Məsud,Sənan,mötəbər,şöbə,etiraz  və s.bu cür sözlər ərəb mənşəlidir.

 

 

 

  • Upvote 2
Link to comment
Share on other sites
  • 2 years later...
Başa Bela Experienced

Başa Bela

Posted
Posted
On 27 ביוני 2015 at 1:57 PM, Smile ) said:

Azərbaycan dili haqqında internetdə bir məlumat axtarmağınızı məsləhət görməzdim. Hələ orfoqrafik düzgün yazmağı bacarmırlar, məlumatın dəqiqliyindən danışmaq belə istəmirəm. Ən yaxşısı kitabxanalarda axtarmaq.

Teessüf ki doğrudur...

Link to comment
Share on other sites
  • 7 months later...
  • 1 year later...
Oculi Caligant Newbie

Oculi Caligant

Posted
Posted

Azərbaycan dilinin 50-60% i ərəb sözlərindən ibarətdir (məs. sonu “ə” və “ət” lə qurtaran sözlər, sonu “i”,”vi”,”ani” ilə qurtaran sözlər və sair qeyd etmədiyim minlərlə sözlər var hansı ki, işlədənlər öz sözlərimiz olduğunu güman edir). İkinci yerdə fars dilindən keçmə sözlər, əsasən də şəkilçi kimi işlətdiklərimiz, üçüncü yerdə isə Avropa dillərindən Rus dili vasitəsi ilə bizə keçən sözlər və rus dilindən alıma sözlərin özü. 

Link to comment
Share on other sites
Oculi Caligant Newbie

Oculi Caligant

Posted
Posted (edited)

Ərəb sözlərini bizim dildən çıxarsan danışmağa, fikir çatdırmağa söz qalmaz ) 

Yeri gəlmişkən tək bizdə yox elə Türkiyənin danışdığı dildəndə ərəb sözlərini çıxar söz bazası avtomatik 50% dən aşağı düşəcək. Hələ digər dillərdən keçən sözləri demirəm. 

Edited by Oculi Caligant
Link to comment
Share on other sites

Create an account or sign in to comment

You need to be a member in order to leave a comment

Create an account

Sign up for a new account in our community. It's easy!

Register a new account

Sign in

Already have an account? Sign in here.

Sign In Now
 Share
Go to topic listing

  • Our picks

    • И опять Помогите))

      И опять Помогите))

      eva_j posted a topic in Дискуссии на общие темы,

      Девочки форума....кто может откликнитесь
      все все все...мне нужна ваша помощь....
      У дочери день варенье в понедельник, меня поставщики подвели, заказала костюм  Чуи(на вайлдберис) вобщем отказали ...
      А она у меня ужасная анимешница, вобщем решила сама смастерить ей костюм , благо не очень тяжёлый ...
      У меня есть пальтишко, портниха онун астарыны дейишечек, шляпку куплю , брюки черные и сарочка есть, остаётся только два элемента, серая жилетка и короткий пиджачок, серая жилетка может у кого то от костюма остался, могу купить, или за шоколадку взять, а что делать с пиджаком? Моя портиниха отказалась((( говорит переделать нет проблем , а новый сшить нет ...
      Очень мало времени ....помогите, можно и советом...
      По магазинам не могу пройтись с работы в 6 выхожу...могу успеть только в один но только если точно знать что могу купить , что надо
      • 3 replies
      Assembler

      Picked By

      Assembler,
    • «Переживаю за свою жизнь и жизнь своих детей...» Женщина из Баку о том, как лишилась глаза после избиения мужа – ВИДЕО

      «Переживаю за свою жизнь и жизнь своих детей...» Женщина из Баку о том, как лишилась глаза после избиения мужа – ВИДЕО

      Gabrielle posted a topic in Дискуссии на общие темы,

      Проживающая в Баку Анастасия Бектимирова поделилась в своем аккаунте в Инстаграм видео, в котором рассказала о произошедшем с ней домашнем насилии.
        • Sad
        • Confused
        • Like
      • 135 replies
      Assembler

      Picked By

      Assembler,
    • Стало известно, чем болен Кадыров. Кто станет новым главой Чечни?

      Стало известно, чем болен Кадыров. Кто станет новым главой Чечни?

      CвЕт ДуШи posted a topic in Дискуссии на общие темы,

      Рамзан Кадыров смертельно болен, он регулярно переносит серьезные медицинские кризисы, у него панкреонекроз поджелудочной железы, а Кремль ищет замену нынешнему главе Чечни, утверждает «Новая газета Европа». По их данным, именно поэтому Кадыров часто пропадает из виду, запускает пиар-кампании и то теряет, то набирает вес. Можно ли верить этой информации? На что опирается «Новая газета Европа» в своей публикации? Что будет в Кремле и в Чечне, если Кадырову действительно придется уйти? И что известно про Апти Алаудинова, который может стать ему заменой?
      .
        • Downvote
        • Confused
        • Haha
      • 20 replies
      Assembler

      Picked By

      Assembler,
    • Алкоголь в Азербайджане подорожает

      Алкоголь в Азербайджане подорожает

      Warlock9000 posted a topic in Дискуссии на общие темы,

      Это может привести к увеличению на рынке нелегальной продукции, поэтому соответствующие структуры должны подойти к этому вопросу очень внимательно, считает эксперт.  
      • 62 replies
      Bercana

      Picked By

      Bercana,

    • Брак или небрак?

      HHK posted a topic in Дискуссии на общие темы,

      ДРУЗЬЯ! ДАВНО МЫ НИЧЕГО НЕ ОБСУЖДАЛИ )). На ДНОТе одни страшилки...Сегодня один уважаемый форумчанин выставил высказывание умной дамы. Пост длинный, весь его выставлять не вижу смысла, но одна мысль заставила меня задуматься. Дама пишет, что брак не решит никаких ваших проблем, человек должен научиться выруливать  все сам, не надеясь на партнера. Тут я зависла ))) Родилась мысль, зачем двум автономным, самодостаточным личностям жить вместе? Можете обвинять меня в меркантильности и кидать танпками, но я в браке вижу только один смысл( кроме детей) - облегчение жизни друг друга. Все мы разные и некоторые вещи даются нам легко, а нашему супругу, например,  трудно. Вот, мы , по- умолчанию и облегчаем жизнь друг друга. Это касается всех сфер , от эмоциональной до утилитарной. Но та дама так уверенно, по пунктам все разложила в своём "учении" , что я засомневалась))) А что думаете вы , дорогие диспутчане. В чем смысл брака для вас ?
        • Upvote
        • Like
      • 284 replies
      Bercana

      Picked By

      Bercana,
    • Продам. Хонда Аккорд 2009

      Продам. Хонда Аккорд 2009

      efbaze posted a topic in Автомобили и коммерческая техника,

      Очень срочно продам автомобил.
      Хонда Аккорд 2.4 лт. 2009 года.
      Куплена в салоне Хонда.
      170.000 км оригинал пробег.
      Тел. 055 7151384
      • 2 replies
      Assembler

      Picked By

      Assembler,
    • Очередное громкое групповое изнасилование в Индии

      Очередное громкое групповое изнасилование в Индии

      Visokiy_Brunet posted a topic in Дискуссии на общие темы,

      Испанские муж и жена, путешествующие по миру на мотоциклах, прошли через ад. В Индии семь мужчин напали на них, когда они спали в палатке, ограбили их и изнасиловали женщину на глазах у ее мужа.
      Пара попала в больницу, а дело расследует местная полиция. О шокирующем инциденте, произошедшем в пятницу вечером в деревне Думка на северо-востоке Индии, г-жа Френанда и г-н Винсент рассказали в воскресенье в социальных сетях, опубликовав видео из клиники.
      Пара направлялась в Непал, но решила остановиться на ночь в северо-восточной Индии. Когда они поставили палатку и уснули, насильники ворвались в дом и стали избивать их касками и камнями.
      К счастью, часть тела Фернанды была прикрыта курткой, которая смягчала удары. После того как преступление было завершено, группа скрылась с места преступления, и тогда Винсент связался с патрульной машиной полиции.
      "Мы не могли понять их, потому что они плохо говорили по-английски. Но когда мы увидели их травмы, то поняли, что произошло что-то необычное. Мы сопроводили их в медицинский центр, где врачи подтвердили, что это было групповое изнасилование", - подтвердил The Times of India офицер полиции, который был в составе патруля.
      Тем временем следователи сообщили, что уже установили личности всех семи подозреваемых мужчин и арестовали троих из них. Это жители близлежащих населенных пунктов.
      "Мы находимся в больнице в Индии. Полиция тоже здесь", - говорит 45-летняя Фернанда в кадре. "Я бы никому не пожелала такого. Они избили нас и украли наши вещи. Но не все, потому что главное, чего они хотели, - это изнасиловать меня", - добавляет женщина с явными следами насилия на лице.
       
       
       
        • Sad
        • Confused
      • 280 replies
      Assembler

      Picked By

      Assembler,
    • В Баку выявлены цеха производства подпольной продукции FAIRY, DOMESTOS, ACE, IPEK, Head and Shoulders, Prill, Perwol

      В Баку выявлены цеха производства подпольной продукции FAIRY, DOMESTOS, ACE, IPEK, Head and Shoulders, Prill, Perwol

      CвЕт ДуШи posted a topic in Дискуссии на общие темы,

      В цехах, расположенных во дворе мясокомбината в поселке Кешля Низаминского района Баку, выявлена подпольная продукция.
      Об этом сообщает Государственная налоговая служба (ГНС) при Министерстве экономики.
      • 187 replies
      Assembler

      Picked By

      Assembler,
    View All

  • Recently Browsing   0 members, 0 guests

    • No registered users viewing this page.

Disput.az

По вопросам рекламы - [email protected]

Social networks

Социальные сети

Disput.az

Служба поддержки - [email protected]

×
×
  • Create New...