İnsan Və Təbiət

[plotophyte]

Bu mövzuda Təbiət və İnsan münasibətini müzakirə etmək istəyərdim. Bu mövzu adəti üzrə fəlsəfə mövzularında geniş yer almır amma yenə də mənim şəxsi fikrimə görə müəyyən hadisələrə yanaşmaqda bizə vacib dəlillər verir.

 

Bildiyiniz kimi, təbiətdə hər bir heyvan və bitki ümumi canlılar sintez formasında mövcuddur. Yəni, hər birinin mövcud və ya məhv olmasında səbəb var və bütün bunlar təbiətin bütövlükdə mövcudluğuna xidmət edir.  Lakin insanın təbiətdəki rolu bir qədər mürəkkəb və anlaşılmazdır. Hətta virusların belə təbiətdə müəyyən rolu var, ancaq insan ətrafdan baxdıqda ancaq təbiəti və resursları öz mənafeyi üçün istifadə etməkdən başqa rolu görsənmir.  Belə qərara gəlmək olar ki, insan lazımsız bir istifadəçi rolu oynayır, çünki təbiətin insana ehtiyacı yoxdur.

 

Amma digər canlılar bir-biri üçün qida rolu oynayır, hətta vəhşi heyvanların da olması vacibdir çünki onlar təmizləyici rolu oynayır. Bir qismi bitkiləri tozlandırır və.s  Ancaq insan təbiətdən lazım olandan artıq qarşılıqsız istifadə edir. İnsan düşdüyü mühitdə ətrafı öz eybəcər istəyinə uyğun dəyişir, ətrafı zibilləyir. Demək olar bütün növ heyvan və bitkiləri qida kimi istifadə edə bilir və ən əsası məhtudiyyətsiz artaraq öz növünü coxaldır.

Belə nəticəyə gəlmək olar ki, insan bu təbiətdə ziyanverici intelektual virus rolu oynayır, çünki ətrafa və canlılara ziyan verir.  

 

Burada iki məntiqi yanaşma mümkündür, biri odur ki, insan təbiətə səhvən düşüb, özü özlüyündə təbiətin səhvidir.

İkinci yanaşma isə təbiət insan üçün yaradılıb ki,  onu mümkün qədər istismar etsin.

 

Birinci yanaşmada biz həmişə şahidi olmuşuq ki, təbiət öz səhvlərini asanlıqla düzəldə bilir. Buna Dinozavrların kütləvi qırılması, böyük heyvanların kiçiklərlə əvəz olunması., və.s misalları göstərmək olar. Amma görünür bu səhvini düzəltmək iqtidarında deyil.

 

İkinci məntiq isə dini yanaşmaya dəlil verir, bu halda yer planeti ali varlığın seçilmiş və fəxr əsəri olan insan üçün yaradılıb. Bu halda dində nisbi sonsuz kainatın nəyə görə yaradıldığına cavab tapa bilmirik, hər halda ulduzların insanlara yer üzərində yol göstərməsinə inanmaq qədər insan primitiv deyil.

 

Belə halda insanın təbiətdəki rolu nədir ?

[Pergel]

tebiete ziyan vursaq da tebii proseslerin qarsisini alabilmirik.hem de insan tebietde qisa muddetdir ki movcuddur.dinozavrlar da var olduqlarindan mehvolduqlarina qeder zamani gotursek tebietin yasindan cox cox kicikdir.yani mence insanin da sonu gelecek.

[plotophyte]

hem de insan tebietde qisa muddetdir ki movcuddur.dinozavrlar da var olduqlarindan mehvolduqlarina qeder zamani gotursek tebietin yasindan cox cox kicikdir.yani mence insanin da sonu gelecek.

 

Siz nəyə əsasən insanın təbiətdəki yaşının cox kiçik olduğunu ehtimal edirsiz ? İnsan ancaq Homo-Sapiensdən ibarət deyil. Başqa insan növləri də olub, bu faktdır. Məs: Homo-erectus, Neondertal və.s Əslində Homo-Sapiensin yaşının 100 000 il olduğu ehtimal edilsədə, dünyada yüzlərlə arxeoloq, müassir insan növünə aid qalıqların cox qədim zamanlara gedib cıxdığını bildirir. Hətta, səhv etmirəmsə Cənubi Amerikada insanla dinozavrların eyni dövrdəki ayaq izləri də qalıb. İstənilən halda homo cinsli heyvanın yəni insanın yaşı heçdə dinozavrlardan az deyil. Əslində dinozavrlar təbiət tərəfindən tam məhv olmadı, onları müassir quşlar,timsah və digər növlü qohumları əvəz etdi.  Amma insan dəyişibsədə təbiətə daha ziyanverici bir formada təkamül etdi. Nəticədə yenə də təbiətlə sintezdə yaşaya bilmir onu daha cox istismar edir. İnsanın təbiətdəki milyon illik tarixinə nəzər salsaq bu gündən sonra da bir növ kimi məhv olmaq ehtimalı cox az görünür.

[Pergel]

Insanabenzer canlilarin yasi 1.5 mln ildir.bu da son eradir.arxey erasi ise melum meseledir ki ne vaxt baslayib..her erada da milyonlarla canli yaranib ve mehvolub.bizden evvel de sivilizasiyalar movcud olub( men bele dusunurem) onlar da mehvolub ve ya belke de planeti terk edibler.indi siz deyirsiniz ki insan mehvolmayacaq? Men buna emin deyilem.tebiet bizim aglimizin serhedlerine cavab vermir ve bizi qane etmir.mence biz de planeti terk edeceyik ya da herhansi virusla mehvolacagiq.

[Vuqar Rehimov]

Tebiet materiyanin mehsuludur...Insanda tebietin en ali mehsuludur...Insan tebieti ram etmekle mesquldur...Sonra kececek kainata....

[Pergel]

Insan tebieti ram etmir, mehvedir

[DVB-S2]

Maraqlı mövzudur

Mən bir dəfə bu barədə yazmışdım hansısa temada.

Belə deyim... Homo- Sapiens evolyusiyanın ən yeni məhsuludur. İstəyirsiniz buna təbiətin ən yeni yaratdığı bir növ deyək.

Amma bu ola bilər ki heç də sonuncu deyil. Tutaq ki təbiətin ( və ya evolyusiyanın)  hansısa məqsədi ola biləcəyini təsəvvür etsək onda belə cıxardı ki məqsəd bütün yer kürəsini canlılarla əhatə etməkdir. Torpağin (eləcədə suyun) alti ,üstü və ondan on kilometrlərlə yuxarıda belə həyat var. Yer kürəsinin ən isti və soyuq yerlərində canlılar və bitkilər yaşayır.

Amma bütün bu canlılarin (insandan başqa) bacara bilməyəcəyi bir çətinlik var, onlar ancaq yer kürəsində yayıla bilər. Əgər təbiətin son məqsədinin canlı aləmlə bütün kainatı əhatə etmək ola biləcəyini düşünsək onda Homo-Sapiensdən yaxşı namizədi hələki təbiət yaratmayıb.

Ona görədə bəlkə insanın bütün şıltağına təbiət bir ana kimi dözür, onun nə vaxtsa böyüyərək bu böyük sualın öhdəsindən gələcəyinə ümid edir. Əgər insan bunu bacarmasa bir gün oda dinozavrlar və ya neandertallar kimi aradan çıxacaq. Və onun yerinə daha mükəmməl daha ağıllı varlıqlar gələcək. Yox əgər bacararsa onda etdiyi bütün dəcəllikləri bağışlanacaq.

[Vuqar Rehimov]

Insan tebieti ram etmir, mehvedir

Buludlari top ateshi ile vursaq yaqishin yaqmaqini tezleshdire bilerik...Bu tebieti ram etmek deyil?

[Pergel]

Milyon illerdir hagis oz vaxtinda yaganda problem olurdu? Yagisi tezlesdirmek grbieti ram etmek deyil onun isleme prinsiplerine qarismaqdir...

[Pergel]

http://m.youtube.com/watch?v=fvp94SqL0ZA

[Vuqar Rehimov]

Mena bizim ucun var tebiet ucun yoxdur...Insan tebieti mehv ede bilmez...Tebietin canlilarin yashaya bilmesi ucun lazim olan halini mehv ede biler...Misal...Su bizim heyatimizin en zeruri amilidir...Suyun cirkli ve ya temiz olmasinin tebiet ucun bir menasi yoxdur...

[Pergel]

suyun terkibinin zavodlardan axan kimyevi maddelerle qarismasi neticesinde o sudan qidalanan heyvanlar da mehvolur,o sudan suvarilan sahelerin mehsullari da keyfiyyetsiz olur,hemin mehsullar ve heyvanlarla qidalanan insan organizmasi da mehvolur.butun bu saydiqlarim da tebietin hisseleridir.tebiete bir zavodla ne qeder zerer vurdugumuzu basadusdunuz?tebii ki tebieti mehvedebilmerik cunku biz tebietle yasayiriq tebietden qidalaniriq(bu materializmin de guclu argumentidir) sadece olaraq biraz imkanli yasayabilmek ucun tebietin qizil qaydalarini tapdalayiriq ve tebieti cirklendiririk.bu da ele ozumuze de zererlidir...

[Vuqar Rehimov]

suyun terkibinin zavodlardan axan kimyevi maddelerle qarismasi neticesinde o sudan qidalanan heyvanlar da mehvolur,o sudan suvarilan sahelerin mehsullari da keyfiyyetsiz olur,hemin mehsullar ve heyvanlarla qidalanan insan organizmasi da mehvolur.butun bu saydiqlarim da tebietin hisseleridir.tebiete bir zavodla ne qeder zerer vurdugumuzu basadusdunuz?tebii ki tebieti mehvedebilmerik cunku biz tebietle yasayiriq tebietden qidalaniriq(bu materializmin de guclu argumentidir) sadece olaraq biraz imkanli yasayabilmek ucun tebietin qizil qaydalarini tapdalayiriq ve tebieti cirklendiririk.bu da ele ozumuze de zererlidir...

Zavodlarin tullanti mehsullari ile tebiete ziyan vururuq,amma eyni zamanda zavodlarda istehsal etdiyimiz mehsullarla tebietde nisbi musteqillik elde edirik...

[Pergel]

Oz evimizi de gozel menzereli yerlerde tikmeyi secirikse demeli menevi baximdan da tebiete bagliyiq.tebietin toremesiyik

[Sunyata]

Bu mövzuda Təbiət və İnsan münasibətini müzakirə etmək istəyərdim. Bu mövzu adəti üzrə fəlsəfə mövzularında geniş yer almır amma yenə də mənim şəxsi fikrimə görə müəyyən hadisələrə yanaşmaqda bizə vacib dəlillər verir.

 

Bildiyiniz kimi, təbiətdə hər bir heyvan və bitki ümumi canlılar sintez formasında mövcuddur. Yəni, hər birinin mövcud və ya məhv olmasında səbəb var və bütün bunlar təbiətin bütövlükdə mövcudluğuna xidmət edir.  Lakin insanın təbiətdəki rolu bir qədər mürəkkəb və anlaşılmazdır. Hətta virusların belə təbiətdə müəyyən rolu var, ancaq insan ətrafdan baxdıqda ancaq təbiəti və resursları öz mənafeyi üçün istifadə etməkdən başqa rolu görsənmir.  Belə qərara gəlmək olar ki, insan lazımsız bir istifadəçi rolu oynayır, çünki təbiətin insana ehtiyacı yoxdur.

 

Amma digər canlılar bir-biri üçün qida rolu oynayır, hətta vəhşi heyvanların da olması vacibdir çünki onlar təmizləyici rolu oynayır. Bir qismi bitkiləri tozlandırır və.s  Ancaq insan təbiətdən lazım olandan artıq qarşılıqsız istifadə edir. İnsan düşdüyü mühitdə ətrafı öz eybəcər istəyinə uyğun dəyişir, ətrafı zibilləyir. Demək olar bütün növ heyvan və bitkiləri qida kimi istifadə edə bilir və ən əsası məhtudiyyətsiz artaraq öz növünü coxaldır.

Belə nəticəyə gəlmək olar ki, insan bu təbiətdə ziyanverici intelektual virus rolu oynayır, çünki ətrafa və canlılara ziyan verir.  

 

Burada iki məntiqi yanaşma mümkündür, biri odur ki, insan təbiətə səhvən düşüb, özü özlüyündə təbiətin səhvidir.

İkinci yanaşma isə təbiət insan üçün yaradılıb ki,  onu mümkün qədər istismar etsin.

 

Birinci yanaşmada biz həmişə şahidi olmuşuq ki, təbiət öz səhvlərini asanlıqla düzəldə bilir. Buna Dinozavrların kütləvi qırılması, böyük heyvanların kiçiklərlə əvəz olunması., və.s misalları göstərmək olar. Amma görünür bu səhvini düzəltmək iqtidarında deyil.

 

İkinci məntiq isə dini yanaşmaya dəlil verir, bu halda yer planeti ali varlığın seçilmiş və fəxr əsəri olan insan üçün yaradılıb. Bu halda dində nisbi sonsuz kainatın nəyə görə yaradıldığına cavab tapa bilmirik, hər halda ulduzların insanlara yer üzərində yol göstərməsinə inanmaq qədər insan primitiv deyil.

 

Belə halda insanın təbiətdəki rolu nədir ?

 

 

Maraqlı mövzudur .   Mövzu ciddi olsa da "qeyri - ciddi"  post yazdığıma görə üzrlər )) 

 

Bu yaxınlarda Poznerin Fransa haqqında verilişinə baxırdım.  Sonda Pozner ,  İsveçrəlilərin fransa haqqında olan bir lətifəsini danışdı .  Yadımda qalan versiyanı yazıram :  Allah  yerdə çox füsunkar bir bölgə yaratdı .  İsti və soyuq sular ilə əhatə olunmuş, zirvəsi qarlı dağlar və qeyri adi gözəl və s.  Allah öz yaratdığı gözəlliyi görüb , fikirləşdi ki, deyəsən , həddindən artıq  səy göstərmişəm ... Bu artıq səyi kompensasiya etmək üçün həmin yerdə fransızları yaratdı ))

 

 

İndi bu lətifəni sizin mövzuya "şamil" etsək , belə  demək olar :  Allah insanı heyvanların arasında ən zəifi , buna baxmayaraq təbiətə ən çox ziyan vuran məxluq kimi yaradıb . Sonra isə bu çatışmazlıqları kompensasiya etmək üçün ona şüur verib ))   Görünür ki, bunun da o qədər köməyi olmayıb ...

 

 

Daha ciddi onu deyə bilərəm ki,  problem burada insanın özünü təbiətdən ayırmasıdır.  Bu da şüurumuzun bizə "tövhəsidir".  Yalnız şüurlu məxluq özünü yerdə qalandan ( təbiətdən) qəti olaraq ayıra bilir. 

[Aluminium]

İnsanla təbiətin arasındakı münasibətlərdə təbiət çox böyük fərqlə uduzur. İnsan təbiəti məhv etməklə özünü də məhv edir. Bu nə ilə bağlıdır? Dərk edə bilməmək qabiliyyəti yoxsa "maşın" elə bir surət yığıb ki, qəza baş vermədən dayandırmaq mümkün deyil?

[Sunyata]

İnsanla təbiətin arasındakı münasibətlərdə təbiət çox böyük fərqlə uduzur. İnsan təbiəti məhv etməklə özünü də məhv edir. Bu nə ilə bağlıdır? Dərk edə bilməmək qabiliyyəti yoxsa "maşın" elə bir surət yığıb ki, qəza baş vermədən dayandırmaq mümkün deyil?

 

Zənnimcə , təbiət bu "müharibədə"  müvəqqəti  uduzan tərəfdir. Hələ ki, təbiət insanların tərsliyinə dözür , onların şıltaqlıqlarına ciddi reaksiya vermir... Əsl "müharibə"  çox anı və son qələbə ilə təbiətin xeyrinə ola bilər.  Sunamilər, zəlzələlər və s . təbii fəlakətlər formasında.  "Maşını"  avtopilot rejimindən çıxarmaq lazımdır ))