Fəlsəfi Suallar . Filosoflar.

[๑۩▓◙◙۞◙◙▓۩๑]

Симруг азад олунду. Менеде йох.

[Simruq]

ele duwunuesrnse xoxdu, yoxlamag olar. sen ki ekisprimenti xowlayirsan. gorey senin zengin felsefenle hara getmey olar.

[Sunyata]

Dialektika haqqında başqa yerdə yazdığım iki postu burada yerləşdirirəm .Kimsə artıq oxuyubsa , sorry ))

 

Dialektika haqqında Karl Popperin çox maraqlı "dialektika nədir ? " adlı məqaləsini oxuyuram. Bu alim, filosof dialektikanın müsbət tərəfləri ilə yanaşı onun əhəmiyyətinin şişirdilməsini də yazır . Amma, bu barədə məqaləni tam oxuyub bitirdikdən sonra yazaram. Bəlkə də, məqaləni oxuyandan sonra aşağıdakı yazmaq istədiklərimi də korrektləşdirdim.

"Dialektika" anlayışı "kateqoriya" anlayışına nisbətən daha "qədim" olduğu üçün ilk növbədə bir az daha sadə olaraq dialektika haqqında.

Dialektika dedikdə biri digərinə əsaslanan iki anlayış əsasən ( qədimdəki mənalarını saymiram) nəzərdə tutulur - Nəzəriyyə və metod.

Dialektika nəzəriyyəsi aləmin idrakında əvvəla , bütün şeylərin qarşılıqlı əlaqədə götürülməsini , onaların təcrid halında olmaması nəzərdə tutur. İkincisi isə bu bu şeylərdə və hadisələrdə onalrın dəyişkənliyini və inkişafını nəzərə alınmasını vacib sayır. Bu Dialektika nəzəriyyəsinin sadə anlamı.

Dialektik metoda əsasən şeylərin tam mahiyyətini bilmək yalnız onların təşəkkül tarixi və inkişafı öyrənilməsi ilə mümkündür. Bu da Dialektik metod. Yəni, dialektik metod bir fəlsəfi araşdırma metodur ki, burada , hadisələr və şeylər kritik, ardıcıl olaraq daxili ziddiyətləri nəzərə almaqla , bu ziddiyyətlərin mübarizə və vəhdətini , dəyişkənliyi , inkişafı , səbəb və nəticəni də həmçinin nəzərə almaqla araşdırılır.

tarixi formalarına görə bir neçə təsnifat mövcuddur . Mən birini verirəm :
1.Antik , ilkin Dialektika. ən məşhur təmsilçi Heraklit.
2.Klassik Alman Dialektikası . Kant, Fixte, Şellinq , Hegel.
3.Rus inqilabçı demokratları. Gertsen , Belinskiy, Çernışevskiy , Dobrolyubov.
4.Materialist Dialektika . Marks, Engels , lenin.


Əsasən Dialektika dedeikdə Hegel dialektikası nəzərdə tutulur. Onun məşhur tezis , antitezis və sintez - üçlük formasında olan Dialektikası. Marks və Engels əsasən Hegelin bu sistemini götürüb , onu materialist sisteminə şamil etmişlər.

Tezis , antitezis və sintez sistemində "sağlam toxum" həqiqətən də var . Mən də həmçinin burada "sağlam toxum" olmasını görürəm. Çünki , ətraf aləm - hadisələr və şeylər daxili bir ziddiyyətə malik olmaqla , bu ziddiyyət onları inkişafa bir növ məcbur edir. lakin, Popperin məqaləsindən sonra yenidən , "onun gözü ilə" bir də baxmaq istərdim bu problemə.

Edited August 22, 2013 by Sunyata

[Sunyata]

Popperin "Dialektika nədir?" məqaləsini oxudum . Çox maraqlı və geniş məqalədir. Dialektikaya bir metod kimi "təcrübə ,sınaq və səhvlər" prinsipini \ metodunu qarşı qoyur. Bu metod üniversal - həm elmdə , təbiətdə , o cümlədən canlıların həyatında - inkişaf prinsipidir. Dialektikada ( yəni, Hegel dialektikasında ) olan tezis \ antitezis , başqa sözlə əksliklərin , ziddiyyətlərin mübarizəsində bir "sağlam nüvə" , inkişaf impulsu olmasını qəbul etməklə yanaşı , orada olan - yəni, dialektik triadada 3-cü ünsür olan sintezə tənqidi münasibət bəsləyir. Onun fikrincə , əksliklərin mübarizəsi ona görə vacibdir ki, ziddiyyətlərdən azad olaq. Sintez isə bunu nəzərdə tutmur. Sintez - tezis və antitezisin bir növ mixi kimi peyda olur , burada subyektiv nəticə kimi istənilən növ "sintez" qəbul etmək olar. Beləliklə də, istənilən nəticə özü özlüyündə yeni pillədə tezisə çevrilə bilər , onun da antitezisi - sonra yeni sintez. Məqalənin girişində Dekartdan sitat gətirir :
 

 

" Təsəvvürə gətirilə bilən ən absurd və ağlasığmaz ideyaları belə sübut etməyi bacaran bu və ya digər filosof həmişə tapılar "

Dialektikadan gələn sintez məhz Dekartın bu fikrinin təsdiqi olaraq , istənilən absurd ziddiyyətli fikri qəbul edə bilər. Hətta , iş ora çatıb ki, dialektika ilə - adi , normal məntiqi də əvəz etməyi təklif edirlər. Çünki, adi məntiqin qanununa görə iki ziddiyyətdən bir doğrudur. Dialektika isə hər iki ziddiyyətli fikirdən bir sintez edir ki, bu da ziddiyyətləri ləğv etmir , yalnız kompromiss yaradır. Bütün bunları nəzərə alaraq Popper ümumiyyətlə , xüsusi halda isə materialist dialektikanın əleyhinə çıxır. O , hətta , materialist dialektikanın - idealist dialektikadan da kobud olduğunu deyir. Materialist dialektikanın 3 qanunua qarşı çıxır. Onları ehkam adlandırır.

Bu Popperin fikirləri ,qısa olaraq.


Məncə Popper haqlıdır. Xüsusilə də dialektik materializmin 3 qanunu haqqında. Zənnimcə , həqiqətən , əksiklərin mübarizəsi qanunu ( vəhdətsiz - sintezsiz ) universal inkişaf üçün bir impuls hesab edilə bilər . lakin , sintez və "keyfiyyət və kəmiyyət" , "inkarl inkar" haqqındakı qanunlar , ümumi , universal inkişaf qanunuları hesab edilə bilməz. Bu qanunlar yumşaq desəık "qulağından dartılmaqla" bu və ya digər həyat hadisələrinə şamil edilir.
 

Popper dialektiki məzəli formada "iki stulda eyni vaxta oturan" insan adlandırır
 

 

 

[Simruq]

istenilen bir nezeriyye zamannan ve mekannan asilidi. zamannan ve mekannan asili olaraq butun nezeriyyeler deyiwkendi.

[dreamer.neo]

Fəlsəfə ilə din arasında qarşılıqlı zərruri bir asılılıq yoxdur. Bunları nıyə görə bir -birınə alternativ kimi görürsünüz ? Yəni , ya dindar ya filosof ? Daha pis halda isə dediklərinizdən belə çıxmırmı ki, fələsfə əgər mənəvi rahatlıq vermirsə ," deməli o artıqdır - din yeganə mənəvi rahatlıq gətirən sahədir ". Din və fəlsəfə ictimai şüurda müstəqil sahələrdir . Mənəvi rahatlıq məsələsi daha çox bəlkə də psixologiya ilə bağlıdır. Necə deyərlər , könlü balıq istəyən quyruğunu suya qoyar ))) Rahatlıqla yaşamaq istəyən , hər şeyə hazır cavab isətəyən buyursun dinə . Onları çox gözəl başa düşürəm , heç bir iradım yoxdur. İnsan daim rahatlıq axtarır - insanlar təbiəti etibarilə konformistdirlər. Amma , siz dediyiniz universal prinsip yoxdur - yəni ,filosofluqdan dindarlığa keçənlərdən , filosof olaraq qalanlar tarixdə daha çoxdur. Sadəcə , din əgər cavablardan biridirsə , fəlsəfə sualdır, suallardır- tükənmək bilməyən suallar . Cavab özününki olanda - intelektual məmnuniyyət və şövq də yaranır ( bəlkə də siz dediyiniz mənəvi rahatlıq da ...).

Tukenmek bilmeyen suallara cavab vermeye insan omru catmaz axi....onda biz bir stekan suyu icmek ucun ozumuz stekan duzeltmeyi oyrenmeye caliwaq?sehv analiz etmedim ki?

[Sunyata]

Tukenmek bilmeyen suallara cavab vermeye insan omru catmaz axi....

 

Tamamilə doğrudur , çatmaz .  Amma, filosoflar sanki estafeti biri -digərinə ötürməklə suallara cavab axtarır yaxud köhnə sualları araşdırarkən yeni suallar meydana gətirir.  Kimin həyatı , intellektual potensialı , daxili enerjisi nəyə çatırsa onu da edir.  Gələn nəsil də estafeti qəbul edib , beləcə , tükənməz , sonsuz bir intellektual oyunun iştirakçılarına çevrilir.

 

Ümumiyyətlə , belə düşünənlər var ki ( mən qə daxil olmaqla ) suala cavab axtarışı ,sualı  araşdırma prosesi  - sualın cavabından daha vacibdir.  Bu proses insandakı intellektual , ruhi potensialı mərkəzləşdirib bir nöqtəyə (sual ətrafında )  yönəltməklə insandakı  geniş və azad  düşüncə  qabiliyyətini inkişaf etdirir.  İnsan şərtiliklərdən azad olduqda ,(  hətta  özü -özünü də təkzib etməklə ) fikir aləmində azad uçuş edir. "Azad uçuş" (filosofun ömrü ) da təəssüf ki , nə vaxtsa bitir 

[Vuqar Rehimov]

Menim fikrimce daima sual cavab axtarishinda olan insanin estetik qavrayishi, estetik hezzide inkishaf edir...

[dreamer.neo]

Tamamilə doğrudur , çatmaz . Amma, filosoflar sanki estafeti biri -digərinə ötürməklə suallara cavab axtarır yaxud köhnə sualları araşdırarkən yeni suallar meydana gətirir. Kimin həyatı , intellektual potensialı , daxili enerjisi nəyə çatırsa onu da edir. Gələn nəsil də estafeti qəbul edib , beləcə , tükənməz , sonsuz bir intellektual oyunun iştirakçılarına çevrilir.verilen her bir sual insanin cekisini,dunya goruwunu,qiymetini bildirir.Insanlarin coxu suali ya qerezden verir,ya ozunu gostermekcun.Arawdirib dogru olani aydinlawdirmaqcun sual veren azdi

Ümumiyyətlə , belə düşünənlər var ki ( mən qə daxil olmaqla ) suala cavab axtarışı ,sualı araşdırma prosesi - sualın cavabından daha vacibdir. Bu proses insandakı intellektual , ruhi potensialı mərkəzləşdirib bir nöqtəyə (sual ətrafında ) yönəltməklə insandakı geniş və azad düşüncə qabiliyyətini inkişaf etdirir. İnsan şərtiliklərdən azad olduqda ,( hətta özü -özünü də təkzib etməklə ) fikir aləmində azad uçuş edir. "Azad uçuş" (filosofun ömrü ) da təəssüf ki , nə vaxtsa bitir

[dreamer.neo]

Tamamilə doğrudur , çatmaz . Amma, filosoflar sanki estafeti biri -digərinə ötürməklə suallara cavab axtarır yaxud köhnə sualları araşdırarkən yeni suallar meydana gətirir. Kimin həyatı , intellektual potensialı , daxili enerjisi nəyə çatırsa onu da edir. Gələn nəsil də estafeti qəbul edib , beləcə , tükənməz , sonsuz bir intellektual oyunun iştirakçılarına çevrilir.verilen her bir sual insanin cekisini,dunya goruwunu,qiymetini bildirir.Insanlarin coxu suali ya qerezden verir,ya ozunu gostermekcun.Arawdirib dogru olani aydinlawdirmaqcun sual veren azdi

Ümumiyyətlə , belə düşünənlər var ki ( mən qə daxil olmaqla ) suala cavab axtarışı ,sualı araşdırma prosesi - sualın cavabından daha vacibdir. Bu proses insandakı intellektual , ruhi potensialı mərkəzləşdirib bir nöqtəyə (sual ətrafında ) yönəltməklə insandakı geniş və azad düşüncə qabiliyyətini inkişaf etdirir. İnsan şərtiliklərdən azad olduqda ,( hətta özü -özünü də təkzib etməklə ) fikir aləmində azad uçuş edir. "Azad uçuş" (filosofun ömrü ) da təəssüf ki , nə vaxtsa bitir

Insanlarin coxu suali ya qerezden verir,ya ozunu gostermekcun.Arawdirib dogru olani aydinlawdirmaqcun sual veren azdi Edited August 24, 2013 by dreamer.neo

[Vuqar Rehimov]

Insanlarin coxu suali ya qerezden verir,ya ozunu gostermekcun.Arawdirib dogru olani aydinlawdirmaqcun sual veren azdi

Bunun metlebe ne dexli var?....)))

[Sunyata]

Menim fikrimce daima sual cavab axtarishinda olan insanin estetik qavrayishi, estetik hezzide inkishaf edir...

 

Müqayisə etdikcə , əlbəttə , həm sualların  və həm də cavabların forma gözəlliyini də müşahidə edirik.  Forma gözəlliyi  məzmun  "gözəlliyi"nə olan razılığımızla yanaşı həm də estetik həzz verir .  Ümumiyyətlə , fikrin gözəl ifadəsi az dəyərli deyil .  İnsan hər şeydə  gözəllik axtarır , o cümlədən fikirlərdə ,  ritorikada da həmçinin .  

[Sunyata]

Insanlarin coxu suali ya qerezden verir,ya ozunu gostermekcun.Arawdirib dogru olani aydinlawdirmaqcun sual veren azdi

 

Bəlkə , forumlarda bu həqiqətən belədir )) Deyə bilmərəm . Amma,  filosof sualı əsasən öz -özünə verir .  Cavab əsnasında virtal yaxud real opponentinə  ( hərdən artıq çoxdan həyatdan köçmüş )  də sual verə bilər.   Ona görə də , "qərəz"  onlara bir alət kimi lazım deyil

[dreamer.neo]

Bunun metlebe ne dexli var?....)))

duzu hec men de bizim ikimizin aramizda olan hansisa metlebden xeberdar deyilem.

[Vuqar Rehimov]

duzu hec men de bizim ikimizin aramizda olan hansisa metlebden xeberdar deyilem.

OK...)) Onda indi xeberdar olun....icazenizle sizin muzakireye mende qoshulum....330-cu postunuzdaki sualin metlebe ne dexli var axi?

[Sunyata]

"Özündə şey"  və ya  "özlüyündə şey" haqqında Kantın , Hegelin və Şopenhauerin mövqeyi . 

 

Kant -  şeylərin təzahürü deyil, onların dərk olunması mümkün olmayan mahiyyəti , məğzi.

 

Hegel - Təzahürü idrak prosesində "özündəşey"  aşkara çıxaraq "bizim üçün şeyə"  çevrilir.  Yəni, rasional idarkı mümkündür.

 

Şopenhauer - Kantın "təzahür"  və "özündəşey"  qarşıqqoymasını qəbul edir. "Özündəşeyi"  iradə adlandırır . "Özündəşey"i  dərk etməyi mümkün hüsab edir .Lakin Hegeldən fərqli olaraq rasional idrakla deyil intuitiv idrakla  dərk olunmasını deyir.

 

P.S.  Vaxt olsa bir neçə cümlə ilə Şopenhauerin bu haqda yazdığını tərcümə edib yazaram.

Edited August 26, 2013 by Sunyata

[Sunyata]

"Obyektiv idrak prosesində ( təsəvvürlərimizə əsaslanan idrak ) bu təsəvvürlərimizdən - təzahürlərdən kənara çıxmaq mümkün deyil. Biz şeylərin yalnız zahiri tərəfinin dərki ilə dayanırıq , onların daxili dərinliyini  ,  "özündə"  və "özü üçün"  nə olduğunu bilmirik.  Bura qədər Kantla razıyam.  Amma, bu həqiqətə qarşı mən başqa bir həqiqət təyin edirəm .  Biz təkcə dərk edən subyekt deyil , həm də dərk olunan obyektik , yəni "özündəşeyik" . Ona görə də, şeylərin əsl mahiyyətinin bizə xaricdən qapalı olmasına baxmayaraq  , ora bizim üçün daxildən açıqdır.  Sanki, xaricdən hüçümla daxil ola bilmədiyimiz qalaya xəyanət nəticəsində yeraltı , gizli yolu bizə qəfildən açırlar.  "Özündəşey" şüura yalnız vasitəsiz özünüdərk prosesində açıla bilər..."

 

Artur Şopenhauer .  "Dünya iradə və təsəvvür kimi"

[Vuqar Rehimov]

Men butovluyunde shexsi ruh yoxdur...

Kim tapa biler bu hansi felsefi telimdir?....)))

[Sunyata]

Men butovluyunde shexsi ruh yoxdur...

Kim tapa biler bu hansi felsefi telimdir?....)))

 

 

Cavab bəlkə də daha genişdir.  Amma , hər halda üçünü mən deyə bilərəm : 

 

 Ateizm , Buddizm fəlsəfəsi   və Şopenhauer fəlsəfəsində şəxsi , fərdi ruh yoxdur ( Doğrudur ,saydıqlarım təlimlərdə heç ümumi ruh da   yoxdur )

Edited September 2, 2013 by Sunyata

[Vuqar Rehimov]

Cavab bəlkə də daha genişdir.  Amma , hər halda üçünü mən deyə bilərəm : 

 

 Ateizm , Buddizm fəlsəfəsi   və Şopenhauer fəlsəfəsində şəxsi , fərdi ruh yoxdur ( Doğrudur ,saydıqlarım təlimlərdə heç ümumi ruh da   yoxdur )

Ela...Cavab duzdur...)

[Vuqar Rehimov]

Suali vermekde meqsedim felsefi movzuda breyn rinq kecirtmekdir...

Novbeti sual....Qedim Chin filosoflari anlayisha ne deyirdiler?(yeni bizim dile tercumede)

[Sunyata]

Suali vermekde meqsedim felsefi movzuda breyn rinq kecirtmekdir...

Novbeti sual....Qedim Chin filosoflari anlayisha ne deyirdiler?(yeni bizim dile tercumede)

 

 Ad ?

[Vuqar Rehimov]

Ad ?

Halaldida felsefede lyuboy sualin cavabini bilirsiniz...))) Mence siz felsefi bir movzu goturub gozel bir kitab yaza bilersiniz..

Boyuk bir memuniyyetle sizin kitabi oxuyardim...)

[Sunyata]

Halaldida felsefede lyuboy sualin cavabini bilirsiniz...))) Mence siz felsefi bir movzu goturub gozel bir kitab yaza bilersiniz..

Boyuk bir memuniyyetle sizin kitabi oxuyardim...)

 

))  Burada bir az məşq edim , bəlkə sonra yazdım ))

 

Əvvəlcə , sualı belə başa düşdüm ki, çin fəlsəfi dilində  - "anlayış nədir ?"  , dəqiq tapa bilmədim . Amma   anlayış \ ad - onlarda eyni olması çox yerdə yazılıb . 

[vanitas]

Qui quaerit, repent !

[Vuqar Rehimov]

Bele bir sual...

Noumenler dünyası bizim şüurumuzda zaman ve mekan formalarının kömeyi ile fenomenler dünyası kimi görünür....Kant buna bizim tecrübemiz deyir...

Anlamadığım odur ki, Kant bu neticeye nece gelib? Axı o özüde fenomenler dünyasındadı...Kenardan nece müşahide edib bunu?

[Vuqar Rehimov]

Ümumiyyetle Kantın felsefesini anlamaq çox çetindir...Neçe vaxtı oxuyuram hele düz emelli başa düşe dilmirem...

[Sunyata]

Bele bir sual...

Noumenler dünyası bizim şüurumuzda zaman ve mekan formalarının kömeyi ile fenomenler dünyası kimi görünür....Kant buna bizim tecrübemiz deyir...

Anlamadığım odur ki, Kant bu neticeye nece gelib? Axı o özüde fenomenler dünyasındadı...Kenardan nece müşahide edib bunu?

 

Təxmini , öz başa düşdüyümü deyə bilərəm ki , Kantın çevriliş etməsi də bundan ibarətdir .  Yəni ,ətraf aləmin , şeylərin  təsiri  ilə insan şüurunda əks olunma prosesindən  ,  Kant ,  zəkanın , şüurun bu şeyləri , aləmi əks etdirməsi xüsusiyyətini öyrənməyə keçid edib . Yəni , insan nə dərəcədə tam , dolğun  ətrafı əks etdirmək qabiliyyətinə malikdir ?  Hansı dərəcədə qavrama , idrak mümkündür ?   Beləliklə , bu suallara cavab verərək , məntiqi  yolla , insan zəkasını kritik araşdırma yolu ilə  noumen - fenomen anlayışlarına gəlib . Hərçənd ki, bu ideyalar o qədər də yeni deyildi .  

 

Noumen / fenomenin  artıq yəqin ki, Kanta görə nə ifadə etdiyini  bilirsiniz . 

 

Səhv etmirəmsə İnsan fenomen olmasından başqa Kanta görə həm də noumendir .  Yəni , "özündə şeydir" .

Edited November 2, 2013 by Sunyata

[Vuqar Rehimov]

Sonuncu cümleni yaxşı anlamadım...Biz özümüzde noumenik....Yeni şüurda eks olunan bedenimiz fenomendir?

[Sunyata]

Sonuncu cümleni yaxşı anlamadım...Biz özümüzde noumenik....Yeni şüurda eks olunan bedenimiz fenomendir?

 

Bədənimiz  ,   hisslərimiz , duyğularımız  və s.  nəyinsə  təzahürüdür .  O nə isə də noumendir . Yəni , insan həm  noumen həm də fenomendir . Hərçənd ki,  bəzən "özündə şeylə"   noumeni  ayırırlar , bəzən isə  bu iki anlayışı  eyni qəbul edirlər .  Kant məsələsi    həqiqətən də mürəkkəb məsələdir . Təsadüfi deyil ki, ondan sonrakı filosoflar  və Kantçılar da fərqli  düşünürlər  .

 

Mənim , ümumiyyətlə  , postulatlar formasında Kantdan xəbərim var və onun əsas kitabını -  "təmiz zəkanın tənqidi"  kitabını da cavanlıqda oxumuşam  .  Hədsiz sayda yeni terminlər gətirib fəlsəfəyə .  Onu başa düşmək üçün bu terminləri yaxşı bilmək lazımdır .  Amma , vaxt keçdikcə də unudulur.  Sizə məsləhət edərdim , Kantın özünü oxumaqdansa  iri bir məqalə tapın Kant haqqında -  bir az çox təfsilatılə  -   hər 3 kitabının qısa olaraq ideyası haqqında olsun (  yəni əsas 3 kitabı haqqında )  .  Onda daha çox başa düşərsiniz ))    

[ceylin]

Mənə fikriniz  maraqlıdır, Sizcə doğrunun düzgün olduğunu hansı doğru müəyyən edər?Yəni doğru olan nədir və onu kim təyin edir?

[Sunyata]

Mənə fikriniz  maraqlıdır, Sizcə doğrunun düzgün olduğunu hansı doğru müəyyən edər?Yəni doğru olan nədir və onu kim təyin edir?

 

Ceylin xanım . doğru -  həqiqət axtarışına müasir fəlsəfədə son qoyulub ))  Artıq çoxdan anlayıblar ki , mütləq həqiqət deyilən bir şey yoxdur . Hər şey nisbidir və o cümlədən doğru /  həqiqət də ... Hərənin öz həqiqəti var ...

[ceylin]

Ceylin xanım . doğru -  həqiqət axtarışına müasir fəlsəfədə son qoyulub ))  Artıq çoxdan anlayıblar ki , mütləq həqiqət deyilən bir şey yoxdur . Hər şey nisbidir və o cümlədən doğru /  həqiqət də ... Hərənin öz həqiqəti var ...

Bir həqiqətin həqiqət olduğuna ancaq yaxınlaşaya bilərik. Əsla gerçək (mütləq) doğruya çata bilmərik. Mən də onu nəzərdə tutaraq sual verirəm əgər doğruluq nisbidirsə, onu  kim təyin edir əksəriyyət,din,güclü olan, kim?

[Sunyata]

Bir həqiqətin həqiqət olduğuna ancaq yaxınlaşaya bilərik. Əsla gerçək (mütləq) doğruya çata bilmərik. Mən də onu nəzərdə tutaraq sual verirəm əgər doğruluq nisbidirsə, onu  kim təyin edir əksəriyyət,din,güclü olan, kim?

 

Əlbəttə , dindar olan deyəcək ki , din yeganə həqiqət meyarıdır . Filosof  ( əsasən ) deyəcək ki, məntiqdir həqiqətin  meyarı . Elm adamı deyəcək ki, yalnız elmi həqiqət mövcuddur .  Mistik deyəcək həqiqəti görmək üçün özünü dərk et , onda həqiqəti / aləmi də dərk edərsən   -   cognosce te ipsum ...

 

Ona görə də  mütləq həqiqət yoxdur , nisbi həqiqət  də hərənin özününküdür ...   Söhbət düşüncə tərzindən və ideyadan getdiyi üçün ,  heç kim  hamı üçün həqiqət norması təyin edə bilməz )) 

Edited November 5, 2013 by Sunyata

[ceylin]

Əlbəttə , dindar olan deyəcək ki , din yeganə həqiqət meyarıdır . Filosof  ( əsasən ) deyəcək ki, məntiqdir həqiqətin  meyarı . Elm adamı deyəcək ki, yalnız elmi həqiqət mövcuddur .  Mistik deyəcək həqiqəti görmək üçün özünü dərk et , onda həqiqəti / aləmi də dərk edərsən   -   cognosce te ipsum ...

 

Ona görə də  mütləq həqiqət yoxdur , nisbi həqiqət  də hərənin özününküdür ...   Söhbət düşüncə tərzindən və ideyadan getdiyi üçün ,  heç kim  hamı üçün həqiqət norması təyin edə bilməz )) 

Bəli haqlısız,amma ümumi əxlaq və cəmiyyət anlayışına görə bir doğru var  həyatımızda, inanc və dəyərlərə görə formalaşan .Bu doğru, çoxluğun qəbul etdiyidir.Necə baxırsan bax bu belədir.Doğruya çoxluq ''doğru'' dedikçə doğru olur.Amma məncə də doğru dəyişən bir şeydir və sən dəyişdikcə doğru da dəyişir zamanla.İnandıqların doğru ,inanmadıqların isə səhv olur.

[Vuqar Rehimov]

Ceylin xanım . doğru -  həqiqət axtarışına müasir fəlsəfədə son qoyulub ))  Artıq çoxdan anlayıblar ki , mütləq həqiqət deyilən bir şey yoxdur . Hər şey nisbidir və o cümlədən doğru /  həqiqət də ... Hərənin öz həqiqəti var ...

Bəs bu iddianın özüdə bir həqiqət deyilmi?

[Sunyata]

Bəli haqlısız,amma ümumi əxlaq və cəmiyyət anlayışına görə bir doğru var  həyatımızda, inanc və dəyərlərə görə formalaşan .Bu doğru, çoxluğun qəbul etdiyidir.Necə baxırsan bax bu belədir.Doğruya çoxluq ''doğru'' dedikçə doğru olur.Amma məncə də doğru dəyişən bir şeydir və sən dəyişdikcə doğru da dəyişir zamanla.İnandıqların doğru ,inanmadıqların isə səhv olur.

 

Çoxluq da səhv edir ,  özü də uzun illərlə ...  Ona görə ,  əgər çoxluğun həqiqəti sizi qane edirsə  .  niyə də yox ))   Qoyun , məhz bu sizin həqiqət olsun

[Sunyata]

Bəs bu iddianın özüdə bir həqiqət deyilmi?

 

Vüqar , mən bu barədə breyn rinqdə sual vermişdim  ))  http://www.disput.az/index.php?showtopic=278555&p=18610942

 

Cavab tapılandan sonra  Achilles də sənin sualını demək olar ki,  verdi .  Ona orada cavab yazmışam  -  oranı oxu   ))

 

Bu Achillesin sualı -  http://www.disput.az/index.php?showtopic=278555&p=18611511

Bu da mənim cavabım - http://www.disput.az/index.php?showtopic=278555&p=18611596  

[Achilles_]

Məncə mütləq həqiqəti axtarmaq doğru olmazdı. Bu bir növ böyük bir saman tayasında ən qısa və ya ən uzun saman çöpünü axtarmağa oxşayardı. Ömrü belə şeylərlə çürütmək olmaz. Sadəcə çalışmaq lazımdı ki vicdanla yaşayasan, çünki o doğru yolda olmağa müəyyən qədər kömək eliyir onsuz da. Yəni, əslində, bir çox məsələlərlə bağlı fikir yürütmək üçün əslində heç mütləq həqiqətə də ehtiyac yoxdu. Məncə mütləqlik daha çox elm sahəsində tələb oluna bilər ki, o da məhz müəyyən sahə üzrə iş aparan elm adamlarına aid olan şeydi, qoy axtarsınlar özləri üçün. Bizlər isə gündəlik məişətdə, işdə, insanlığın bugünə qədər yetişdirdiyi və ümumi qəbul olunmuş prosedurlarına əsasən düzgün yaşamağa çalışırıq.

[Blok]

Əlbəttə , dindar olan deyəcək ki , din yeganə həqiqət meyarıdır . Filosof  ( əsasən ) deyəcək ki, məntiqdir həqiqətin  meyarı . Elm adamı deyəcək ki, yalnız elmi həqiqət mövcuddur .  Mistik deyəcək həqiqəti görmək üçün özünü dərk et , onda həqiqəti / aləmi də dərk edərsən   -   cognosce te ipsum ...

 

Ona görə də  mütləq həqiqət yoxdur , nisbi həqiqət  də hərənin özününküdür ...   Söhbət düşüncə tərzindən və ideyadan getdiyi üçün ,  heç kim  hamı üçün həqiqət norması təyin edə bilməz ))

Her bir insanin varligi heqiqetdir, bu heqiqeti nisbi saya bilersinizmi?