Təsərrüfat haqqında elm

[sultanat]

      Aristotelin "Siyasət" əsərində "Təsərrüfat haqqında elm" ifadəsi işlənilir. Bir cümlədə də qeyd edilir ki, təsərrüfat haqqında elm - evdə olan hər bir şeyi öz təyinatı üzrə istifadə etmək bacarıqları barədədir. Yəni evin təsərrüfatını düzgün idarə etmək. Nəzərə alsaq ki, Aristotel bizim eradan 300-400 il əvvəl yaşayıb, sual yaranır: indiki zamanda belə bir elmə ehtiyac varmı?

      Mən hesab edirəm ki, var. Çox müşahidə edirəm ki, bəzi ailələr gəlirlərini-çıxarlarını bilmirlər, hesablamırlar. Nəinki şəhər ailələrində, kənd ailələrinin çoxunda ailənin iqtisadiyyatı barədə vəziyyət olduqca acınacaqlıdır.

      400-500 il bundan əvvəl yaşamış bir islam aliminin "yoxsullar və miskinlər" sözlərinə verdiyi tərif maraqlıdır. "Yoxsullar və miskinlər - özlərinin və himayələrində olanların bir illik ərzaq və digər dolanışıq vasitələrinə malik olmayan və ya bunları aylıq əldə etmək üçün müəyyən kəsbkarlıq vasitələri olmayan adamlardır".

      Belə aydın olur ki, ailə təsərrüfatının idarə edilməsi 2 cür ola bilər: 1)  əzuqə, geyim və məişətdə istifadə olunan (paraşok, sabun və s. kimi) əşyaların bir illik ehtiyyatını yığmaqla, 2) gündəlik, həftəlik və ya aylıq gəlir üçün işləyərək, aylıq dolanışıq vasitələrini əldə etməklə.

      1-ci metod əsasən kənd əhalisi üçün, 2-ci metod isə əsasən şəhər əhalisi üçün uyğundur.

      Bir dostum var. uşaqlığı Göyçə mahalının Toxluca kəndində keçib. Deyir ki, payızda kəndin yolları qarla bağlanırdı. Rayona getmək mümkün olmurdu. odur ki, yayda tədarükümüzü görmüş olurduq və  anbarımız ərzaqla dolu olurdu. Küpələrdə qovurma da edib saxlayırdıq. 1 illik nə paltar lazım olacaqsa, hamısını alırdıq. Məktəbdən gələn kimi qaçıb girirdik evin altına, fətiri götürüb bir az isladırdıq, sonra da arasına küpədəki qovurma ətdən qoyub ləzzətlə yeyirdik.

      Sovet hökuməti 20-30 illik ərzaq məhsullarını saxlayan ambarlara malik idi. "spirtovı xleb" deyilən çörəkləri 5 ilsaxlayırdılar. sallofanın içində 2 dənə buxanka qoyulurdu. biri ağ, biri boz. həmişə yumşaq olurdu.

      "Yusif" surəsində də, Misirdə 7 illik ərzaq ehtiyyatının toplanması əhvalatından bəhs edilir.

      Qışda kəndlərimizə getsək, nəinki ambardakı 1 illik ehtiyyatı, heç ambarın özünü də görməyəcəyik.

      Düşünürəm ki, müharibə şəraitində olduğumuzu nəzərə alaraq bu məsələni müzakirə etməyin yeri var. Siz nə düşünürsünüz?   

[azda]

Ish yoldashimin nenesi 41 45 deki muharibeni gormush insandi . deyirki o vaxt xestelikden olen yox , amma acindan olen adamlarin etini kesib olmemek uchun yeyirdiler . Sual verdimki bes niye kinolarda onlar oz eksini tapmayib ? dedi kinolarda ele bele nemechlerin vehshiliklerinden behs edir . Men inanmirmaki indiki weraitde , ne qeder muharibe olsa da  ne qeder acsalar da insan bu yola el atmaz . ondan sa ele acindan olsa yaxshidi .

Sovet hakimiyyeti demish , burda erzaq magazasinda ishleyen bir tanish var , deyirki satdigimiz dondurmalarin coxusu o dovrden qalmadi . Upakovkalarini deyishib teze adi ile satisha buraxiriq . 

[sultanat]

        1956 -cı ilin zamarojennı mal etinin mağazada satıldığını özüm görmüşəm.

        SSRİ 1941-1945 den sonra anbarlar tikməyə başladı, kənd təsərrüfatı alimləri məhsulların uzun müddət saxlanılması yollarını tapdı. o zaman lazım olan ərzaqların və digər şeylərin 20-30 illik ehtiyatlarını tədarük etmişdilər. Sovet hökumətini müharibə yolu ilə dağıtmaq mümkün deyildi. Ona görə də soveti içindən dağıtdılar. Bütün ehtiyyatlar da oğurlanıb satıldı. İndi həmin ambarların qalıb-qalmadığını bilmirəm.

         Həmin zamanlarda ailələr də ehtiyat yığırdılar. Rusların bəziləri hələ indi də poqreb düzəldib, çaxırdan, nastoykadan tutmuş, kartof, yerköküsünə qədər orada saxlayırlar. Bizim kəndlərdə də əvvəllər 1 illik ehtiyat yığırdılar. Qəndi, çayı meşokla alırdılar. İndi kəndlilər heç kartofun, soğanın saxlanma yolunu da bilmirlər. Bir ailəyə il ərzində hansı ərzaqdan nə qədər tələb olunduğunu da bilmirlər.

         Tanıdıqlarınıza sual verə bilərsiniz: 4 nəfərlik ailə 1 il ərzində neçə kilo kartof işlədir? Bu qədər kartofu əldə etmək üçün nə qədər toxumluq kartof tələb olunur. Və nə qədər əkin sahəsi tələb olunur.

Edited May 7, 2016 by sultanat

[kafelio]

çıxışında Aqrar Elm və İnformasiya Məsləhət Mərkəzinin təşkilati strukturuvə onun tabeliyində fəaliyyət göstərən elmi-tədqiqat institutlarının əhatə etdiyi araşdırmaların əsas strateji istiqamətləri və tədqiqat prioritetləri, prioritet bitkilər, innovasiyaların inkişafı, onu şərtləndirən amillər, qabaqcıl texnologiyalarıntəsərrüfatlara transfer olunması haqqında danışıb. Daha sonra C.Təlaiöz təqdimatında konkret elmi-istehsalat xarakterli layihələrin və innovativ klasterlərin həyata keçirilməsi üçün “İnnovativ texnologiyalar aqroparkının” yaradılmasının zəruriliyinə diqqət çəkərək elmi-tədqiqat və təhsil müəssisələri arasında uzunmüddətli qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıq və keyfiyyətli xidmətin təmin olunmasına istiqamətlənmiş innovativ konsorsiumlarının və biznes inkubasiya mərkəzlərinin inkişaf etdirilməsinə, elmi-tədqiqat institutları ilə təhsil müəssisələri arasındakı əlaqələrdə mövcud boşluqlara və eləcə də aidiyyəti üzrə digər məsələlərə geniş yer verib.

Kodi Lucky Patcher nox