Ateistlərin Əxlaq Kodeksi Nədir?

[Капитан]

Atesitlərin söhbətlərindən belə anladım müəyyən əxlaq qanunu onlarda yoxdur.Əgər səhvim varsa düzəliş edin.
Sual:Atistlərin əxlaq kodeksi nədir?

[Simruq]

Əxlaqın olub olmaması, Allaha olan inamın olub olmamasınnan asılı deyil. Valideyininn verdiyi tərbiyədən və insanın öz şəxsiyyətinnən asılıdı. Ateist qeyri adi bir şey deyil.

[Caledonia]

Hər kəsin öz əxlaq kodeksi var, ateist baş kəsən, qatil, oğru və yalançı deyil. İnsanda vicdan hissi olmalıdır, vicdanı olmayan adamı Allah da qorxutmur. Gərək elə insan Allahdan qorxsun ki, pis şeyləri eləməsin? İnsan pisi-yaxşıdan din olmadan da ayıra bilməlidir.

 

Siz müasir, cool görünmək üçün özünə ateist deyən, alkaş, avara gəncləri bura qatmayın. Onlar ateist deyillər, onlar bisavaddırlar.

[Капитан]

 

Valideyininn verdiyi tərbiyədən və insanın öz şəxsiyyətinnən asılıdı.

 

 

Yəni demək istəyirsiz ki əxlaq qanunları ateistlərə görə nisbidir? Hər hansı ateistə görə bi əməl əxlaqdırsa digərinə görə əxlaqsızlıq bu cür?

[Капитан]

 

İnsan pisi-yaxşıdan din olmadan da ayıra bilməlidir.

 

 

Nəyin pis və ya yaxşı olmasına meyyar nədir? 

[Museyib Elekber]

Bir söz var: əgər səni pislik etməkdən çəkindirən tək şey allah qorxusudursa, sən onsuz da pissən.

[Капитан]

Bir söz var: əgər səni pislik etməkdən çəkindirən tək şey allah qorxusudursa, sən onsuz da pissən.

O da bir sözdür... Hər bir insan demək olar ki müəyyən pis işlərdən nədənsə çəkinib eləmir.Misal üçün bir şeyə tamah edən şəxs onu oğurlamaq istəmir ki cəzası var,insanlar onu pis tanıyar və sair.

[Caledonia]

Konkret meyar yoxdur, amma bəzi şeyləri heç bir meyara salmadan pis olduğunu dəqiq demək olar:

Nəyin pis və ya yaxşı olmasına meyar nədir? 

Qətl, oğurluq, uşaqların zorlanması, öldürülməsi, terrorizm və s.

 

Hələ qədim dövrlərdə xristian aləmində 7 ölümcül günah müəyyən edilmişdi:

• 1. Γαστριμαργία (gastrimargia) qarınqululuq (чревоугодие)
• 2. Πορνεία (pornia) cinsi əxlaqsızlıq, fahişəlik (блуд)
• 3. Φιλαργυρία (philargüria) acgözlük, pulgirlik (алчность)
• 4. Λύπη (lüpē) qəm, kədər (печаль)
• 5. Ὀργή (orgē) acıq, hirs (гнев)
• 6. Ἀκηδία (acēdia) məyusluq (уныние)
• 7. Κενοδοξία (cenodoxia) şöhrətpərətlik (тщеславие)
• 8. Ὑπερηφανία (huperēphania) təkəbbür (гордыня)

Latın və yunanca adları vikipediyadan kopyaladım, üzrlü hesab edin.

 

Mənə elə gəlir ki, sadalanan şeylərdən 1-2-sini çıxsaq, qalanlarını doğrudan da yaxşı hərəkətlər kimi dəyərləndirmək çətindir. O 1-2-sindən bəziləri, məsələn, kədər və hirs. Bunların günah hesab edilməsinin səbəbi odur ki, kədərli anlarında insan intihara qədər gedə bilir, hirsli, acıqlı anında isə qətl törədə, kiminsə ürəyini sındıracaq sözlər deyə bilər. Məyus olmaqla, insan əl-qolunu yanına salıb şəraitə tabe olur, mübarizədən imtina edir.

Edited October 24, 2013 by Caledonia

[Капитан]

•  

 

• 2. Πορνεία (pornia) cinsi əxlaqsızlıq, fahişəlik (блуд)

 

 

Bu bənd ilə çox güman ki ateistlər razı olmazlar.Cinsi əxlaqsızlığı ilk öncə aydınlaşdıraq.Cinsi əxlaqsızlıq nə deməkdir? Misal üçün eyni cinsli insanların intim əlaqəsi cinsi əxlaqsızlıqdır ya yox? 

[Caledonia]

 

Bu bənd ilə çox güman ki ateistlər razı olmazlar.Cinsi əxlaqsızlığı ilk öncə aydınlaşdıraq.Cinsi əxlaqsızlıq nə deməkdir? Misal üçün eyni cinsli insanların intim əlaqəsi cinsi əxlaqsızlıqdır ya yox? 

 

Bütün dinlər bunu anormal hesab edir. Müasir cəmiyyətimiz isə deyir ki, normaldır. Hər kəsin şəxsi işidir.

O bənddə cinsi əxlaqsızlıq olaraq, ər-arvad arasında xəyanət, zoofiliya, pedofiliya, homoseksuallıq nəzərdə tutulurdu.

Nə bilim, vallah... Dindar olmasam da, razıyam.

[roberto5]

ateistlərin konkret əxlaq meyarı yoxdu. bunu dəfələrlə ateistlər özləri etiraf ediblər. elə kohnə userlərdən bir neçəsinin adını çəkmək olar. Yanı o demək deyil ki, hamısı əxlaqsızdı. amma meyar olmadıgına görə əxlaqlı da demək olmaz. 

[Museyib Elekber]

O da bir sözdür... Hər bir insan demək olar ki müəyyən pis işlərdən nədənsə çəkinib eləmir.Misal üçün bir şeyə tamah edən şəxs onu oğurlamaq istəmir ki cəzası var,insanlar onu pis tanıyar və sair.

Din eslinde ele deyil beledir, o deyil budur deyirler. Amma fakt odur ki, din cemiyyeti hele de duzelde bilmeyib, eksine bir cox problemlere de sebeb olub. Yeni ki, ateizmi exlaq baximindan analiz etmek cox da meqsedeuygun deyil. Ateist deyilem, amma "ateistlerin exlaq kodeksi yoxdur" kimi fikirleri duzgun saymiram.

Ele ozunuz yazmisiniz ki, her bir insan pis bir sey etmek istedikde nedense cekinir. Bu ise vicdandir. Bundan yaxsi exlaq kodeksi ola bilmez. Eger bir insanda vicdan yoxdursa, ne qeder dindar da olsa, bir yolla o pisliyi edecek. Dindar olmagi ise ozune cennetde "yer" hazirlamaq ucun secib, sadece olaraq.

[Vuqar Rehimov]

Dindarın exlaq kodeksi-Allah nece isteyir elede yaşayıram.

Ateistin exlaq kodeksi-Üreyim nece isteyir elede yaşayıram.

[azda]

Onlarda Allah qorxusu olmadığı üçün öz əxlaq olgularını nizamlayirlar ,  ona görə yaşayarlar. Amma mən bir müsəlman olaraq , əxlaq - əxlaqsızlıq və ya yaxşı - pis mübarizəsinin inanclarla deyil özlüyündə insanlıqla əlaqələndirilməsi lazım olduğunu düşünürəm.

[Sunyata]

Kantın məşhur bir ifadəsi var . Deyilənə görə məzarında da bu yazılıb .  Təxminən belə səslənir : "Göydəki ulduzlar və daxilimdəki  əxlaq ( mənəviyyat ) qanunları  məni heyrətləndirir".

 

Əxlaq / mənəviyyat  əgər daxildə olan şeydirsə  , onda insanın inanclı və ya ateist olmasının fərqi yoxdur .  Çünki hər iki versiyada inancdan və əksindən asılı olmayaraq  insan ya Allah  , ya təbiət tərəfindən   yaranmasından asılı olmayaraq  daxilində bir əxlaq / mənəviyyat daşıyır. 

 

Daxildə olan əxlaq / mənəviyyat əsl universal əxlaq / mənəviyyat ola bilər . Kənardan gəlmə  əxlaq haqqındakı ideyaların  isə  universal və həqiqət olmasına şübhə edirəm )) 

Edited October 28, 2013 by Sunyata

[roberto5]

daxilinde "mavilik olan insan ateistdirse mavi olacaq, amma muselmandirsa kisi de ola biler.

[Sunyata]

daxilinde "mavilik olan insan ateistdirse mavi olacaq, amma muselmandirsa kisi de ola biler.

 

Hə , bu da təzə çıxdı deyəsən ))  Deməli , sizin məntiqlə "mavi"  əgər müsəlmandırsa onda o natural da ola bilər , amma "mavi"  atesitdirsə  o "maviliyində"  qalır .  Çox gülməli məntiq ))  "Mavilik" fiziologiyadır .  Mavini yaradan da sizin  əqidənizə görə həmin Allahdır , ya səhv edirəm ?  Həm də əxlaqın "maviliyə"  nə dəxli var .  Super / pupper müsəlman / kişi  arvadını döyürsə  - bu məncə daha çox əxlaqsızlıqdır !

[roberto5]

umumiyyetle postumu anlamadiz. yani muselman "mavi" nefsine uymur. (daxilden gelen exlaq).

[Simruq]

Ateist demirki Allah ola bilməz. Ateist deyirki dinlərdə olan Allah obrazı ola bilməz, bu obraz onlar üçün, məntiqsiz və zəifdi. Onların derin düşüncə tərzi, fəlsəfələri olur.  Əxlaqa gəldikdə, birinin obirinə heç bir dəxli yoxdu. Allah var yoxdu, əxlaq elə əxlaqdı. Mavi keşişlər az deyil.

Dindarların əxalqı, qorxudan doğur. Bu məcburiyyətdən, doğan əxlaq bənzəyir. Ateist sağlam düşüncədi, qorxmur, məcbur deyil və əxlaq sahibidi. Bəlkə mənnən də artıq.

[Sunyata]

umumiyyetle postumu anlamadiz. yani muselman "mavi" nefsine uymur. (daxilden gelen exlaq).

 

Roberto , "mavi nəfs"  varsa , işlər bitdi  - kirdık ))  Müsəlmana zada baxmır ki ))

[charodeyka]

Insanin esas exlaq kodeksi onun vicdanidir, nece wexsiyyet olaraq formalawmasidir

insan ateistdir, xristiandir, muselmandir ya butperestdirse, yalniz  bunu bilmekle kimse deye bilmez  bu insani exlaqlidir ve ya exlaqsizdir

Birisi Allahindan qorxub hansisa hereketden cekinirse digeri de vicdanini dinleyib bu hereketden cekine biler ve neticede her ikisi haqli olmuw olacaq

[roberto5]

Roberto , "mavi nəfs"  varsa , işlər bitdi  - kirdık ))  Müsəlmana zada baxmır ki ))

yalnış düşünürsüz. mavi nəfs çox insanda var, onların hamısı çönüb mavi olmur. Musəlman tərbiyəsi, ailə tərbiyəsi buna mane olur. Amma ateist mavi  isə oz daxilindən gələn istəyin dogru oldugunu dusunur, hətta bununla haqlarının qorunmasını istəyir. yani butun nəfslər belədi. 

[Achilles_]

Mövzu müəllifinin məqsədini tam başa düşə bilməsəm də, onun postunda ateizmə qarşı gizli bir antipatiya (bəlkə də konkret nifrət) hiss olunmaqdadır. İkinci tərəfdən isə, açıq aydın hiss olunur ki, müəllif əxlaq normalarını direct (birbaşa) olaraq tanrı və dinlərlə bağlayır. Halbuki, bu barədə Din və Fəlsəfə bölməsində eninə, uzununa müzakirələr getmişdi. Mən o müzakirələrin yekun nəticəsi olaraq de-fakto (yəni, hamı tərəfindən qəbul olunmuş olmasa da belə, faktiki olaraq doğruluq yükünə malik olan bir fikir) qəbul olunmuş bir fikri bir daha vurğulayacam; əgər dindarların əxlaqı bilavasitə MK-ların onlara önərdiyi normalardan asılıdırsa, belə çıxır ki, MK olmasa idi, dindarlardan əxlaqsız insanlar olmazdı. Bu fikir sizə kəskin gəlməsin. Çünki, nəticənin bu cür alınması dindlarların doğru qoyulmayan suallarının nəticəsidir. Ümumiyyətlə, insan əxlaqı bilavasitə inamdan, tanrıdan qaynaqlanmır. Burada bir çox istifadəçilər, o cümlədən mənim özüm də, hələ eramızdan əvvəl mövcud olmuş dövlətlərin qanunvericiliyindən misallar gətirmişdik. Mirsal olaraq Hammurapi qanunlarını da göstərmək olar. Əxlaq ən müxtəlif qarşılıqlı münasibətlər fonunda formalaşan bir şeydir. Yəni, bunu mübahisə etmək özü gülüncdür. İnsan əxlaqı onun dini, irqi, sosial və s. fərqlərinə görə ölçülmür. Siz ateist haqqında hər cür iyrənc fikird ola bilərsiniz, ancaq faktiki olaraq özünüzü aldadarsınız. Bu isə sizin öz probleminizdir.

Edited October 29, 2013 by Achilles_

[Smooth]

Müəllifin qoyduğu sual bəzilərinə bəsit və məntiqsiz görünsə də, əslində, incə əsaslıdır.

 

Sualı sadələşdirsək, müəllif soruşur ki, əgər dindar insanın qəbul və əməl etdiyi əxlaq normaları İLAHİ ŞÜURUN – Allahın iradəsi əsasında tərtib olunubsa, QURANla təsbit edilibsə,

 

ateistlərin – materialistlərin əxlaq kodeksi hansı təməl üzərində  qurulub?

 

Onların məntiqi ilə, materiyadan törəyən şüurun təzahürü – cəmiyyət qanunları ilə. Bu isə nisbidir. Yəni təkamül prosesi bu əxlaq kodeksini də öz paralelində dəyişir. (sadə misal: 100-150 il bundan qabaq xristian ölkələrində də bakirəlik əxlaq norması idi... indi Azərbaycanda belə bəziləri buna arxaizm, gerilik  kimi baxır – deməli, dəyərlər, beləcə əxlaq kodeksi də dəyişir)...

 

Yeri gəlmişkən, ƏXLAQ bir fəlsəfi kateqoriya olaraq təkcə fərdi  ədəb-ərkandan, etiketdən ibarət deyil.

 

Vətəndaş əxlaqı, peşə əxlaqı, ailə əxlaqı və s. kimi daha geniş və daha əhəmiyyətli cəhətləri də var “əxlaq” anlamının.  

 

Ateist-materialist  əxlaq mühit, şərait (iqtisadi, siyasi, mədəni) münasibətlər dəyişdikcə dəyişdiyi halda, İlahi əxlaqın tələbləri  dəyişməzdir.

 

İmanlı (əsl imanı, daxili ilahi bağı olan) insan fərdi əxlaqsızlıqdan başqa daha ağır əməlləri özünə rəva bilməz – çəkinər. Məsələn, millət malını talamaz, dövlət sərvətini mənimsəməz, işində insanları incitməz, rüşvətə vadar etmək üçün zillətə salmaz.

 

Amma ola bilər ki, bu şəxs kübar məclislərində özünü aparmağın qaydalarını mükəmməl bilsin. Frak geyinsin, gül qoxusun, hər elmlərdən xali  və  kütlələrə də bu xüsusda - etika və estetikadan dərs deyəcək qədər yüksək qabiliyyətli olsun... 

 

İndi siz deyin, burada hansı əxlaqdan bəhs edilməlidir?

Edited October 29, 2013 by Smooth

[Achilles_]

Müəllifin qoyduğu sual bəzilərinə bəsit və məntiqsiz görünsə də, əslində, incə əsaslıdır.

 

Sualı sadələşdirsək, müəllif soruşur ki, əgər dindar insanın qəbul və əməl etdiyi əxlaq normaları İLAHİ ŞÜURUN – Allahın iradəsi əsasında tərtib olunubsa, QURANla təsbit edilibsə,

 

ateistlərin – materialistlərin əxlaq kodeksi hansı təməl üzərində  qurulub?

 

Onların məntiqi ilə, materiyadan törəyən şüurun təzahürü – cəmiyyət qanunları ilə. Bu isə nisbidir. Yəni təkamül prosesi bu əxlaq kodeksini də öz paralelində dəyişir. (sadə misal: 100-150 il bundan qabaq xristian ölkələrində də bakirəlik əxlaq norması idi... indi Azərbaycanda belə bəziləri buna arxaizm, gerilik  kimi baxır – deməli, dəyərlər, beləcə əxlaq kodeksi də dəyişir)...

 

Yeri gəlmişkən, ƏXLAQ bir fəlsəfi kateqoriya olaraq təkcə fərdi  ədəb-ərkandan, etiketdən ibarət deyil.

 

Vətəndaş əxlaqı, peşə əxlaqı, ailə əxlaqı və s. kimi daha geniş və daha əhəmiyyətli cəhətləri də var “əxlaq” anlamının.  

 

Ateist-materialist  əxlaq mühit, şərait (iqtisadi, siyasi, mədəni) münasibətlər dəyişdikcə dəyişdiyi halda, İlahi əxlaqın tələbləri  dəyişməzdir.

 

İmanlı (əsl imanı, daxili ilahi bağı olan) insan fərdi əxlaqsızlıqdan başqa daha ağır əməlləri özünə rəva bilməz – çəkinər. Məsələn, millət malını talamaz, dövlət sərvətini mənimsəməz, işində insanları incitməz, rüşvətə vadar etmək üçün zillətə salmaz.

 

Amma ola bilər ki, bu şəxs kübar məclislərində özünü aparmağın qaydalarını mükəmməl bilsin. Frak geyinsin, gül qoxusun, hər elmlərdən xali  və  kütlələrə də bu xüsusda - etika və estetikadan dərs deyəcək qədər yüksək qabiliyyətli olsun... 

 

İndi siz deyin, burada hansı əxlaqdan bəhs edilməlidir?

Müəllifin niyyəti hər nə olur olsun, orda nəyəsə işarə və ya önkabül əsaslı tənqidi yanaşma olmamalıdı. Çünki, o nəyin nə olduğun bilmir, öyrənmək istəyir. Bu babda da, ona kifayət qədər ətraflı məlumat verildi. Ateistin əxlaqı həm vicdanla, həm də şüurla tənzimlənir. Dindar insan, əxlaqın yalnız ibadət etdiyi dinlə tənzimlənməsini iddia etməklə, öz vicdani və şüuri keyfiyyətlərini şübhə altında qoymuş olur. Belə ki, bu və ya digər əxlaq kodeksini qəbul etməklə həmin kəs, başqa bir təsirin altındadır, nəinki öz insani keyfiyyətlərinin.

[Smooth]

Müəllifin niyyəti hər nə olur olsun, orda nəyəsə işarə və ya önkabül əsaslı tənqidi yanaşma olmamalıdı. Çünki, o nəyin nə olduğun bilmir, öyrənmək istəyir. Bu babda da, ona kifayət qədər ətraflı məlumat verildi. Ateistin əxlaqı həm vicdanla, həm də şüurla tənzimlənir. Dindar insan, əxlaqın yalnız ibadət etdiyi dinlə tənzimlənməsini iddia etməklə, öz vicdani və şüuri keyfiyyətlərini şübhə altında qoymuş olur. Belə ki, bu və ya digər əxlaq kodeksini qəbul etməklə həmin kəs, başqa bir təsirin altındadır, nəinki öz insani keyfiyyətlərinin.

 

İnsani keyfiyyət deyəndə siz bir məqamı unutmayın - bu keyfiyyətlər şərtidir. Yəni nisbidir.  Bir toplum üçün dəyər kəsb edən əxlaq norması bir başqası üçün əxlaqsızlıq sayıla bilər. 

 

Əgər insan iman gətiribsə, İlahi yüksək dəyərlərə inanırsa Allahın buyurduqlarını o şüürlü şəkildə dərk edərək qəbullanır. Siz düşündüyünüz kimi, şüurundan imtina edərək deyil. 

 

Siz müəllifin tərzi, şəxsi deyil, qoyduğu sual ətrafında düşünün.  Yeri gəlmişkən, bəşəriyyətin təkamül dövründə əxs etdiyi bütün fəzilətlər səmavi kitablarda ehtiva olunub. 

 

Əgər siz fizika ilə məşğul olmaq istyəyirsinizsə, Nyutonun qanunlarını təftiş-inkar etməklə deyil, onları əsas tutaraq elmlə məşğul olmalısınız. Bunu qəbul etmək məgər öz şüurundan və ya keyfiyyətlərindən imtina etməkdirmi? 

 

Belə çıxır, ateist bir tərəfdən Allahı inkar edir, digər tərəfdən özü allahlıq iddiasında bulunur... ki, bəs, ey insanlar, buyurun, bu əxlaq kodeksinə riayət edin - bunu mən icad etmişəm. Sual olunur, nəyə əsasən? Təkamül prosesində topladığın təcrübəyə əsasən mi? Deməli, bu normalar şərtidir - nisbidir.  2000 il bundan qabaqkı əxlaq (dəyərlər) qavramı ilə bugünlü eynidir? - Yox, deməli, 2000 il sonra da fərqli olacaq. Amma Quranın tələbi dəyişməyəcək.  İndi siz özünüz qərar verin, fundamental olan nədir. 

 

Fizikadan söz düşmüşkən - insanın kəşf etdiyi və hələ varlığından bixəbər olduğu fizika qanunları KƏŞF edilib-edilməməyindən aslılı olmayaraq MÖVCUDDUR... hətta insan olmasa belə...

 

Siz əgər ateistsinizsə, özünüzün ağıllı, imanlı kəslərinsə  axmaq olmalarını tələm-tələbeeeeep sübut etməyə deyil, əks tərəfi duyub dərk etməyə çalışın. Hər halda nə qədər ateist olsanız da, dünyanın, maddənin, həyatın yoxdan TƏSADÜFƏN var olmağına inanacaq qədər sadəlövh deyilsiniz. 

Edited October 29, 2013 by Smooth

[Smooth]

İstənilən halda hətta ateistin də dəyər verib riayət ermək istədiyi ƏXLAQ anlayışı arxasında İNAM var. Ateist də inanır ki, düzgün olan, insanlara, cəmiyyətə fayda verəcək əxlaq kodeksini qəbul edib. 

 

Ateism də - bir inanc təzahrüdür. 

 

Dindar Allahın varlığına, ateist yoxluğuna İNANIR. 

[Achilles_]

İnsani keyfiyyət deyəndə siz bir məqamı unutmayın - bu keyfiyyətlər şərtidir. Yəni nisbidir.  Bir toplum üçün dəyər kəsb edən əxlaq norması bir başqası üçün əxlaqsızlıq sayıla bilər.

Burası aydındır. Eynilə də dindar üçün əxlaqlı hesab olunan hər hansı bir akt, ateist üçün də əxlaqsız hesab oluna bilər. Mənim mübashisəm bunun üzərində deyil.

Əgər insan iman gətiribsə, İlahi yüksək dəyərlərə inanırsa Allahın buyurduqlarını o şüürlü şəkildə dərk edərək qəbullanır. Siz düşündüyünüz kimi, şüurundan imtina edərək deyil.

İnam prosesi şüurdan keçmir. Bu barədə mübahisə etməyəcəm, çünki gülməli məsələdir.

Siz müəllifin tərzi, şəxsi deyil, qoyduğu sual ətrafında düşünün.  Yeri gəlmişkən, bəşəriyyətin təkamül dövründə əxs etdiyi bütün fəzilətlər səmavi kitablarda ehtiva olunub.

Səmavi kitabların elmlə yaxından uzaqdan heç bir əlaqəsi yoxdur. Səmavi kitablar kora koranə inam (iman) tələb edir. Bu onların xarakterik xüsusiyyətidir, bunu heç bir normal dindar danmır.

Belə çıxır, ateist bir tərəfdən Allahı inkar edir, digər tərəfdən özü allahlıq iddiasında bulunur...ki, bəs, ey insanlar, buyurun, bu əxlaq kodeksinə riayət edin - bunu mən icad etmişəm. Sual olunur, nəyə əsasən? Təkamül prosesində topladığın təcrübəyə əsasən mi? Deməli, bu normalar şərtidir - nisbidir.  2000 il bundan qabaqkı əxlaq (dəyərlər) qavramı ilə bugünlü eynidir? - Yox, deməli, 2000 il sonra da fərqli olacaq. Amma Quranın tələbi dəyişməyəcək.  İndi siz özünüz qərar verin, fundamental olan nədir.

Ateizmdə belə bir şey yoxdur, hardan çıxartığınızı da anlamış deyiləm. Ateizmin əsasları haqqında daha da geniş məlumat almağınızda fayda olardı məncə. Heç kəsi qınamıram, hər kəs hər şeyi (incəlikləri də daxil olmaqla) bimək məcburiyyətində deyil.

O ki qaldı Quranın tələblərinin dəyişib dəyişməyəcəyinə, onu deyim ki, MK-lar ateistlər üçün heç birzaman avtoritet deyillər, eyni zamanda həqiqət yükü də daşımırlar. MK-lar faktiki olaraq qədim yunanəfsanələri ilə eyni səviyyədə dururlar. Başqa bir məsələ isə, bu gün islam quran yox, dini rəhbərlərinin əmrləri altında fəaliyyət göstərir.

Fizikadan söz düşmüşkən - insanın kəşf etdiyi və hələ varlığından bixəbər olduğu fizika qanunları KƏŞF edilib-edilməməyindən aslılı olmayaraq MÖVCUDDUR... hətta insan olmasa belə...

Əlbəttə ki belədir, kəşf olunmuş və olunmamış nə varsa, onsuz da var, allah filan olmasa da belə. Budartışılmazdır.

Siz əgər ateistsinizsə, özünüzün ağıllı, imanlı kəslərinsə  axmaq olmalarını tələm-tələbeeeeep sübutetməyə deyil, əks tərəfi duyub dərk etməyə çalışın. Hər halda nə qədər ateist olsanız da, dünyanın, maddənin, həyatın yoxdan TƏSADÜFƏN var olmağına inanacaq qədər sadəlövh deyilsiniz.

Mən bu forumda default vəziyyətində heç kəsi aşağılamamışam, bu barədə vicdanım rahatdı. Kimin isə beep və ya qeyri-beep olduğu isə onsuz da müxtəlif mövzularda müzakirələr zamanı aşkara çıxır, əmin ola bilərsiniz.

Sonuncu cümlənizi oxuduqdan sonra, ateizm haqqında ətraflı bilgi almağınızı təklif etdiyim üçün yanılmadığımı düşünürəm. Ateistlər dünya və yaradılış haqqında fikirlərinə görə müxtəlif görüşlərə malikdirlər. Təkamül nəzəriyyəsi bizim üçün avtoritet deyil. Mənim üçün isə heç deyil. Ona görə də “təsadüf” və “təkamül” kimi anlayışlarla manipulyasiya etməyə çalışmayın, bütün bu məsələlər çoxdan çürüyüb.

[Smooth]

 “təsadüf” və “təkamül” kimi anlayışlarla manipulyasiya etməyə çalışmayın, bütün bu məsələlər çoxdan çürüyüb.

 

:)

 

Mən belə başa düşürəm ki, siz artıq dünyanın bütün sirlərini çozüb arxayın oturmusunuz. Onda mənim sizdən öyrənməli çox şey var. 

 

Eə isə deyin, necə olur ki, madiyyət - Kainat, məsələn, Süd yolu qalaktikası, Günəş sistemi və onun obyetkləri göydə asılıb qalıblar? Yəni, necə olur ki, ağır kütləli iri səma cisimləri göydə maxdan asılı kimi qalıb, boşluğa yuvarlanmırlar? 

 

Yəqin sual sizə çox sarsaq görünəcək, amma mümkünsə cavab verin. 

[Museyib Elekber]

 

Mən belə başa düşürəm ki, siz artıq dünyanın bütün sirlərini çozüb arxayın oturmusunuz. Onda mənim sizdən öyrənməli çox şey var. 

 

Eə isə deyin, necə olur ki, madiyyət - Kainat, məsələn, Süd yolu qalaktikası, Günəş sistemi və onun obyetkləri göydə asılıb qalıblar? Yəni, necə olur ki, ağır kütləli iri səma cisimləri göydə ma(ı)xdan asılı kimi qalıb, boşluğa yuvarlanmırlar? 

 

Yəqin sual sizə çox sarsaq görünəcək, amma mümkünsə cavab verin. 

 

Xəbəriniz olsun ki, "Göydə asılı kimi qalmaq" ilkin mifolojik fikirdir. Fəza üçün aşağı-yuxarı anlayışı yoxdur. Bu, sadəcə, bizim hiss etdiyimiz bir şeydir. Yəni heç bir şey haradasa asılı durmur.

 

Nəysə, əxlaq məsələsi dəfələrlə müzakirə olunub, kifayət qədər açıqlanıb, amma yenə də eyni suallarla gəlirsiniz.

[Smooth]

Xəbəriniz olsun ki, "Göydə asılı kimi qalmaq" ilkin mifolojik fikirdir. Fəza üçün aşağı-yuxarı anlayışı yoxdur. Bu, sadəcə, bizim hiss etdiyimiz bir şeydir. Yəni heç bir şey haradasa asılı durmur.

 

Nəysə, əxlaq məsələsi dəfələrlə müzakirə olunub, kifayət qədər açıqlanıb, amma yenə də eyni suallarla gəlirsiniz.

 

Siz zənn etdiyiniz qədər də bəsit deyil. 

 

Əvvəla, fəza üçün də aşağı-yuxarı anlayışı var. 

 

Qaldı səma cisimlərinin göydə asılı qalmalarına - bunun cavabı sadədir, amma unikal bir halla bağlıdır: Bizim kütlə, ağırlıq deyə qavradığımız anlayış əslində YOXDUR. Kürlə yalınz materiya olan yerdə  qarşılığlı təsir (qravitasiya) altında ortaya çıxır. Vakkumda - boşluqda kütlə öz "ağırlığını" itirir.  İnsan kosmosda çəkisizlik şəraitinə düşdüyü kimi, səma cisimləri də boşluqda çəkisizləşir. 

 

Gələk bu kütlənin yaranmasına - yəqin adron kollayderində aparılan eksperimentin nəticələrindən xəbəriniz var - Higgs zərrəciyi tapıldı! Bu zərrəcik Higgs sahəsinə girərkən maddə kütlə qazanır. 

 

Yaxşı, ay dünyanın sirlərindən xali cavan oğlan, bəs bu hiqqs sahəsi, hiss bozonu haradan və necə əmələ gəlib, əcaba? 

 

Kainatın genişlənməsini elm artıq sübüt edib. Yəni, bir şey böyüyürsə, deməli, daha kiçik və ilk yaranma anı olub. Elm deyir ki, kainat yarananda - Böyük partlayışdan sonra  o bir balaca nöqtə boyda olub. Amma elm bu partlayışı törədən o zərrəciklərin haradan peyda olmasını aça bilmir. Bilməyəcək də. Heçnədən nə isə yaranmır, elə deyilmi, cənab materialist? Onda belə çıxmır ki, onu yaradan var? Yaradan varsa, deməli, başqa dünya, müstəvi də var. Məsələn, insan da bir dünya xəlq edib - virtual fəza. Biz həm oradayıq, həm də real maddi dünyada...

 

Bunların əxlaqa nə dəxli var? 

 

Axı mən dönə-dönə bunların şərti - nisbi olduğunu vurğuladım. Nisbi, şərti olan isə TƏMƏL, FUNDAMENTAL dəyər ola bilməz.  Bu formulun üstündən aşmayın. 

 

Siz çox yanlış düşünürsünüz ki, İslam elmi inkar edir. Xeyir. İslam əksinə müsəlmanları elmə sövq edir. Bunu bəzi insanlar yanlış qavrayırsa, bu islamın günahı deyil. 

Edited October 29, 2013 by Smooth

[Achilles_]

 

Mən belə başa düşürəm ki, siz artıq dünyanın bütün sirlərini çozüb arxayın oturmusunuz. Onda mənim sizdən öyrənməli çox şey var. 

 

Eə isə deyin, necə olur ki, madiyyət - Kainat, məsələn, Süd yolu qalaktikası, Günəş sistemi və onun obyetkləri göydə asılıb qalıblar? Yəni, necə olur ki, ağır kütləli iri səma cisimləri göydə maxdan asılı kimi qalıb, boşluğa yuvarlanmırlar? 

 

Yəqin sual sizə çox sarsaq görünəcək, amma mümkünsə cavab verin.

Xeyr, siz məni düz başa düşmədiniz ))

Mənə dünyanın sirlərini çözmək lazım deyil. Bəli, oturmağına arxayın oturmuşam, çünki narahat olmalı bir şey yoxdu. Mən həyatı və reallığı olduğu kimi qəbul eliyə bilirəm. Sizin verdiyiniz suallar sarsaq filan görsənmir, əksinə hər kəsin fikrini məşğul edən məsələlərdir onlar. Sadəcə onların cavabın tapmaq hər kəsin işi deyil. İkincisi də ki mən bunu sadəcə təbii fiziki hadisə edirəm, yəni bu hadisələrin aıtında mistik heç bir şey axtarmıram. Siz dediyiniz kimi, biz bunları kəşf etsək də, etməsək də, bunlar var və olacaq. Bu cür məsələlər insan varlığı ilə ölçülən məsələlər deyil.

[Achilles_]

Smooth, sizin əxlaq məsələsi ilə bağlı öz fikriniz nədir bəs? Qısa və konkret bildirin, zəhmət olmasa.

[Smooth]

Smooth, sizin əxlaq məsələsi ilə bağlı öz fikriniz nədir bəs? Qısa və konkret bildirin, zəhmət olmasa.

 

Mən əslində buna cavab verdiyimi düşünürdüm. Fikrimi bir balaca da toplayım: 

 

Əvvəla, ƏXLAQ ümumiyyətlə MƏNƏVİYYAT kateqoriyasının bir bəndidir. Onu bu konteksdən çıxarıb dünyaviləşdirmək düzgün deyil. 

 

Mənəviyyat isə, məncə, materiya  təzarürü deyil.  

 

Ortaq məxrəcə də gələ bilərik: mənəviyyatın  bazisi teist üçün madiyyatın yaradıcısı - İlahi, ateist üçünsə - materiyadır... qısası, mən şərti, nisbi, dəyişkən olanı deyil, fundamental dəyəri seçirəm. :)

 

Uğurlar. 

Edited October 29, 2013 by Smooth

[Achilles_]

Mən əslində buna cavab verdiyimi düşünürdüm. Fikrimi bir balaca da toplayım: 

 

Əvvəla, ƏXLAQ ümumiyyətlə MƏNƏVİYYAT kateqoriyasının bir bəndidir. Onu bu konteksdən çıxarıb dünyaviləşdirmək düzgün deyil. 

 

Mənəviyyat isə, məncə, materiya  təzarürü deyil.  

 

Ortaq məxrəcə də gələ bilərik: mənəviyyatın  bazisi teist üçün madiyyatın yaradıcısı - İlahi, ateist üçünsə - materiyadır... qısası, mən şərti, nisbi, dəyişkən olanı deyil, fundamental dəyəri seçirəm. :)

Uğurlar.

Aha, necə deyərlər, sizinlə hər şey aydındır)

[Vuqar Rehimov]

Dünyada her şey zaman ve mekan biçimindedir...Ele bizim şüurumuzda her şeyi zaman ve mekan çerçivesinden derk edir...Dinler bize mistik düşüncelerden danışır...Yeni zaman ve mekanın olmadığı bir alemden yeni allahdan...Biz insanlar buna yalnız ya inanırıq yada ki inanmırıq...Bunun dogru ve yanlış olduğunu ise subut ede bilmirik...

[Sunyata]

Mən əslində buna cavab verdiyimi düşünürdüm. Fikrimi bir balaca da toplayım: 

 

Əvvəla, ƏXLAQ ümumiyyətlə MƏNƏVİYYAT kateqoriyasının bir bəndidir. Onu bu konteksdən çıxarıb dünyaviləşdirmək düzgün deyil. 

 

Mənəviyyat isə, məncə, materiya  təzarürü deyil.  

 

Ortaq məxrəcə də gələ bilərik: mənəviyyatın  bazisi teist üçün madiyyatın yaradıcısı - İlahi, ateist üçünsə - materiyadır... qısası, mən şərti, nisbi, dəyişkən olanı deyil, fundamental dəyəri seçirəm.

 

Uğurlar. 

 

Smooth , fikirlərinizdə  bir  çox maraqlı məqamlar var ! Eləcə də Achillesin fikirlərində də həmçinin ...  Əxlaq haqqında sualın  həqiqətən  də trivial həlli yoxdur . Bu barədə əsrlərlə ( bəlkə də minilliklərlə ) mübahisələr gedir .  Ona görə də ,  bütün maraqlı versiyaları nəzərdən keçirmək lazımıdır.  Hər ikinizin versiyası  nəzərdən keçirilməyə layiq versiyadır.   Smoothun dediyi  əxlaq - mənəviyyatın hissəsidir  fikri ilə də razıyam  .  

 

Bu barədə şəxsən  heç bir qəti qərara gələ bilməmişəm    Amma ,   bəzi mülahizələrim var .  Bu mülahizələr Əxlaq anlayışını diferensiasiyası  və  onda ballast hesab etdiyim artıq ideyaları tullamaqla meydana gəlib ,  amma , son həqiqət olmasına iddia etmirəm

 

Əxalqı  iki hissəyə  ayırırram :  Konkret məkanda və cəmiyyətdə olan əxlaq və  məkandan ,  cəmiyyətdən asılı olmayan , siz dediyiniz fundamental əxlaq . 

 

Müxtəlif dinlərdən gələn əxlaq məhz nisbi əxlaqa aiddir ki, bunun haqqında heç mübahisəyə dəyməz .  Hər dinin , millətin öz əxlaq kodeksi var .  Ümumiyyətlə , bu əxlaqı daha çox qadağalar yığını adlandırmaq olar , nəinki əxlaq .  Əxlaq və qadağalar  məcmusunu bəzi dindarlar qarışdırır .   Cəmiyyətdəki zamanla formalaşmış əxlaq normaları da elə buna oxşar bir  formada dəyişilir , sabitləşir , sonra yenidən dəyişilir və s.  

 

İndi keçək  siz dedyiniz ilahi əxlaqa , yəni daxili  ,  embedded (  yerləşdirilmiş )   formalı  əxlaqa .  Yuxarıdakı postumda Kantdan misal gətirmişdim .  Mənə də bu ideya çox yaxındır .  Amma , bu  əxlaqın forma və mənşəyinin göstəricisi ola bilər . Bəs fundamental , hamı tərəfindən qəbul olunmuş  ümumi prinsiplər hansılar ola bilər ?  Bu prinsiplər çox ola bilməız , çünki çoxluq mütləq kənar və nisbi əxlaqın hesabına olacaq .  Ona görə də , yenə , Kantın məşhur kateqorik imperativ  anlayışına müraciət edirəm .  Bu prinsipə  görə , 

 

Elə hərəkət et ki,  bəşəriyyətə , o cümlədən özünə və başqalarına    vasitə kimi yox məqsəd kimi baxasan .   Başqa bir versiyada isə  -  Elə bir əxlaq qaydasını rəhbər tut ki, onu həm də bəşəriyyət üçün ümumi  qanuna çevrilməsini arzulaya biləsən  .

 

Bu və ya buna oxşar bir  və ya bir neçə prinsip siz dediyiniz ümumi , ilahi  və fundamental  əxlaq kodeksı  ola bilərdi , zənn edirəm ...

Edited October 29, 2013 by Sunyata

[Smooth]

Sunyata

 yazdıqlarınızı - söylədiyiniz fikir və mülahizələri diqqətlə oxudum.  Təşəkkür edir və hörmətlə yanaşıram. 

[Pipo Freelander]

Salam , Smoth . Mumkunse adron kollayder barede bir az genish melumat vereydiz.bu barede cox axtarishlar etmisem , amma konkret bir neticeye gele bilmirem bu ixtira ne niyyetle eskperiment olunur ? Qara delik yaradib , zamani idare etmek kimi mulahizeni kollaydere aid etmek absurd gorsenmir ki ? Ve bu niyyetler dunyada exlaqsizliqdan ireli gelmir ki ?

[Smooth]

Salam , Smoth . Mumkunse adron kollayder barede bir az genish melumat vereydiz.bu barede cox axtarishlar etmisem , amma konkret bir neticeye gele bilmirem bu ixtira ne niyyetle eskperiment olunur ? Qara delik yaradib , zamani idare etmek kimi mulahizeni kollaydere aid etmek absurd gorsenmir ki ? Ve bu niyyetler dunyada exlaqsizliqdan ireli gelmir ki ?

 

Əleküm-əssalam.

 

Bu eksperimentin qara dəliklə-filanla heç bir dəxli yoxdur. Bu bir növ Böyük partlayışın kiçik modelidir. Bu barədə burada ilkin məlumat ala bilərsiniz

 

Böyük Adron Kollayderi  Artıq rəsmən Higgs bozonunun qeydə alındığı elan olunub. Bu iln yazında, səhv etmirəmsə. Çox unikal elmi eksperiment və uğurdur. Elmdə inqilabdlr.