Tanatologiya Və Ya Ölüm Fəlsəfəsi.

[Мехди]

Ölüm problemini fəlsəfi problem adlandırmaq olarmı? Bəli, olar. Məsələ burasındadır ki, Platon, Siseron, M.Monten və bəzi filosoflar fəlsəfəni ölüm haqqında düşüncə adlandırmışlar. Şübhə ola bilməz ki, ölüm problemi və ya ölüm sirri fəlsəfi tədqiqatların ilk və əsas stimullarından biri olmuşdur. Fəlsəfə bütün dövrlərdə ölüm məsələsini həll etməyə cəhd göstərmişdir. Platonun bütün fəlsəfi sistemi sanki ölüm məsələsini həll etmək üçün yaranmışdır. Platon özünün "Fedon" dialoqunda Sokratın dili ilə demişdir ki, fəlsəfə ölüm haqqında düşüncələrdən başqa bir şey deyildir. Daha sadə ifadə etsək fəlsəfə insanın ölümünə məhkum və ya ölümsüz olması haqqındakı düşüncələri deməkdir. Platon dəfələrlə təkrar edir ki, "əsl filosoflar" özünü bütün örü boyu ölümə hazırlayır. Bununla belə onlar yorulmadan bu yeganə məqsədə cəhd edərkən ölüm onları yaxalayanda ondan qorxarlarsa, onda bu cəhd mənasız olur.

Ölüm nədir? İnsan öləcəyini bilir ancaq ölümün nə olduğunu bilmir. Bu səbəbdən də özü üçün bir "SON" ssenarisi seçib ona inanmağa məcburdur və yaxud mövcud ssenariləri bəyənmirsə filosof olmalıdır ki, özü üçün yeni bir ssenari uydurub, ona inana bilsin. Yoxsa sonunu bilmədən rahat yaşamaq elədə asan deyil.

[Simruq]

Zamanda olan butun prosesler verdiw halini alir. Istenilen mekan uchun bele bir tarazliq var. Sen filan tarixde dunyaya gelmisen ve sene kimu bu dunya oz prosesini aparib.Sen bunu bilirdin? Senen sonrada aparilacaq ve sen bilmeyeceysen. Yaxwi ki doqum ve olum vaxti, insan cox wey bilmir))

Sen olum haqqinda hec ne bilmediyin uchun, yeni doqulmuw korpe kimi olacaqsan.

Kecidlere verdiw edib oyrenene kimi.

P.S Bele de ki yaydi. Yeyin, ichin keyf edin. Olumnen ne iwiviz var?))

[Мехди]

 

Zamanda olan butun prosesler verdiw halini alir. Istenilen mekan uchun bele bir tarazliq var. Sen filan tarixde dunyaya gelmisen ve sene kimu bu dunya oz prosesini aparib.Sen bunu bilirdin? Senen sonrada aparilacaq ve sen bilmeyeceysen. Yaxwi ki doqum ve olum vaxti, insan cox wey bilmir))

Sen olum haqqinda hec ne bilmediyin uchun, yeni doqulmuw korpe kimi olacaqsan.

Kecidlere verdiw edib oyrenene kimi.

P.S Bele de ki yaydi. Yeyin, ichin keyf edin. Olumnen ne iwiviz var?))

Yayda çox yemək səhhətə ziyandır.Siz bir başa ölüm üçün çalışdız sanki.

[Мехди]

Simruq, hərdən ölümü həyatdan çox istəyən insanlar var bilirsən?

[Simruq]

Ele bir insan yoxdu ki, onun heyatinda ele bir an olmasin ki, olumu heyatdan cox sevsin. Bu hamida olub...

[Sunyata]

Ölüm problemini fəlsəfi problem adlandırmaq olarmı? Bəli, olar. Məsələ burasındadır ki, Platon, Siseron, M.Monten və bəzi filosoflar fəlsəfəni ölüm haqqında düşüncə adlandırmışlar. Şübhə ola bilməz ki, ölüm problemi və ya ölüm sirri fəlsəfi tədqiqatların ilk və əsas stimullarından biri olmuşdur. Fəlsəfə bütün dövrlərdə ölüm məsələsini həll etməyə cəhd göstərmişdir. Platonun bütün fəlsəfi sistemi sanki ölüm məsələsini həll etmək üçün yaranmışdır. Platon özünün "Fedon" dialoqunda Sokratın dili ilə demişdir ki, fəlsəfə ölüm haqqında düşüncələrdən başqa bir şey deyildir. Daha sadə ifadə etsək fəlsəfə insanın ölümünə məhkum və ya ölümsüz olması haqqındakı düşüncələri deməkdir. Platon dəfələrlə təkrar edir ki, "əsl filosoflar" özünü bütün örü boyu ölümə hazırlayır. Bununla belə onlar yorulmadan bu yeganə məqsədə cəhd edərkən ölüm onları yaxalayanda ondan qorxarlarsa, onda bu cəhd mənasız olur.

Ölüm nədir? İnsan öləcəyini bilir ancaq ölümün nə olduğunu bilmir. Bu səbəbdən də özü üçün bir "SON" ssenarisi seçib ona inanmağa məcburdur və yaxud mövcud ssenariləri bəyənmirsə filosof olmalıdır ki, özü üçün yeni bir ssenari uydurub, ona inana bilsin. Yoxsa sonunu bilmədən rahat yaşamaq elədə asan deyil.

 

Ölüm  haqqında düşüncələr  əlbəttə ki,   fəlsəfənin inkişafı üçün stimul  ola bilər.  Amma , yalnız ölüm yox.  Məsələn , elə həyatın özü də .    Məntiqlə   belə qərara gəlmək  olar  ki,   insanları  ölüm məhz həyatın sonu kimi  maraqlandırıb.  Həyatın sonu  olmayan "ölüm"   düşünən beyinlər üçün  o qədər də  maraq  oyatmazdı  ))    Deməli , insanlar  həyatın özünün nə olduğunu başa düşməyə - düşməyə  , üstəlik  onun sonunu da öyrənməyə çalışıblar.  daha dəqiq desək  bu  iki  iş  paralel  aparılıb.  Həyat və ölümün araşdırılması.  Əgər tibbdə  müəyyən  irəliləyişlər  baş veribsə , fəlsəfi  tərəfdən ölüm yenə də  sual olaraq  qalır .  Çünki  "suallar sualı"  olan "bəs həyat  nədir?"   - sualına da cavab verilməyib .  Mövzu ölüm  barədə  olsa da istər istəməz  həyat haqqında da danışmalı oluruq .  Çünki  həyat  nəyinsə mövcudluğudur ,  ölüm isə  həmin şeyin mövcudluğunun bitməsi.   Yəni , ölüm passivdir ,  həyat aktiv.   Ölüm  yoxluqdur , həyat varlıq .  Ölüm  anıdır , həyat davamlı . Ona görə də  , sonu  bilmək üçün , nəyin sonundan söhbət  getdiyini düşünmək  zərrurəti  meydana çıxır. 

[nüsrət2]

Bir fars şairinin (təəssüf ki,adını unutmuşam) bu mövzuda belə bir rübaisi var:

 

"Ey ölüm mələyi,gəl qucaqlaşaq,

Soyuq nəfəsini nəfəsimə qat,

Sən məndən bu fani bədəni al,get,

Mən səndən bir gözəl, əbədi həyat."

[Мехди]

Sadece bunu anlaya bilsek ki biz bu gün variq sabah yox, onda çox gözel olardi yaşamaq ve insanlari sevmek üçün yegane sebeb.

[roberto5]

Olum hemise bir nomreli qorxu sayilir. Insan 'olmezlik' ucun hemise calismalidi. Ister axirete inanan olsun , ister inanmayan. Cunki senden evvelki insanalarin sene ve cemiyyete qoyub getdiklerini dusunende, sen de tarix yazmaq isteyirsen.