Açıq Mənbə Kodlu Sistemlər

[Museyib Elekber]

Yuxarıdakı postda yazdığım qeyd wubi.exe vasitəsilə yükləmə üçün qüvvədədir, yəni disklə yazdıqda buna ehtiyac yoxdur. Biraz diqqətim yayındığından qeydi səhv yerdə yazmışam.

[Elik75]

...davamı

Ubuntunun Windows daxilində necə yazılmalı olduğunu izah etməyə çalışacam. Burada da iki yol var: birbaşa proqram diskindən və disk olmadan wubi.exe (Windows Ubuntu Installer) faylının köməyilə.

Versiyaya uyöun olaraq faylı burdan yükləyə bilərsiniz: http://releases.ubuntu.com/

Diski salırıq və açılmasını gözləyirik. Açılışda Install inside Windows seçirik.

Açılan pəncərədə yazacağımız disk bölümünü, diskdə nə qədər yer ayıracağamızı, Ubuntu versiyasını, interfeys dilini, istifadəçi adı və parolunu təyin edirik.

Bu hissələri bir-bir izah edim:

-hansı diski seçməyin çox da fərqi yoxdur. Kifayət qədər yer varsa, Windowsun olduğu disk bölümünü seçmək məsləhətdir. Narahat olmayın, heç bir silmə və ya formatlanma əməliyyatı getməyəcək.

QEYD: Əvvəldən yüklədiyimiz ISO faylı wubi.exe faylı ilə eyni yerdə olmalıdır, əks halda proqramı yazma müddətində ISO faylını internetdən təkrar download etməyə çalışacaq ki, bu da xeyli vaxt itkisinə səbəb olacaq.

-sistemin rahat işləməsi üçün heç olmazsa, 5-6 GB yer ayırmaq lazımdır. Daha çoxu da mümkündür.

-Ubuntu versiyaları: Ubuntu-Unity (əvvəllər Gnome idi) masaüstü mühiti, Kubuntu-KDE masaüstü mühiti, Xubuntu-Xfce masaüstü mühiti, Lubuntu-LXDE masaüstü mühiti

-parol mütləq olmalıdır.

Lazım olan seçimlər edildikdən sonra Install düyməsini basırıq.

Komputeri yenidən açırıq.

Ardı var...

Kompüterimdə Windows 7 işlədirəm.İstəyirəm Ubuntunu yazım.Bu qayda ilə Ubuntunu install etsəm sonra GRUB 2 (başlangıcda əməliyyat sistemi seçmək üçün) ayrıca yazılmalıdır? Əvvəl bir dəfə install elədim (Win 7-dən sonra) problem oldu

Edited January 11, 2013 by Elik75

[Museyib Elekber]

Kompüterimdə Windows 7 işlədirəm.İstəyirəm Ubuntunu yazım.Bu qayda ilə Ubuntunu install etsəm sonra GRUB 2 (başlangıcda əməliyyat sistemi seçmək üçün) ayrıca yazılmalıdır? Əvvəl bir dəfə install elədim (Win 7-dən sonra) problem oldu

GRUB Ubuntu ile birlikde yazilir. GRUB 2-ye kecmek ucun upgrade etmek kifayetdir (indi onun nece edildiyi yadimda deyil). Eger bir problem olsa, ancaq Windowsun MBR fayllari silinir, windows yerinde qalir. Bu problemi de Windows diskinden Repair yolu ile hell etmek mumkundur. Ola bilsin ki, Ubuntu son versiyalarinda GRUB 2 ile birlikde yazilir.

[ruslan.b]

Emeliyyat sistemlerinin tesnifati haqqinda daha genish yazacagam' date=' amma sualiniza cavab olaraq bir numune gostere bilerem: unix esasli (unix based) sistem olan Ubuntu hem desktop, hem de server olaraq buraxilir. Ozu de ki pulsuzdur. ubuntu.com saytindan .iso faylini yukleyib xususi qaydada diske yazmaq ve hec bir installing prosesi aparmadan istifade etmek olur (buna live cd deyirler). Istediyiniz halda ayrica emeliyyat sistemi kimi hard diske yaza bilersiniz (Windowsla birlikde)[/quote']

ubuntu unix yox linux based os dir

[Museyib Elekber]

GRUB (GRand Unified Bootloader) Unix tipli sistemlərdə istifadə olunur və sərt diskin MBR (Master Boot Record) hissəsinə yazılır. Əgər diskdə bir neçə fərqli sistem varsa, GRUB vasitəsilə siyahılandırılır. Bu nöqtədə Windowsun "eqoist" xarakteri özə çıxır. Əgər Windows olan komputerə əlavə sistem kimi Ubuntu yazmaq istəsək, Ubuntu özündən əvvəlki sistemi görür və onu da GRUB-a daxil edir. Yəni bizim seçimimizlə ya Ubuntunu, ya da Windows-u aça bilirik. Digər halda, yəni Ubunu yüklənmiş komputerə Windows yazmaq istəsək, Windows özündən başqa heç bir sistem yoxmuş kimi davranaraq GRUB-u siləcək və yalnız öz ilkin yükləmə fayllarını yerləşdirəcək.

[Museyib Elekber]

ubuntu unix yox linux based os dir

Razıyam. Bunu sonradan gördüm. Unix-like demək daha düzgün olardı, çünki Linux özü də Unix-like sistemdir, yəni ondan törəmədir.

[ruslan.b]

Umumiyyetle Linux ozu unixde toremedir.)) Ubuntu ele Linux un sirf kernel dir..

MacOS ise sirf unix based sistmedir.. FreeBSD uzrinde qurulub demek olar.

Unix sistemle: Solaris(Oracle), AIX(IBM),MacOS(APPLE),FreeBSD ve s. Bunlar cox boyuk ve cox guclu emeliyyat sistemleridir.

Linux Uzerinde ise: Redhat, Suse ve qismende Ubuntu en meshur ve cox istifade olunanlaridir..

[Museyib Elekber]

Umumiyyetle Linux ozu unixde toremedir.)) Ubuntu ele Linux un sirf kernel dir..

Biraz qarışıqlıq oldu. Kernelin ümumi adı Linuxdur. Bu kernel əsasında yaradılmış əməliyyat sistemi GNU/Linuxdur. Ubuntu və ya digərləri də GNU/Linux distrolarıdır (dağıtım da demək olar).

[Harun Yahya]

Mashallah neler bilirsiz siz ... Allah size bu yolda, elm yolunda yardimci olsun

[Museyib Elekber]

Mashallah neler bilirsiz siz ... Allah size bu yolda, elm yolunda yardimci olsun

Çox sağ olun. Əlimizdən gələni edirik :)

[Museyib Elekber]

...davamı

Komputer yenidən açıldıqda qarşımıza iki seçim çıxır: biri əvvəldən komputerdə olan Windows, digəri yenicə yüklənmiş Ubuntu. Ubuntunu seçirik. Bundan sonrası tamamilə avtomatik olaraq davam edəcək və bir müddətdən sonra Ubuntunun yazılması yekunlaşacaq və komputerin yenidən açılması tələb olunacaq. Açılış zamanı Ubuntunu seçdikdən sonra GRUB açılır. Burada əsas rejim və Recovery mode rejimindən birincini seçmək lazımdır. 2-ci rejim adından da göründüyü kimi sistemdə nasazlıq olan zaman bərpa etmək üçün istifadə olunur. Hələlik bundan istifadə etdiyim yadımda deyil.

Ubuntunun bir neçə xüsusuiyyətini çatdırmaqda fayda var:

-Ubuntu açıldıqda NumLock avtomatik olaraq açıq olmur. Bunu deməkdə məqsədim odur ki, açılış zamanı hər dəfə parol tələb olunur və əgər parolda rəqəm də varsa, diqqətsizlik zamanı çaşqınlıq yaradır.

-mp3 tipli faylları açmaq üçün lazım olan kodek ayrıca yüklənməlidir. Bu ya Update zamanı həll olunur, ya da mp3 faylını açmaq istədikdə proqram özü kodekin yüklənməsi üçün istifadəçini yonləndirir.

-Sistem, ümumiyyətlə, yenilənməlidir (Update olunmalıdır). Çox vaxt bunu avtomatik olaraq sistem özü tələb edir.

-Bəzi drayverlərin (Additional drivers) yüklənməsinə ehtiyac ola bilər.

Bunlar haqqında da bildiyimi yazmağa çalışacam.

[Museyib Elekber]

Hal-hazırda Ubuntunu Virtual maşının köməyilə yükləmək üzərində çalışıram. Müəyyən nəticə əldə eləmişəm :). Tam nəticə əldə etdikdən sonra bu barədə də yazacağam.

[Museyib Elekber]

Virtual maşın haqqında əvvəllər eşitmişdim, amma yoxlamaq heç ağlıma gəlməmişdi. Sağ olsun, инженерц, yeni mövzusundakı linklərin birində bu barədə oxudum və yeni bir ilham gəldi :)

[Museyib Elekber]

Virtual maşında Ubuntu sınağım hələlik uğurla nəticələnib. İlhamlandığım bloq səhifəsi buradır: http://leylaliyeva.blogspot.com/

 

Mən də öz təcrübəmi bura yazacağam.

Edited January 5, 2014 by Museyib Elekber

[Museyib Elekber]

Hər şeydən əvvəl qurmaq istədiyimiz Ubuntu versiyasının Image (.iso uzantılı) faylını Ubuntunun saytından yükləyirik və md5sum yoxlamasından keçirib bir kənarda saxlayırıq.

 

Bir qədər Virtual maşın haqqında məlumat verim. Xüsusi proqram vasitəsilə yaradılan Virtual maşın bir sistemin daxilində ayrıca bir hissə ayırır və oranı müstəqil bir komputer kimi formalaşdırır. Yəni bir növ komputer daxilində virtual komputer yaranır. Bu virtual komputerə istənilən bir sistemi qurmaq mümkündür, əlbəttə komputerin texniki imkanları daxilində. Virtual maşın proqramları çoxdur. Ən geniş istifadə olunan isə Oracle firmasının məhsulu olan VirtualBox proqramıdır. Pulsuz yükləmək olur bu proqramı.

 

https://www.virtualbox.org/wiki/Downloads

Rəsmi internet saytından girib yükləyə bilərsiniz. Bu proqramı komputerə qurursunuz. Bu, elə də, çətin deyil. Digər proqramlar kimi "Next" üsulu ilə :)

[Museyib Elekber]

VirtualBox hazır olduqdan sonra proqramı açırıq. Mənim hazırda VirtualBox pəncərəm:

 

 

Göründüyü kimi Ubuntu adında Virtual maşın yaratmışam və sistemi də buraya yükləmişəm. Bu da Virtual maşındakı sistem:

 

[Museyib Elekber]

Keçək virtual maşının yaradılması və sistemin yüklənməsinə. Alətlər panelindəki New düyməsinə (və ya Əsas menudan Machine>New) basırıq. Açılan pəncərədən maşına qoyacağımız adını yazırıq, yükləyəcəyimiz sistemin tipini və versiyanı seçirik. İlk açıldıqda avtomatik Type: Microsoft Windows; Version: Windows XP seçimi çıxır. Biz Ubuntu yükləyəcəyimiz üçün maşının adını Ubuntu yazırıq. Bunu yazdıqda proqram avtomatik Ubuntu tanıyır və tip, versiya seçimini özü edir.

 

 

Next düyməsinə basıb RAM-ın miqdarını seçirik:

 

 

 

 

"Virtual hard disk yarat" seçimini edirik.

 

 

 

[Museyib Elekber]

RAM minimum 512 MB, Hard diskin həcmi isə minimum 8 GB olsa, yaxşıdır. Göstərilən limitlər arasında və sizin də komuterin imkanları daxilində öz seçiminizi edə bilərsiniz. Mən RAM üçün 1024 MB, Hard disk üçün 20 GB seçdim.

 

"Create" düyməsinə basdıqdan sonra bir qədər prosesin getməsini gözləyirik:

 

[Museyib Elekber]

Proses bitdikdən sonra Virtual maşın hazır olur və öz yerini tutur . Məndə əvvəldən Ubuntu adında maşın olduğu üçün yenisinin adını Ubuntu1 qoydum, yəqin ki, bu sizi çaşdırmaz.

 

 

 

Növbəti addım yaradılmış Virtual maşına sistemi yükləməkdir. Bunun üçün sistemi quracağımız virtual maşını seçib "Start" düyməsini basırıq.

Edited January 5, 2014 by Museyib Elekber

[Museyib Elekber]

Açılmış pəncərədə Virtual CD-ROM kimi əvvəlcədən yüklədiyimiz Image (.iso) faylını seçirik və davam edirik. Artıq Ubuntu açılmağa hazırdır. Bundan sonrakı addımlar Ubuntunun quraşdırılma prosesi ilə eynidir. Bu barədə biraz yazmışdım, amma ekran görüntüləri olmadığından biraz anlaşılmaz alınıb. İmkan olanda ekran görüntüləri ilə onu da yerləşdirərəm. İndi əvvəlki Ubuntumda problem var, görüm necə edirəm.

[adad333]

Uchuncu ildi oturmusham ubuntu/mint-de. Canim qurtarib antiviruslardan hem de chox rahatdir.  Vitualboxda linux-un gucu tam bilinmir. Windows ile paralel yazmaq olar. Birinci yazdigim distribyutor ubuntu 9.04 idi o vaxtdan bu yana soft artib. Bir dene problem oyunlardir, amma windowsla paralel olsa oyun oynamaq uchun windowsa qayidmaq olar.(Grub) Internet serfinq uchun eladi. Resursali chox gemirmir. Oz komp. skrin edirem indi.

[adad333]

Google chrome

 

File manager

Skype

Nero

teamviewer

Opera

virtualbox.

Yashamaq uchun esas proqrammlar var. Repozitoriyalarinda theme-lar kalandi, bura yerleshmeyecek. Pullu demek olar ki, hech ne yoxdur. Ozunun chox asan basha dushulen proqrammlari var. Funkcionalliq windowsdan qabaqdadir. 

Moder-den xaish edirem gizledsin spoilerin altina shekilleri ozum eliye bilmedim. Skrinleri shapkaya yerleshdire bilersiz camaatin ilk tesurati olsun.

[Sunyata]

 

Moder-den xaish edirem gizledsin spoilerin altina shekilleri ozum eliye bilmedim. Skrinleri shapkaya yerleshdire bilersiz camaatin ilk tesurati olsun.

 

 

Məsələn belə  ?   -     

  Edited January 18, 2014 by Sunyata

[Museyib Elekber]

Məsələn belə  ?   -     

 

 

Belə şey də var imiş? İndi gördüm :)

 

Bir də ki, aramızda Linux həvəskarları da az deyilmiş, fəxr hissi keçirdim.

[adad333]

Məsələn belə  ?   -     

 

Burda bilmirem necedir qaydalar. Shekilleri spoilerin altina yerlewdirirler ki, mobile versiyalardan girenlerin interneti sehife achilanda gedmesin. Men ozumun postunu nezerde tuturdum. Eliye bilmedim.

[adad333]

GRUB Ubuntu ile birlikde yazilir. GRUB 2-ye kecmek ucun upgrade etmek kifayetdir (indi onun nece edildiyi yadimda deyil). Eger bir problem olsa, ancaq Windowsun MBR fayllari silinir, windows yerinde qalir. Bu problemi de Windows diskinden Repair yolu ile hell etmek mumkundur. Ola bilsin ki, Ubuntu son versiyalarinda GRUB 2 ile birlikde yazilir.

Live cd-Терминал-sudo apt-get grub update

[Museyib Elekber]

Uchuncu ildi oturmusham ubuntu/mint-de. Canim qurtarib antiviruslardan hem de chox rahatdir.  Vitualboxda linux-un gucu tam bilinmir. Windows ile paralel yazmaq olar. Birinci yazdigim distribyutor ubuntu 9.04 idi o vaxtdan bu yana soft artib. Bir dene problem oyunlardir, amma windowsla paralel olsa oyun oynamaq uchun windowsa qayidmaq olar.(Grub) Internet serfinq uchun eladi. Resursali chox gemirmir. Oz komp. skrin edirem indi.

 

Virtualbox-u hələ test kimi quraşdırmışam. Biraz əlim öyrəşsin, keçəcəm real sistemə. Hələlik pis getmir :)

[adad333]

Gozle bir az, aprelde 14.04 trusty tahr chixacaq. LTS versiya(x.10 lardan hemishe ishlemeyine gore secilir lts-lar) Yuxaridaki kommanda grub-u yeniden yaratmaq uchundu. Install olunmur, live-cd ile qaytarirlar.

[Museyib Elekber]

Gozle bir az, aprelde 14.04 trusty tahr chixacaq. LTS versiya(x.10 lardan hemishe ishlemeyine gore secilir lts-lar) Yuxaridaki kommanda grub-u yeniden yaratmaq uchundu. Install olunmur, live-cd ile qaytarirlar.

 

Bu LTS-lər hər 2 ildən bir çıxır, deyəsən. 10.04 LTS, 12.04 LTS, 14.04 LTS

[adad333]

her il 2-3 defe. Kechen il 4 defe chixdi.  (2 dene LTS 12.04-13.04) Bir defe 10.04 de 2010 dan 2012 ye kimi dayanmishdi.

[KhaqverdiyevM]

Sizin kimi AZƏRBAYCAN-lı oğulları ilə FƏXR edirəm dostlar!.

[Грешник]

Dual boot-un həmişə tərəfdarı olmuşam.

Bu il isə bir addım daha irəli getdim, notebooka ikinci hard disk yerləşdirmək üçün caddy aldım. Dvd-rom getdi kənara.

128gb ssd. Alıb əlavə elədim.

Son versiya kubuntu yüklənməkdədi. Unitiyə əlvida deyib KDE-yə keçirəm. Özü də ssd-də.

Windows 8 köhnə 750gb-lıq hdd-də qalacaq.

Iki disk, iki əməliyyat sistemi. Ssd-də linuxun necə işlədiyini görmək üçün səbirsizəm:-)

Edited January 19, 2014 by Грешник

[KhaqverdiyevM]

Dual boot-un həmişə tərəfdarı olmuşam.

Bu il isə bir addım daha irəli getdim, notebooka ikinci hard disk yerləşdirmək üçün caddy aldım. Dvd-rom getdi kənara.

128gb ssd. Alıb əlavə elədim.

Son versiya kubuntu yüklənməkdədi. Unitiyə əlvida deyib KDE-yə keçirəm. Özü də ssd-də.

Windows 8 köhnə 750gb-lıq hdd-də qalacaq.

Iki disk, iki əməliyyat sistemi. Ssd-də linuxun necə işlədiyini görmək üçün səbirsizəm:-)

Super!.

[adad333]

 keda-dan hemiwe zehlem gedib. Awaqi panel cinnamon sol terefe de cairo-dock. 

Yaz baxaq, maraqldi nautilusda windows-un disklerini gorur yoxsa yox.

[Грешник]

 keda-dan hemiwe zehlem gedib. Awaqi panel cinnamon sol terefe de cairo-dock. 

Yaz baxaq, maraqldi nautilusda windows-un disklerini gorur yoxsa yox.

 

ntfs-3g həll edir o problemi :)

[sanchos@AsusPC ~>$ ls /mnt/windows/

total 5044005

-rwxrwxrwx. 1 root root         24 Jun 10  2009 autoexec.bat

drwxrwxrwx. 1 root root       4096 Apr 15  2012 Boot

-rwxrwxrwx. 1 root root     383786 Nov 20  2010 bootmgr

-rwxrwxrwx. 1 root root       8192 Apr 15  2012 BOOTSECT.BAK

-rwxrwxrwx. 1 root root         10 Jun 10  2009 config.sys

lrwxrwxrwx. 2 root root         60 Jul 14  2009 Documents and Settings -> /mnt/windows/Users

-rwxrwxrwx. 1 root root 2951208960 Oct  6 22:54 pagefile.sys

drwxrwxrwx. 1 root root          0 Jul 13  2009 PerfLogs

drwxrwxrwx. 1 root root       4096 Jul 22 07:11 ProgramData

drwxrwxrwx. 1 root root       8192 Jul 22 07:29 Program Files

drwxrwxrwx. 1 root root          0 Apr 15  2012 Recovery

drwxrwxrwx. 1 root root          0 Apr 15  2012 $Recycle.Bin

drwxrwxrwx. 1 root root       8192 Oct  6 19:17 System Volume Information

drwxrwxrwx. 1 root root       4096 Apr 15  2012 Users

drwxrwxrwx. 1 root root      16384 May 28 06:55 Windows

drwxrwxrwx. 1 root root       4096 Apr 15  2012 Windows.old

 

[Museyib Elekber]

Dual boot-un həmişə tərəfdarı olmuşam.

Bu il isə bir addım daha irəli getdim, notebooka ikinci hard disk yerləşdirmək üçün caddy aldım. Dvd-rom getdi kənara.

128gb ssd. Alıb əlavə elədim.

Son versiya kubuntu yüklənməkdədi. Unitiyə əlvida deyib KDE-yə keçirəm. Özü də ssd-də.

Windows 8 köhnə 750gb-lıq hdd-də qalacaq.

Iki disk, iki əməliyyat sistemi. Ssd-də linuxun necə işlədiyini görmək üçün səbirsizəm:-)

 

Experimentiniz nə nəticə verdi?

Bir də ki, bir sualım var. Unity ilə gələn Ubuntuya Gnome yüklədim, amma Gnome classic  açılır. Mən isə son interfeysi görmək istəyirəm. Bunu necə edə bilərəm?

Edited January 25, 2014 by Museyib Elekber

[schads]

Experimentiniz nə nəticə verdi?

Bir də ki, bir sualım var. Unity ilə gələn Ubuntuya Gnome yüklədim, amma Gnome classic  açılır. Mən isə son interfeysi görmək istəyirəm. Bunu necə edə bilərəm?

yum install @make (feora ve absga tiplidirse hansinki YUM gedir)

sudo apt-get install @make (ubuntu, suse kimilerde )

repositi epeldir, hem RHEL 5/6 destekleyir

 

9 ilden cox teecrube sahibiyem bu OS-lerde...ne sualiniz varsa etrafli verin

 

p/s her notbuk desteklemir unix/gnu .eger mehz bu sisemi alirsanizsa calisin destekleyen model olsun.bunu linux-laptopdan yoxlaya bilersiniz...

En rahat usulu uzerinde open Suse (yasil rengde) ,veya qirmizi rengde (ubuntu logo) olani alin, eger yxodurs amodeli arashdirin verdiyim saytdan destekleyir ya yox,cunki sonradan vga ve sair kimi driver problemleri umumiyetle arashdirin sonra alin

I love CentOS

 

Edited January 31, 2014 by schads

[schads]

interfeysine geldikde 3 yere bolerem men (esas olaraq)

1.KDE

2.GNOME

3.Terminal

 

1.Yeni baslayanlara KDE lazim olar,cunki windowsdan oturanlara rahat gelsin, bir dene ora Wine emulatoru yukelsinelr bes eder ki windows app-larini sie salsinlar burada

#yum install wine*

#apt-get install wine

Repositi Epel

 

2.Biraz nisbeten tecrubeli veya normal istifade ucun gnome rejimi daha yaxsidir, bu adama mac OS X xatirladir, ora bir denede nax style yukleyirsen vesalam olur mac-in kopyasi )

#mac4Line

 

3.SSH-da (server) veya remotede islemek artiq professionalliq teleb edir. command lien artiq ancag emrler cergesidir.MS DOS kimi.

burada siralama vermek ucun "ls -la",. neyise yuklemek ucun "wget" ve sair emrlerden istfiade ederek monitoring aparmaq olar.

lap serverde apacheyede baxmag olur " netstat -nap | grep :80" ve sair... ddos olunan saytalra baxmag komek etmek ve nezaret ucun...amma yenede ssh-dan terminal rejimine grafiki rejimde yukleyib remote desktopa baxmag olur :D

[schads]

 keda-dan hemiwe zehlem gedib. Awaqi panel cinnamon sol terefe de cairo-dock. 

Yaz baxaq, maraqldi nautilusda windows-un disklerini gorur yoxsa yox.

windows diskini dedikde fat/ntfs nezerde tutursunuz ?)

Linux ozu ext3/4 -de isleyri tebii olaraq fat/ntfs programsiz bele gorecek) adice usb sal fat-i gorur ...her OS-in ozunun formati var...

 

#lspci

ele bax hamisi yerindedir daha sonra

 

#df -h

# cd /dev

#mount ele

[adad333]

yox, bashqa shjeyi nezerde tuturdum, artiq cavab gelib. Linux-da okrujenie 3 dene deyil, 20-den choxdu.