İslam dininə aid suallar

[^^Paradise_Bird^^]

Sualları burada davam edin.

Bilirəm ki mənasızdı amma yenə də xahiş edirəm qarşılıqlı hörmət göstərin və şəxsiyyətə keçmədən sivil şəkildə müzakirə edin.

T.E.

[átta sig á]

Mənə maraqlıdır ki, Allah birhüceyrəliləri, ibtidai heyvanları niyə yaratdı? Məsələn amöb? Onların ki, bizim həyatımızda heç bir təsiri yoxdur. Nə də onun yaradılışında hər hansı hikmət gizlənə bilər.

[Vuqar Rehimov]

Mənə maraqlıdır ki, Allah birhüceyrəliləri, ibtidai heyvanları niyə yaratdı? Məsələn amöb? Onların ki, bizim həyatımızda heç bir təsiri yoxdur. Nə də onun yaradılışında hər hansı hikmət gizlənə bilər.

Siz ki vaxtinizi bosh-bosh sheylere serf elemirdiniz?ne oldu yenede Allaha bigane qala bilmediniz?

[átta sig á]

Siz ki vaxtinizi bosh-bosh sheylere serf elemirdiniz?ne oldu yenede Allaha bigane qala bilmediniz?

Vüqar kişi, sual verilir cavab alınır. Dəxli yoxdu mənim imanım, ruhi kamilliyim, mənəvi dünyam nə yerdədi.

[lucifer13]

hal hazirda dunyada 100 miliyonlarla insanin haqqi tapdalanir.bu tarix boyu bele olub.bu halda hele de edaletli haqq terefdari bir yaradici var deyerek ozunuze teselli verdiyinizi dusunmusunuz?

[Vuqar Rehimov]

hal hazirda dunyada 100 miliyonlarla insanin haqqi tapdalanir.bu tarix boyu bele olub.bu halda hele de edaletli haqq terefdari bir yaradici var deyerek ozunuze teselli verdiyinizi dusunmusunuz?

Hormetli Lucihfer bu sizin shexsi dushuncenizdir.(100 milyon insanin haqqi tapdalanir,momin insanlar yenede teselli tapir ki edaletli yaradan var).Momin insan sizin kimi dushunmur.Momin insan iman getirende bir defelik qebul edir ki Peyqember onu aldatmayib ALLAH var ve quran qeybden gelen informasiyadir.Vesselam momin insan bu dushunceni oz heyatinin mezmunu hesab edir.Dunyada ne bash verir versin momin insan allaha inama teselli faktoruynan yanashmir.Siz ne qeder mentiqli sehv tapsanizda mominin inancina gore siz haqqi gore bilmirsiz.

[átta sig á]

hal hazirda dunyada 100 miliyonlarla insanin haqqi tapdalanir.bu tarix boyu bele olub.bu halda hele de edaletli haqq terefdari bir yaradici var deyerek ozunuze teselli verdiyinizi dusunmusunuz?

Dini baxışdan yanaşsaq ya Allah insanlarla bacara bilmədi öz nağılvari qanunları ilə ya da insanlar onun heç vecinə deyil.

[ma40]

Mənə maraqlıdır ki, Allah birhüceyrəliləri, ibtidai heyvanları niyə yaratdı? Məsələn amöb? Onların ki, bizim həyatımızda heç bir təsiri yoxdur. Nə də onun yaradılışında hər hansı hikmət gizlənə bilər.

bele baxanda SHIrin ,delfinin , ve s. heyvanlarin da insana dexlisi yoxduda ...mentig 0

[roberto5]

Mənə maraqlıdır ki, Allah birhüceyrəliləri, ibtidai heyvanları niyə yaratdı? Məsələn amöb? Onların ki, bizim həyatımızda heç bir təsiri yoxdur. Nə də onun yaradılışında hər hansı hikmət gizlənə bilər.

qadan alim deyesen siz bioloqsuz. eger dogrudan da cavab axtarirsizsa bu mikroorqanizmler qida zenciridi, ve ya tebiet dovraninda iwtirak eden varliqlardi. tebietin insan heyatinda rolu nedise amobun ve ya hidranin rolu da odur.

[Sguardo]

İcazənizlə bir sual verim Sizlərə

Qurani-Kərimə əsasən yerdə həyat (insanları nəzərdə tuturam) necə yaranıb?

[Vuqar Rehimov]

İcazənizlə bir sual verim Sizlərə

Qurani-Kərimə əsasən yerdə həyat (insanları nəzərdə tuturam) necə yaranıb?

Umimiyyetle dinlere esasen yerin biosferasi yeni canli alemi hec bir tekamul prosesi kechmeyib.Her bir canli allahin iradesi ile birden yaranib.Qurani kerimede gorede ilk insanlar adem ve hevva olub.

[Sguardo]

Umimiyyetle dinlere esasen yerin biosferasi yeni canli alemi hec bir tekamul prosesi kechmeyib.Her bir canli allahin iradesi ile birden yaranib.Qurani kerimede gorede ilk insanlar adem ve hevva olub.

Yəni Adəm və Həvvanı bütün insanların əcdadı hesab etmək olar?

[roberto5]

Yəni Adəm və Həvvanı bütün insanların əcdadı hesab etmək olar?

elbette hesab etmek olar. siz suali hansi niyyetle soruwursuz?

[Sguardo]

elbette hesab etmek olar. siz suali hansi niyyetle soruwursuz?

Sadəcə olaraq konkret bu mövzu mənə çox maraqlıdır. Mövzu ilə bağlı bir neçə suala cavab almaq istərdim.

Qurani-Kərimdə Adəm və Həvvanın irqi mənsubiyyəti barədə bir məlumat varmı?

[Simruq]

elbette hesab etmek olar. siz suali hansi niyyetle soruwursuz?

Bu sualı Sguardo nə niyyətnən soruşursa, çoxunun niyyətində o olur. İnsan fikirləşir ki necə ola bilər ki iki nəfərin sayəsində bu insanlar artıb çoxalsın. Fikirləşir ki Adən və Həvvanın oğlulları və qızları olub, yəni insanların artması üçün onlar biri birləri ilə evləniblər ( mədəni surətdə desək ). Sonra baxır qara dərili, qırmızı dərili, şüy gözlü insana fikirləşir ağ dərili insanların qara dərili, qırmızı dərili və şüy göz uşağı olar. heç bir məntiqi uyğunluq tapa bilmədiyi üçün çaş baş qalır və soruşmağa da çoxu utanır. Niyyətdə insanların necə artması dayanır məncə.

[Sguardo]

Bəli Simruq, sualın məğzini düzgün başa düşmüsünüz. Amma Siz daha qlobal yanaşmısınız.

Mənə sadəcə olaraq irqlərlə bağlı hissə maraqlıdır.

[Simruq]

Bəli Simruq, sualın məğzini düzgün başa düşmüsünüz. Amma Siz daha qlobal yanaşmısınız.

Mənə sadəcə olaraq irqlərlə bağlı hissə maraqlıdır.

İrqlərnən bağlı sizi əsas nə maraqlandırır ?

[Sguardo]

İrqlərnən bağlı sizi əsas nə maraqlandırır ?

Tutalım ki Adəm və Həvva, bizim kimi Avropeoid irqinə məxsus olub, burada belə bir sual yaranır, bu təqdirdə Neqroidlərin (qara dərili), Monqoloidlərin (qıyıq gözlü) və s. bu siyahını çox uzadmaq olar, əcdadları kimdir?

[Simruq]

Tutalım ki Adəm və Həvva, bizim kimi Avropeoid irqinə məxsus olub, burada belə bir sual yaranır, bu təqdirdə Neqroidlərin (qara dərili), Monqoloidlərin (qıyıq gözlü) və s. bu siyahını çox uzadmaq olar, əcdadları kimdir?

Sabah mütləq cavab verərəm, indi yatmalıyam. 

[lucifer13]

Hormetli Lucihfer bu sizin shexsi dushuncenizdir.(100 milyon insanin haqqi tapdalanir,momin insanlar yenede teselli tapir ki edaletli yaradan var).Momin insan sizin kimi dushunmur.Momin insan iman getirende bir defelik qebul edir ki Peyqember onu aldatmayib ALLAH var ve quran qeybden gelen informasiyadir.Vesselam momin insan bu dushunceni oz heyatinin mezmunu hesab edir.Dunyada ne bash verir versin momin insan allaha inama teselli faktoruynan yanashmir.Siz ne qeder mentiqli sehv tapsanizda mominin inancina gore siz haqqi gore bilmirsiz.

bu imanin gerceklik oldugunu subut edebilmezsiniz.amma men eksini subut edebilerem,cunku qeyri real yanasmadir sizin imaniniz.real olmadigi halda ise gercekliyinden danisabilmezsiniz.bize gore de bu ozunu teselliden basqa bir sey deyil.....

[Vuqar Rehimov]

bu imanin gerceklik oldugunu subut edebilmezsiniz.amma men eksini subut edebilerem,cunku qeyri real yanasmadir sizin imaniniz.real olmadigi halda ise gercekliyinden danisabilmezsiniz.bize gore de bu ozunu teselliden basqa bir sey deyil.....

Teselli ne olan sheydi ,ne rengdedi ne formada olur iyi ne teherdi?Bunu nece subut eliye bilersiz?

[lucifer13]

Teselli ne olan sheydi ,ne rengdedi ne formada olur iyi ne teherdi?Bunu nece subut eliye bilersiz?

teselli manchester united azarkesinin barcelonani meglub etmek ucun meydana cixmasi halinda 3-1 uduzarken ikinci olduq demesidir. :looool:

[Vuqar Rehimov]

teselli manchester united azarkesinin barcelonani meglub etmek ucun meydana cixmasi halinda 3-1 uduzarken ikinci olduq demesidir. :looool:

Teselli her hansi bir ateistin Darvinin nezeriyesinden ilhama gelmesidir. :nettt:

[ma40]

Tutalım ki Adəm və Həvva, bizim kimi Avropeoid irqinə məxsus olub, burada belə bir sual yaranır, bu təqdirdə Neqroidlərin (qara dərili), Monqoloidlərin (qıyıq gözlü) və s. bu siyahını çox uzadmaq olar, əcdadları kimdir?

gardash siz saydiglariniz Mileetlerin Formlashmasi esirlerle bash verib ... ve Adam(a.s) ile Havva nin Hansi cizgilere malik olmalari hagda bir melumat yoxud..

eger sizin mentigle getseg onda Negroidler ,mongoloidler ve s. xalglarin oz Ejdadi var ?? bes o ejdadlarin ejdadi kimdi ?? daldandanishan

[Simruq]

Tutalım ki Adəm və Həvva, bizim kimi Avropeoid irqinə məxsus olub, burada belə bir sual yaranır, bu təqdirdə Neqroidlərin (qara dərili), Monqoloidlərin (qıyıq gözlü) və s. bu siyahını çox uzadmaq olar, əcdadları kimdir?

Adəm və Həvvadan törəyən insanların fərqi

Ətraflı uzun uzadı yazıb yormaq istəmirəm, bu səbəbdən qısa və konkret yazacam, əgər araştırma aparsaz özünüz başa düşəcəysiz.

Fizioloji Fərqlər Mutatsiya

Dərilərin rəngi ağ, qara, qırmızı + gözlər şüy, oval + alçaq boy və hündür boy + sarı, ağ, şabalıdı, qara və.s, kimi fərqləri sadalamaq olar. Sual yaranır, bir cütlüydən əmələ gələn insanlardan, belə kəsgin fərqlənmələr necə yarana bilər. Soyuq və isti qütüblərdən və iqlimlərdən asılı olaraq, insan dərisinin rəngi 100-illər müddətində, kəskin dəyişikliklərə məruz qalır ( mutatsiya gedir ) və yaşadığları, məkanın iqliminə, mühitinə uyğun olaraq fizioloji proseslərdə dəyişikliklər baş verir. Fizioloji dəyişikliklərə, insanların qidalandığı məhsulların təsiri böyükdь. Цmrь boyu məyvə, tərəvəzlərnən qidalanan insannan, ət məhsulları ilə qidalanan insanın fərqinə baxdıqda ciddi fizioloji dəyişikliklər görmək olar. Deməli yaşadığımız məkanların, mühitlərin, qidaların bizim fizioloji dəyişikliklərimizə (fərqlərimizə ) təsiri var və bu prosess min illər ərzində özünü kəskin surətdə göstərir. ( mutatsiya baş verir ) İrqlər İnkişaf Edir.

Fərqli Dillər

Dillərin dəyişməsində təcüblü bir şey yoxdu. Misal üçün, Kitabi Dədə Qorqudu oxuyanda o, vaxtı olan Azərbaycan dili ilə, indiki dilin arasında olan böyük fərqləri görürük bu var, yəni bir neçə yüz il bunnan əvvə olan Azərbaycan dili ilə kim danışsa biz onu demək olar ki başa düşə bimərik. Bu bütün xalqlara aitdi və belədi. Zaman, zaman inkişaf, tarixi hadisələr nəticəsində yeni adla, sözlər əmələ gəlir və tədricən dil dəyişməyə başlayır. Misal ьзьn, 10-larnan Tьrk dilli dцvlətlər var, əgər fikir vermisizsə gцrərsiz ki birinci ( istənilən birinci ) Türk dilli dцvlətnnən, 20-ci Tьrk dilli millətin arasında böyük dil fərqi var. Bu böyüklüyü aradan götürmək üçün, birinci, ikincini, ikinci, üçüncünü və on doqquzuncq, iyirmincini ilə ardıcıllıqla yerləşdirilməlidi. Deməy istədiyib bu idi ki birinci yedə olan Azərbaycan dili, ikinci yerdə olan Türk dilini yaxşı başa düşür, Türkmən dilini isə yox, Türkmən dilini Türklər bizdən yaxşı başa düşür və.s. Yəni bir başa anlamaq olmur hamsı bir birinə bağıdı və radıcıllıqnan bir birlərini başa düşə bilirlər. Dillərdə əsas fərqi salan əlifbalardı, qramatikalardı.

Bьtьn bunlardan baş çıxarma üçün, gərək bir зox elimlərnən yaxınnan tanış olasan. Hər şey bilinməyənə qədər çətindi.

[roberto5]

Adəm və Həvvadan törəyən insanların fərqi

Ətraflı uzun uzadı yazıb yormaq istəmirəm, bu səbəbdən qısa və konkret yazacam, əgər araştırma aparsaz özünüz başa düşəcəysiz.

Fizioloji Fərqlər Mutatsiya

Dərilərin rəngi ağ, qara, qırmızı + gözlər şüy, oval + alçaq boy və hündür boy + sarı, ağ, şabalıdı, qara və.s, kimi fərqləri sadalamaq olar. Sual yaranır, bir cütlüydən əmələ gələn insanlardan, belə kəsgin fərqlənmələr necə yarana bilər. Soyuq və isti qütüblərdən və iqlimlərdən asılı olaraq, insan dərisinin rəngi 100-illər müddətində, kəskin dəyişikliklərə məruz qalır ( mutatsiya gedir ) və yaşadığları, məkanın iqliminə, mühitinə uyğun olaraq fizioloji proseslərdə dəyişikliklər baş verir. Fizioloji dəyişikliklərə, insanların qidalandığı məhsulların təsiri böyükdь. Цmrь boyu məyvə, tərəvəzlərnən qidalanan insannan, ət məhsulları ilə qidalanan insanın fərqinə baxdıqda ciddi fizioloji dəyişikliklər görmək olar. Deməli yaşadığımız məkanların, mühitlərin, qidaların bizim fizioloji dəyişikliklərimizə (fərqlərimizə ) təsiri var və bu prosess min illər ərzində özünü kəskin surətdə göstərir. ( mutatsiya baş verir ) İrqlər İnkişaf Edir.

Fərqli Dillər

Dillərin dəyişməsində təcüblü bir şey yoxdu. Misal üçün, Kitabi Dədə Qorqudu oxuyanda o, vaxtı olan Azərbaycan dili ilə, indiki dilin arasında olan böyük fərqləri görürük bu var, yəni bir neçə yüz il bunnan əvvə olan Azərbaycan dili ilə kim danışsa biz onu demək olar ki başa düşə bimərik. Bu bütün xalqlara aitdi və belədi. Zaman, zaman inkişaf, tarixi hadisələr nəticəsində yeni adla, sözlər əmələ gəlir və tədricən dil dəyişməyə başlayır. Misal ьзьn, 10-larnan Tьrk dilli dцvlətlər var, əgər fikir vermisizsə gцrərsiz ki birinci ( istənilən birinci ) Türk dilli dцvlətnnən, 20-ci Tьrk dilli millətin arasında böyük dil fərqi var. Bu böyüklüyü aradan götürmək üçün, birinci, ikincini, ikinci, üçüncünü və on doqquzuncq, iyirmincini ilə ardıcıllıqla yerləşdirilməlidi. Deməy istədiyib bu idi ki birinci yedə olan Azərbaycan dili, ikinci yerdə olan Türk dilini yaxşı başa düşür, Türkmən dilini isə yox, Türkmən dilini Türklər bizdən yaxşı başa düşür və.s. Yəni bir başa anlamaq olmur hamsı bir birinə bağıdı və radıcıllıqnan bir birlərini başa düşə bilirlər. Dillərdə əsas fərqi salan əlifbalardı, qramatikalardı.

Bьtьn bunlardan baş çıxarma üçün, gərək bir зox elimlərnən yaxınnan tanış olasan. Hər şey bilinməyənə qədər çətindi.

bir de ki, bitkinin mes lobyanin bir nece novu var, ve ya elece de quwlarin. itlerin muxtelif novleri var. (növ-bioloji kateqoriyadir) insanin irqlere bolunse de yalniz bir novdur. 2-ci, 3-cu növü yoxdu. onlarin irqlere bolunmesinin esas sebebi xarici muhitdi. ve adem ve hevvadan sonra allah yene de insan yaradib, onlar sadece olaraq birinci yaranmiwlardi. quranda da bu barede yazilib. ademin oglu ucun yeniden qiz gonderib.

[Sguardo]

qlyuk

[Simruq]

bir de ki, bitkinin mes lobyanin bir nece novu var, ve ya elece de quwlarin. itlerin muxtelif novleri var. (növ-bioloji kateqoriyadir) insanin irqlere bolunse de yalniz bir novdur. 2-ci, 3-cu növü yoxdu. onlarin irqlere bolunmesinin esas sebebi xarici muhitdi. ve adem ve hevvadan sonra allah yene de insan yaradib, onlar sadece olaraq birinci yaranmiwlardi. quranda da bu barede yazilib. ademin oglu ucun yeniden qiz gonderib.

Zəhmət olmasa Qurannan danışanda surəni və ayəni qeyd edin ki araçdırma aparmaq olsun.

[roberto5]

Zəhmət olmasa Qurannan danışanda surəni və ayəni qeyd edin ki araçdırma aparmaq olsun.

bagiwlayin ama men qurani ezberden bilmirem.(buna ehtiyac da yoxdu) inwallah kime aye lazim olsa tapariq.

[roberto5]

bu barede sehih hedislerde daha etrafli yazilib. bir de ki allahin yeniden bir insan yarada bilecek gucu yoxdumu? buna wubhe ile yanawmaq duzgun olmazdi.

[Sguardo]

gardash siz saydiglariniz Mileetlerin Formlashmasi esirlerle bash verib ... ve Adam(a.s) ile Havva nin Hansi cizgilere malik olmalari hagda bir melumat yoxud..

eger sizin mentigle getseg onda Negroidler ,mongoloidler ve s. xalglarin oz Ejdadi var ?? bes o ejdadlarin ejdadi kimdi ?? daldandanishan

Bəli, millətlərin formalaşması əsrlərlə baş verib, bunu mən inkar etmirəm. Lakin formalaşma özü-özlüyündə evolyusiyanın yəni təkamülün bir növüdür. Təkamül isə hamımızın bildiyi kimi qətiyyətlə inkar olunur.

[Sguardo]

Hörmətli Simruq, bu sahədə kifayət qədər məlumatlıyam lakin, mənə elmi deyil daha çox dini yanaşma maraqlıdır.

[roberto5]

Bəli, millətlərin formalaşması əsrlərlə baş verib, bunu mən inkar etmirəm. Lakin formalaşma özü-özlüyündə evolyusiyanın yəni təkamülün bir növüdür. Təkamül isə hamımızın bildiyi kimi qətiyyətlə inkar olunur.

xeyir ele deyil. tekamul formalawma ile bitmir. tekamul deyilen de ibtidaiden(bir huceyreli orqanizmler) aliye dogru(memeli heyvanlar) inkiwaf , yeni guya novler biri birinden emele gelib.( novun emele gelmesi murekkeb meseledi) amma elmin inkiwafa qedem qoydugu illerden beri hec bir novun emele gelmesi barede deqiq elmi melumat yoxdu. xarici muhit ne qederde her hansi bir novu( bitki. heyvan elece de insan) deyiwsede yeni bir nov emele getire bilmeyib. bu qeder cox canlilarin biri birinden esrler boyu emele gelmesini yalniz mulahize kimi ireli surubler, bu da oz tesdiqini tapmayib. cunki bu zaman hansi canlinin hansindan emele gelmesini de subut etmek lazimdi. bu da qeyri mumkundu.

[Sguardo]

xeyir ele deyil. tekamul formalawma ile bitmir. tekamul deyilen de ibtidaiden(bir huceyreli orqanizmler) aliye dogru(memeli heyvanlar) inkiwaf , yeni guya novler biri birinden emele gelib.( novun emele gelmesi murekkeb meseledi) amma elmin inkiwafa qedem qoydugu illerden beri hec bir novun emele gelmesi barede deqiq elmi melumat yoxdu. xarici muhit ne qederde her hansi bir novu( bitki. heyvan elece de insan) deyiwsede yeni bir nov emele getire bilmeyib. bu qeder cox canlilarin biri birinden esrler boyu emele gelmesini yalniz mulahize kimi ireli surubler, bu da oz tesdiqini tapmayib. cunki bu zaman hansi canlinin hansindan emele gelmesini de subut etmek lazimdi. bu da qeyri mumkundu.

Bu halda irqlərin bu dərəcədə çoxşaxəli olmasını nə ilə izah edə bilərsiniz?

[roberto5]

men ancaq oz fikrimi bildirirem: bu xarici muhitin neticesidir(deye fikirlewirem) ve birde ki irqlere bolunmede yer uzerinde muxtelif zamanlarda baw vermiw deyiwikliklerde rol oynaya biler. mes dunyani suyun basmasi(nuh peygemberin zamani), yer uzerine odun yagmasi(lut peygemberin zamani) ve s. ve yaxud da deqiqini allah biler

[lucifer13]

Teselli her hansi bir ateistin Darvinin nezeriyesinden ilhama gelmesidir.

elmi delillere alternativ olaraq dini istifade etmeye calismaq bele bir tesellidir....

[Sguardo]

men ancaq oz fikrimi bildirirem: bu xarici muhitin neticesidir(deye fikirlewirem) ve birde ki irqlere bolunmede yer uzerinde muxtelif zamanlarda baw vermiw deyiwikliklerde rol oynaya biler. mes dunyani suyun basmasi(nuh peygemberin zamani), yer uzerine odun yagmasi(lut peygemberin zamani) ve s. ve yaxud da deqiqini allah biler

Xarici mühitin təsiri nəticəsində gedən formalaşmalar, birmənalı şəkildə, kiçik də olsa belə təkamül anlamına gəlir.

[Simruq]

Hörmətli Simruq, bu sahədə kifayət qədər məlumatlıyam lakin, mənə elmi deyil daha çox dini yanaşma maraqlıdır.

Dini Yanaşma.

                                                 Qadının yaradılışı

                                  «Nisa» surəsinin 1-ci ayəsinin təfsiri

                                       («Təfsiri Nьmunə»dən tərcьmə)

«Nisa» surəsindəki ayələrin təfsirinə başlamazdan əvvəl, bu surənin bir neзə xьsusiyyətini qeyd etmək mьnasib olardı. Bu surənin bьtьn ayələri (58-ci ayə istisna olmaqla) Mədinədə nazil olub və nazil olma ardıcılığına gцrə, «Mumtəhənə» surəsindən sonra yerləşir. Bunu da qeyd etməliyik ki, Quran surələrinin indiki ardıcıllığı, surələrin nazil olma ardıcıllığı ilə eyni deyil. Yəni Məkkədə nazil olan surələrin bir зoxu Quranın sonunda, Mədinədə nazil olmuş surələrin bir зoxu isə Quranın əvvəlində yerləşir. 

     «Nisa» surəsi, kəlmələrinin və hərflərinin sayına gцrə, «Bəqərə» surəsindən sonra ən uzun surədir. Bu surə, qadınların hьquq və hцkmlərindən daha зox bəhs etdiyi ьзьn, «Nisa» (qadınlar) adlandırılmışdır. 

     «Nisa» surəsi, ayə 1:

      

يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالا كَثِيرًا وَنِسَاءً وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالأرْحَامَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقِيبًا

     Ey insanlar! Sizi tək bir nəfsdən (Adəmdən) xəlq edən, ondan da (həmin yaratdığından) zцvcəsini yaradan və onlardan da bir зox kişi və qadınlar tцrədən Rəbbinizdən qorxun! Adı ilə bir-birinizdən bir şey istədiyiniz Allahdan qorxun və qohumluq əlaqələrini kəsməkdən зəkinin! Həqiqətən, Allah daim sizə nəzarət edir.

     Təfsir:

     Bu surənin birinci ayəsi bьtьn insanlara xitab edir və onları, cəmiyyətin sağlamlığının kцkь olan, təqvaya (gьnahdan зəkinməyə) və Allahdan qorxmağa dəvət edir, buyurur: «Ey insanlar! Rəbbinizdən qorxun!»

      

يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ

     Sonra insanların bьtьn əməllərinə nəzarət edən Allahı tanıtdırır və Onun vəsflərindən birinə işarə edir. Bu da ictimai birliyin kцkьdьr. Buyurur: «O Allah ki, sizi tək bir nəfsdən yaratdı».

      

الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ

     Buna əsaslanaraq, İslam cəmiyyətində bu gьn minlərlə bədbəxtliklərin mənşəyi olan, qondarma irs, dil, tayfa, qəbilə ьstьnlьyь və s. ayrıseзkiliklər olmamalıdır, зьnki hamı bir kцkdən yaranıb.

     Ayədəki «nəfsin vəhidətin» kəlməsi birinci insana, yəni Quranın «Adəm» adlandırdığı insanların atasına işarədir. Quran ayələrində «Bəni Adəm» adı da zikr olunub.

     Sonrakı cьmlədə buyurur: «Adəmin zцvcəsini ondan yaratdı».

      

وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا

     Bəs, «ondan» – deyəndə, kim nəzərdə tutulur? Gцrəsən, bu sцz xьsusi bir insanı (fərdi) bildirir, yoxsa ьmumiyyətlə insan cinsinə aiddir? Şьbhəsiz ki, bu ifadənin zahirindən belə nəticə alınır ki, sцhbət xьsusi fərddən gedir.

     Ey insanlar! Sizi tək bir nəfsdən (Adəmdən) xəlq edən, ondan da (həmin yaratdığından) zцvcəsini yaradan və onlardan da bir зox kişi və qadınlar tцrədən Rəbbinizdən qorxun!

     Bu cьmlənin mənası budur ki, Allah Adəmin zцvcəsini onun cinsindən yaratdı, bədəninin əzasından yox. Təfsirзilərin bəzisi bu ifadədən belə nəticə зıxarıblar ki, Adəmin zцvcəsi Həvva, Adəmin bədənindən yaradılıb. Qeyri mцtəbər, zəif sənədli rəvayətlərdə deyilir: «Həvva Adəmin qabırğasından (belindən) yarandı».

     Amma Quranın digər ayələrinə diqqət yetirdikdə, bu ayənin təfsiri aydınlaşır və mьəyyən olur ki, Allah onun zцvcəsini цz cinsindən yaratdı. «Rum» surəsinin 21-ci ayəsində buyurulur: «Allahın qьdrət nişanələrindəndir ki, onların vasitəsi ilə rahatlıq tapasınız deyə, sizə цz iзinizdən zцvcələr yaratdı». «Nəhl» surəsinin 72-ci ayəsində buyurulur: «Allah sizin ьзьn цz cinsinizdən (цzьnьzdən) zцvcələr yaratdı». Bu ayələrdəki «zцvcələrinizi sizdən yaratdıq» ifadəsinin mənası budur ki, Allah qadını kişinin cinsindən – yəni insan cinsindən yaratdı, onun hər hansı bir ьzvьndən yox.

     Əyyaşinin təfsirində, İmam Baqir (ə)-dan olan rəvayətə əsasən, Həvvanın Adəmin qabırğalarının birindən yaranması iddiası şiddətlə təkzib olunur və bildirilir ki, Həvva Adəmin artıq qalmış torpağından yaradılıb.

     Sonra əlavə edir: «Allah, Adəm və zцvcəsindən зoxlu kişi və qadınlar tцrətdi».

      

وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالا كَثِيرًا وَنِسَاءً

     Bu ifadədən aydın olur ki, Adəmin цvladlarının və nəslinin artması, yalnız Adəm və zцvcəsi tərəfindən həyata keзmiş və başqa mцvcudun bu işdə mьdaxiləsi olmamışdır. Buradan bu nəticə alınır ki, Adəmin oğlu və qızı bir-bir ilə evlənmişlər, зьnki əgər onlar başqa tayfa ilə evlənmiş olsaydılar, ayədə «minha» – (ikisindən) sцzь işlənməzdi. Bu mцvzu зox hədislərdə gəlmiş və Əhli-beyt İmamlarının hədislərindəki sьbutlara əsasən, bu izdivac mьbah (icazə verilən) bir evlilik olmuşdu. Зьnki bu iş, insan nəslinin davam etməsi ьзьn zəruri idi və o zaman bacı-qardaşın evlənməsini haram edən hцkm də, nazil olmamışdı. Aydındır ki, bu işin haram olması, Allah tərəfindən qadağan edilməsinə bağlıdır. Odur ki, bir məsələnin (işin), mьəyyən bir zamanda zərurətlə bağlı olaraq, caiz (icazəli) olub sonra haram edilməsi təbiidir. 

     Amma bəzi hədislərdə Adəm цvladlarının qətiyyən bir-biri ilə evlənməməsi sцylənilmiş və bu işə etiqad edənlər isə kəskin hьcuma məruz qalmışlar.

     Odur ki, əgər Quranın zahiri ilə uyğun olan hədislərə ьstьnlьk vermək istəsək, gərək birinci dəstədən olan hədisləri seзək. Burada başqa bir ehtimal da var ki, Adəm цvladları, Adəmdən əvvəl yaşamış, qədim insanlarla izdivac ediblər. Зьnki rəvayətə gцrə, Adəm yer ьzьndə yaşamış ilk insan olmamışdır. Lakin bu ehtimal da, yuxarıda sцylənilmiş ayənin zahiri ilə uyğun gəlmədiyindən, zəif hesab olunur.

     Ayənin sonunda, sağlam bir cəmiyyətin yaranmasında təqvanın (əxlaqın) əhəmiyyətinə işarə edilərək, insanlar pəhrizkarlıq və Allahdan qorxmağa dəvət edilir. Buyurur: «Adı ilə bir-birinizdən bir şey istədiyiniz Allahdan qorxun».

      

وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي تَسَاءَلُونَ بِهِ

     Və əlavə edir: «Qohumluq əlaqələrini kəsməkdən зəkinin».

      

وَالأرْحَامَ

     Bu mцvzunun burada zikr olunması qohumluq əlaqələrinin fцvqəladə əhəmiyyətinə işarədir. Bu ayədə başqa bir məsələyə də, işarə olunub. Ayənin əvvəlində zikr olunduğu kimi, bьtьn insanlar bir ata-anadandırlar. (Yəni bьtьn Adəm цvladları bir-biri ilə qohumdurlar.) Bu bağlılıq tələb edir ki, sizlər mьxtəlif irq, tayfadan olan insanlara цz yaxınlarınız və qohumlarınız kimi, məhəbbət gцstərəsiniz.

     Ayə belə sona зatır: «Həqiqətən, Allah daim sizə nəzarət edir».

      

إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقِيبًا

     Nəzarətзi kimi tərcьmə olunan «rəqib» sцzь, əslində o kəsə deyilir ki, hьndьr bir yerdən vəziyyətə nəzarət edir. «Rəqib» sцzь bir şeyi hifz edən və gцzətзi mənalarında da işlənir. Зьnki gцzətзiliyin цzь də nəzarət vasitələrindəndir. «Rəqib»in yerinin hьndьrlьyь həm zahiri (yьksək məkanda dayanır və nəzarət edir), həm də mənəvi baxımdan nəzərdə tutula bilər.

     Yuxarıdakı ayənin mənası budur ki, Allah sizin nəzarətзinizdir və sizin bьtьn əməl və niyyətlərinizi gцrьr və bilir. 

     

[Sguardo]

Simruq, Siz sualı düzgün başa düşməmisiniz. Diqqətli olun, sualın məğzi belədir: Ancaq vahid bir irqdən heç bir təkamül keçmədən, digər irqlər necə meydana gəlmişdir?

[Simruq]

Simruq, Siz sualı düzgün başa düşməmisiniz. Diqqətli olun, sualın məğzi belədir: Ancaq vahid bir irqdən heç bir təkamül keçmədən, digər irqlər necə meydana gəlmişdir?

Əgər İrqçıliyin cavabını dində tapsaz, mənimlə bölüşərsiz. Uğurlar.