Vəhabi Əqidəsi

[vusalaz]

Ardıcıllar dedikdə kimləri nəzərdə tutursunuz və bu ardıcıllar hansı xüsusiyyətdə, yaxud, fikirdə, ideyada onun ardıcıllarıdır?

Bu alimin ən məşhur xidmətləri islamın əsası olan tövhid barəsində olan yazılarıdır. Məsələn: "Tövhid kitabı" (kitəbu tauhid), "3 əsas", "İslamdan çıxaran 10 məsələ" (Nəvaqidul islam) və s.

sherti olaraq diger sunni mezheblerini goturek,kimi imam gorurler,kimin fikirleri esasinda ozlerini hansisa mezhebe aid edirler?mence siz ozunuz bilirsiz..mezheb davasi haqda razisiz,cavab vermediz?

[brj]

Əvvəl Vahabi Səudiyyə tərəfdarlarına deyirdilər. Sonra Səudiyyəyə qarşı olan əl Qaidə çıxdı. ona da vəhabi dedilər. Sonra bunlardan fərqli olan NUsraya vəhabi dedilər. Daha sonra əl Qaidədən üz döndərən və Nusra ilə döyüşən və həmçinin az qala Səudiyyəyə cihada hazırlaşan İŞİD-ə də vəhabi deyirlər. Qısasə belə bir teorem çıxır ki, "kimin kimdən xoşu gəlmirsə o onun üçün vəhabi adlanır".

vusalaz oxu

qonşumuzda bir şiə bacı var, cahildi, lakin çox mehriban və əxlaqlıdır.

dsoruşanda vəhabi kimdi, deyir Qısa şalvar geyinən saqqal saxlayan, və vəhabilərdə ana bacı ilə evlənmək var deyir.

Şiə ağaları özləri əxlaqsızdırlar ahli sunneye de exlaqsız böhtanlar atırlar. Heç xəvariclər ana bacılari ilə evlenmek haqda fetva vermeyibler. Həmin çiə bacı Xomeyninin südəmər uşaqla evlilik fətvasını bu yaınlarda oxuyub şoka düşüb

Savadı əxlaqı olan bəndə əvvəl axır dərk edir ki müasir şiələy batil əqidədir.

Edited September 19, 2014 by brj

[Elcin_Ahmad]

Hərəkat ola bilər, amma hərəkat məzhəbdən fərqli bir şeydir. Bu barədə danışsaq bunun bu gün yalan olduğu ortaya çıxar.

İbn Baz demir ki, biz vahabiyik, "bizə vahabi deyirlər" deyir. Bu adı isə özünə şərəf bilir, çünki, bu böyük alim Muhamməd bin Abdulvahabın adı ilə bağlıdır

Əslində burada problem yoxdur. Kimsə "mənə vahabi demə" demir, "mənə niyə vahabi deyirsən" deyir. Bunun isə cavabı yoxdur. Sadəcə olaraq "vahabi kimdir" sualına hələ dürüst, məntiqi cavab verən görməmişəm. Hər kəs sonda eyni şeyi deyir: "Nə bilim eeee, mən də belə eşitmişəm" )))

Salam! 

Mövzunun adı maraqlı gəldiyindən girib baxdım. Dedim yəqin burda da "məzhəb qırğını" , boş mübahisələr gedir, mənlik deyil, amma qardaş yazdıqlarınız məcbur etdi sizə yazım. Əvvəla qeyd etməliyəm ki, moderatorlardan biri sizi savadlı şəxs kimi tərif etmişdi, yazılarınızdan da bunu görmək olar! Allah elminizi və imanınızı artırsın! Status da gözəldir "неважно кто я перед людьми, важно кто я перед Аллахом!" , Maşaəllah!  

Əgər razı olsanız bu mövzuda (kənara çıxmamaq şərti ilə) bəzi fikirlərimizi bölüşərdik ki, ikimizə də faydası olsun, oxuyan düşüncə sahiblərinə də.

Hərdən bir bəzi dost-tanış eyni sualı mənə də verir. Deyirlər ay hacı, dünyagörmüş adamsan, bir izah elə bizə, bu vəhhabilər kimdir axı? nə istəyirlər bunlar?  Baxıram sual verənlərə,görürəm ki, əksəriyyətinin İslamdan bildikləri elə ancaq kəlimeyi-şəhadətlə Fatihə surəsidir. Düşünürəm ki, indi mən bunlara necə başa salım Muhəmməd ibn Əbd-ul-Vəhhabın ideologiyasının incəliklərini bir halda ki, heç vəhhabilərin özlərinin hamısı o kişinin "ad-familiyasını" dəqiq bilmir. "Vəhhabilik yoxdur" da demək olmur, çünki var. Başlayıram sadə dil ilə izah etməyə. Deyirəm bilirsiz ki, İslam ideoloji baxımdan çoxdan parçalanıb və günbəgün də birləşmək əvəzinə İslam düşmənlərin səyləri nəticəsində biraz da parçalanmağa doğru gedir. Bizim eşitdiyimiz sünni-şiə bölünməsi yalnız əsas istiqamətlərdir. Sünnülük və şiəlik özləri də vahid məzhəblər deyil, hər birinin daxilində parçalanma gedərək neçə-neçə məzhəblər yaranıb.Vəhhabilik sünnülüyün əsas məzhəblərindən hesab edilən hənbəliliyin fiqhi üzərində qurulmuş bir məzhəbdir. Amma özləri bu adı qəti qəbul etmirlər,"sələfi" adını qəbul edirlər. İstədikləri də hər məzhəbin istədiyidir əslində, təmiz İslamı dirçəltmək. Amma bu məqsədlə seçdikləri əqidələr və əməllər öz radikallığı ilə başqa məzhəblərdən seçilir. Problem bunların nə saqqalında nə də şalvarındadır, əsas problem bunların radikal ideyalarındadır. Məsələn vəhhabini digər sünnülərdən seçmək,tanımaq üçün əqidəyə aid 1 sual kifayət edər. Soruşun ki, İslamda ziyarətgahlara necə baxır? Bütün digər məzhəb sünnüləri ya müstəhəbdir (yəni yaxşı), ya caizdir (yəni icazəli), ya məkruhdur (yəni məsləhət deyil), ya da günahdır(yəni olmaz) deyəcək. Təkcə vəhhabi deyəcək ki, şirkdir! Yəni Allaha şərik qoşmaq, çoxallahlılıqdır, sındırılmalıdır,dağıdılmalıdır, partladılmalıdır və s. 

Bu sadəcə vəhhabi əqidəsinə xas olan 1 əqidə məsələsidir, amma balaca məsələ deyil. Bunun üstündə dünyada son 3 əsrdə çox müsəlman qanı axıdılıb və bu gün də axıdılır. 

İndi qardaş sizin bir savadlı dərrakəli şəxs kimi fikriniz maraqlıdır mənə ki, düz izah vermişəm o kişilərə ya nəyisə qarışdırmışam? Əgər nədəsə səhv edirəmsə çox xahiş edirəm ki, göstərin gələn dəfə soruşan olanda daha düzgün cavab verim, Allaha da xoş getsin bəndəyə də. 

 

P.S. Sizin savadlı olmanızın bir sübutu da "vəhhabi" sözünün etimologiyasından xəbərdar olmanızdır. Çünki bəzi cahil vəhhabilər bu sözü eşidəndə elə reaksiya verirlər sanki ünvanlarına təhqir gəlib. Dərhal deyirlər ki, bu Allahın adıdır və belə demək olmaz, günahdır və s. Bununla da sadəcə İslam məzhəblərinin (və öz məzhəblərinin) tarixindən və hansı prinsip əsasında alimlər arasında məzhəblərin  adlandırılmasından xəbərsiz olduqlarını göstərirlər. Belələri ilə açığı danışmaqdansa danışmamaq yaxşıdır. Şair demişkən ...insan var ki,dindirərsən "can" deyər, insan var ki,dindirməsən yaxşıdır.

[brj]

Pirlərdə millət şirk edir, ona görə haramdır ora getmək. Amma heç bir sələfi alimi deməyib ki pirləri partladın!!!!!!!!!!!!!!!!!

Deyirlər sadəcə getməyin pirlərə vəssalam. Məscid olan yerdə pirə gedən ağlı doğurdan yoxdu. Allah ağıl versin bizim pirpərəst millətimizə Allah islah etsin.

 

Elchin Ahmad sələfi alimlərinin bir dənə fətvasını göstərin ki harda  deyirlər pirləri bütləri partladın, Göztərməsəz yalançısız. Lakin Ülvan,, Abubakr kimi xəvaric alimləri yox sələfi alimləri. Sizin savadiniz olsaydı, sələfi və xəvarix arasında fərqi vbilsəydiz sələfilərə vəhabi deməzdiz. Allahın gözəl adını cəhənnəm köpəkləri olan xəvarixlərə də deməzdiz. Allah hidayət versin!!!

 

 

Şəxsiyyətə  keçid !  1 ball !

Edited September 20, 2014 by Sunyata

[Elcin_Ahmad]

Pirlərdə millət şirk edir, ona görə haramdır ora getmək. Amma heç bir sələfi alimi deməyib ki pirləri partladın!!!!!!!!!!!!!!!!!

Deyirlər sadəcə getməyin pirlərə vəssalam. Məscid olan yerdə pirə gedən ağlı doğurdan yoxdu. Allah ağıl versin bizim pirpərəst millətimizə Allah islah etsin.

 

Elchin Ahmad sələfi alimlərinin bir dənə fətvasını göstərin ki harda  deyirlər pirləri bütləri partladın, Göztərməsəz yalançısız. Lakin Ülvan,, Abubakr kimi xəvaric alimləri yox sələfi alimləri. Sizin savadiniz olsaydı, sələfi və xəvarix arasında fərqi vbilsəydiz sələfilərə vəhabi deməzdiz. Allahın gözəl adını cəhənnəm köpəkləri olan xəvarixlərə də deməzdiz. Allah hidayət versin!!!

 

 

Şəxsiyyətə  keçid !  1 ball !

Vəhhabi alimləri "Sadəcə getməyin ziyarətgahlara vəssəlam " desəydilər nə var idi ki. Elə müsəlmanlar can deyib,can eşidərdi qan tökmək əvəzinə.  Fətvaları belə deyil. Deyirlər dağıdılmalıdır! Viran edilməlidir! Deyirlər viran etməyə qüdrəti çatan şəxs qəbri 1 gün də belə tikili saxlaya bilməz! Bu isə İslam ölkələrində əsrlərdən bəri qorunub-saxlanılan dini-mədəni abidələrin, müqəddəs ziyarətgahların vandalcasına məhv edilməsi, dağıdılması, partladılması deməkdir. Məlumunuz olsun ki, müasir zamanda möhtəşəm tikililəri kubik-kubik dağıtmirlar, sənaye dinamiti ilə partladırlar. Lap "İtalyanların Rusiyada qeyri adi sərgüzəştləri" filmindəki kimi).

İndi diqqət edin, İslam tarixçilərinin qeyd etdikləri xəvaric hərəkatı hicrətin 7 ci əsrində olub və bu günkülərlə heç bir əlaqəsi yoxdur. Sizin bu gün xəvaric dedikləriniz şəxslər,özləri bu adı nəinki qəbul etmir, hətta əksinə, sizin özünüzə xəvaric deyirlər. Onlar da özlərini təmiz sünnü və sələfi hesab edir. Obyektiv həqiqət isə bundan ibarətdir ki, vəhhabi adlandırılan məzhəb ən yeni tarix dövründə özü artıq vahidliyini itirərək parçalanıb. Heç uzağa getməyə ehtiyac yoxdur misal üçün, elə doğma Bakımızda vaxtilə bir-birinə "əxi" (qardaşım) deyib, bir məscidə gedən, ideya yoldaşı olan sələfilər tanıyıram ki, indi bir-birinə xəvaric deyib lənət yağdırırlar. Ayrı-ayrılıqda isə hər biri özünə sələfi deyir. İndi bunları necə ayıraq, necə tanıyaq yaxşı?)  Burada da 1 sadə əqidəvi test sualı verməyi məsləhət görə bilərəm. Soruşmaq lazımdır ki, ziyarətgahların sənaye yolu ilə yox,  terror yolu ilə partladılmasına necə baxırsız?

Ortodoksal (yəni klassik) vəhhabilər deyəcək - olmaz. Neo-vəhhabilər (yəni bu yeni radikallar) deyəcək olar, bu da bir mübarizə yoludur.      

    P.S. Sizin mənim yazılarımda səhv tapmaq istəyiniz təqdirəlayiqdir. Amma çalışın bunu heç olmasa şəxsiyyətə keçmədən edin. Yazdıqlarımda nəinki məntiq,məna və məlumat səhvi, hətta ən kiçik sözdə belə 1 hərf səhvi tapana təşəkkür etməyə hazıram. Bir də bu Abuzeyd kimdirsə ehtiyyatlı olun ondan, bir videoda deyir ki, sünnü ola-ola hansısa forumda özünü şiə kimi göstərib, ibrət üçün, amma əgər belə edibsə buna İslamda ibrət yox,münafiqlik deyirlər,el arasında isə ikiüzlülük. Buradakı videoda da deyir ki,vəhhabilik ümumiyyətlə yoxdur və and içir ki, sələfi ideologiyası ortodoksal sünnü ideologiyası ilə heç nə ilə fərqlənmir. Əlbəttə ki,bu da yalandır, çünki tarixən sünnü alimlərinin vəhhabilik ideologiyasının əleyhinə yazdığı kitabların sayı az deyil. Və "vəhhabi" adını da bu məzhəbə ilk dəfə tətbiq edən şiələr yox, məhz elə sünnü alimləri olub. Ümidvaram ki, sizə Muhəmməd ibn Əbd-ul-Vəhhabın adının düzgün yazılışını göstərən qardaşımız bu "vəhhabi" mövzusunda bizimlə fikir bölüşməklə dəyərli töhfələr verəcəkdir.  

Allah cəmi yolunu azanlara hidayət versin!

[Ahmedli1980]

Salam! 

Mövzunun adı maraqlı gəldiyindən girib baxdım. Dedim yəqin burda da "məzhəb qırğını" , boş mübahisələr gedir, mənlik deyil, amma qardaş yazdıqlarınız məcbur etdi sizə yazım. Əvvəla qeyd etməliyəm ki, moderatorlardan biri sizi savadlı şəxs kimi tərif etmişdi, yazılarınızdan da bunu görmək olar! Allah elminizi və imanınızı artırsın! Status da gözəldir "неважно кто я перед людьми, важно кто я перед Аллахом!" , Maşaəllah!  

Əgər razı olsanız bu mövzuda (kənara çıxmamaq şərti ilə) bəzi fikirlərimizi bölüşərdik ki, ikimizə də faydası olsun, oxuyan düşüncə sahiblərinə də.

Hərdən bir bəzi dost-tanış eyni sualı mənə də verir. Deyirlər ay hacı, dünyagörmüş adamsan, bir izah elə bizə, bu vəhhabilər kimdir axı? nə istəyirlər bunlar?  Baxıram sual verənlərə,görürəm ki, əksəriyyətinin İslamdan bildikləri elə ancaq kəlimeyi-şəhadətlə Fatihə surəsidir. Düşünürəm ki, indi mən bunlara necə başa salım Muhəmməd ibn Əbd-ul-Vəhhabın ideologiyasının incəliklərini bir halda ki, heç vəhhabilərin özlərinin hamısı o kişinin "ad-familiyasını" dəqiq bilmir. "Vəhhabilik yoxdur" da demək olmur, çünki var. Başlayıram sadə dil ilə izah etməyə. Deyirəm bilirsiz ki, İslam ideoloji baxımdan çoxdan parçalanıb və günbəgün də birləşmək əvəzinə İslam düşmənlərin səyləri nəticəsində biraz da parçalanmağa doğru gedir. Bizim eşitdiyimiz sünni-şiə bölünməsi yalnız əsas istiqamətlərdir. Sünnülük və şiəlik özləri də vahid məzhəblər deyil, hər birinin daxilində parçalanma gedərək neçə-neçə məzhəblər yaranıb.Vəhhabilik sünnülüyün əsas məzhəblərindən hesab edilən hənbəliliyin fiqhi üzərində qurulmuş bir məzhəbdir. Amma özləri bu adı qəti qəbul etmirlər,"sələfi" adını qəbul edirlər. İstədikləri də hər məzhəbin istədiyidir əslində, təmiz İslamı dirçəltmək. Amma bu məqsədlə seçdikləri əqidələr və əməllər öz radikallığı ilə başqa məzhəblərdən seçilir. Problem bunların nə saqqalında nə də şalvarındadır, əsas problem bunların radikal ideyalarındadır. Məsələn vəhhabini digər sünnülərdən seçmək,tanımaq üçün əqidəyə aid 1 sual kifayət edər. Soruşun ki, İslamda ziyarətgahlara necə baxır? Bütün digər məzhəb sünnüləri ya müstəhəbdir (yəni yaxşı), ya caizdir (yəni icazəli), ya məkruhdur (yəni məsləhət deyil), ya da günahdır(yəni olmaz) deyəcək. Təkcə vəhhabi deyəcək ki, şirkdir! Yəni Allaha şərik qoşmaq, çoxallahlılıqdır, sındırılmalıdır,dağıdılmalıdır, partladılmalıdır və s. 

Bu sadəcə vəhhabi əqidəsinə xas olan 1 əqidə məsələsidir, amma balaca məsələ deyil. Bunun üstündə dünyada son 3 əsrdə çox müsəlman qanı axıdılıb və bu gün də axıdılır. 

İndi qardaş sizin bir savadlı dərrakəli şəxs kimi fikriniz maraqlıdır mənə ki, düz izah vermişəm o kişilərə ya nəyisə qarışdırmışam? Əgər nədəsə səhv edirəmsə çox xahiş edirəm ki, göstərin gələn dəfə soruşan olanda daha düzgün cavab verim, Allaha da xoş getsin bəndəyə də. 

 

P.S. Sizin savadlı olmanızın bir sübutu da "vəhhabi" sözünün etimologiyasından xəbərdar olmanızdır. Çünki bəzi cahil vəhhabilər bu sözü eşidəndə elə reaksiya verirlər sanki ünvanlarına təhqir gəlib. Dərhal deyirlər ki, bu Allahın adıdır və belə demək olmaz, günahdır və s. Bununla da sadəcə İslam məzhəblərinin (və öz məzhəblərinin) tarixindən və hansı prinsip əsasında alimlər arasında məzhəblərin  adlandırılmasından xəbərsiz olduqlarını göstərirlər. Belələri ilə açığı danışmaqdansa danışmamaq yaxşıdır. Şair demişkən ...insan var ki,dindirərsən "can" deyər, insan var ki,dindirməsən yaxşıdır.

Salam! Siz də bəzi moderatorlar kimi yazırsınız )). Mən mövzuya yanaşma və disputa başlama tərzinə görə deyirəm. Bu tərz mənə tanışdır )). Mən sizinlə bu barədə danışaram. Məqsədim isə, kimisə yerinə oturtmaq, mübahisə etmək, kimlərisə ucaltmaq və s. deyil, bu məsələ ilə bağlı cahilliyi aradan qaldırmaqdır. Hərçənd ki, sizin dediyiniz kimi savadlı deyiləm.

Əvvəlcə, sizinlə "radikal" və "vəhhabi" sözlərinin mənalarını dəqiqləşdirmək istərdim. Əks halda biz bir birimizi başa düşməyəcəyik.

Daha sonra, istərdim bilim Muhamməd bin Abdulvahab ət Təmimi ideologiyasının incəlikləri barədə nə bilirsiniz. Ola bilər ki, bunu yalnız fatihə və kəlimeyi şəhadəti bilənlərə başa salmağa çətinlik çəkəsiniz, ancaq, məncə mənimlə bu çətin olmaz. Həm də biz burada ikimiz deyilik, bəlkə də minlərlə insan oxuyur yazıları. Onların arasında başa düşənlər də var. 

Vəhhabi məzhəbi deyilən bir məzhəb yoxdur. Vəhhabi ləqəbi, yaxud damğası var. Kim Allahdan, tövhiddən danışırsa ona "vahabi" deyirlər. 

Əhli sünnə məzhəb alimləri 4-dür: imam Malik, imam Şafi, imam Abu Hənifə, imam Əhməd bin Hənbəl. Bu alimlər əqidədə ittifaq ediblər. Fiqhdə fərqlənirlər. Sələfilər bu alimlərə sələfi alimləri də deyirlər və bunların 4-ündən də elm götürülür. Bunlar M. Abdulvahab Təmimidən təxminən, 800-1000 il qabaq yaşayıblar. Onlardan sonra gələn tələbələri də sələfilər hesab olunur və onlardan da elm götürülür. İmam Nəvəvi, İmam Zəhəbi, ibn Teymiyyə, imam Bərbəhari, imam Buxari, imam Muslim, Tirmizi və s. kimi alimlərdən elm götürülür. Bunların hamısı sələfi əqidəsində olublar, sələfi hesab olunurlar. 

Mənə bir nəfər göstərin ki, yalnız M. Abdulvahabı təqlid etsin! Onda deyərəm ki, vahabilər var. Hənəfilər Abu Hənifəni, hənbəlilər Əhməd bin Hənbəli, Malikilər imam Maliki təqlid edirlər və özləri bunu deyirlər. Siz onlara vahabi, yaxud başqa bir şey deyə bilərsinizmi? Xeyr. Özünə sələfi deyənlərə isə vahabi deyirsiniz.Niyə? Saqqal bütün peyğəmbərlərin sünnəti olduğu halda, saqqallı görən kimi: "vahabi" )))

Keçək ziyarət məsələsinə. İslamda ziyarətlər 5 növdur. Vacib, müstəhəb, mübah, məkruh, haram. Vacib olan həccdir . Müstəhəb olan kəbəni, "Məscidul Aqsa"nı, xəstə ziyarəti və s. Mübah olan dost ziyarəti, qonaq getmək və s. Haram olan məs., ağacların, daşların, bütlərin və s ziyarəti, Məkruh olan məs., böş-boş sözlər danışılan məclisi ziyarət etmək. Bu qısa məlumat idi. Əslində mövzu genişdir. 

[Ahmedli1980]

İndi diqqət edin, İslam tarixçilərinin qeyd etdikləri xəvaric hərəkatı hicrətin 7 ci əsrində olub və bu günkülərlə heç bir əlaqəsi yoxdur. Sizin bu gün xəvaric dedikləriniz şəxslər,özləri bu adı nəinki qəbul etmir, hətta əksinə, sizin özünüzə xəvaric deyirlər. Onlar da özlərini təmiz sünnü və sələfi hesab edir. Obyektiv həqiqət isə bundan ibarətdir ki, vəhhabi adlandırılan məzhəb ən yeni tarix dövründə özü artıq vahidliyini itirərək parçalanıb. Heç uzağa getməyə ehtiyac yoxdur misal üçün, elə doğma Bakımızda vaxtilə bir-birinə "əxi" (qardaşım) deyib, bir məscidə gedən, ideya yoldaşı olan sələfilər tanıyıram ki, indi bir-birinə xəvaric deyib lənət yağdırırlar. Ayrı-ayrılıqda isə hər biri özünə sələfi deyir. İndi bunları necə ayıraq, necə tanıyaq yaxşı?) 

Bunları tanıyıb ayırmaq sizin nəinizə lazımdır? 

Bir də ki, siz hənbəliləri, malikiləri, şafiləri, sufiləri sələfilərdən ayırmağı öyrənmisiz, qalıb xavariclərlə sələfilər? Niyə malikiləri sələfilərdən ayırmağın yollarını soruşmursunuz?

[Ahmedli1980]

 Burada da 1 sadə əqidəvi test sualı verməyi məsləhət görə bilərəm. Soruşmaq lazımdır ki, ziyarətgahların sənaye yolu ilə yox,  terror yolu ilə partladılmasına necə baxırsız?

Ortodoksal (yəni klassik) vəhhabilər deyəcək - olmaz. Neo-vəhhabilər (yəni bu yeni radikallar) deyəcək olar, bu da bir mübarizə yoludur.      

 

Bu doğru test deyil. Və yalandır. Bu suala sələfi və xəvariclər eyni cavabı verəcək: Sənaye yolu yaxud partladılma ilə. Terrorla yox.

Bəs bu sualı misal üçün şiələrə versəniz nə deyərlər? Bir onları da test edin.

Edited September 20, 2014 by Ahmedli1980

[Ahmedli1980]

Ortodoksal (yəni klassik) vəhhabilər deyəcək - olmaz. Neo-vəhhabilər (yəni bu yeni radikallar) deyəcək olar, bu da bir mübarizə yoludur.      

    P.S. Sizin mənim yazılarımda səhv tapmaq istəyiniz təqdirəlayiqdir. Amma çalışın bunu heç olmasa şəxsiyyətə keçmədən edin. Yazdıqlarımda nəinki məntiq,məna və məlumat səhvi, hətta ən kiçik sözdə belə 1 hərf səhvi tapana təşəkkür etməyə hazıram. Bir də bu Abuzeyd kimdirsə ehtiyyatlı olun ondan, bir videoda deyir ki, sünnü ola-ola hansısa forumda özünü şiə kimi göstərib, ibrət üçün, amma əgər belə edibsə buna İslamda ibrət yox,münafiqlik deyirlər,el arasında isə ikiüzlülük. Buradakı videoda da deyir ki,vəhhabilik ümumiyyətlə yoxdur və and içir ki, sələfi ideologiyası ortodoksal sünnü ideologiyası ilə heç nə ilə fərqlənmir. Əlbəttə ki,bu da yalandır, çünki tarixən sünnü alimlərinin vəhhabilik ideologiyasının əleyhinə yazdığı kitabların sayı az deyil. Və "vəhhabi" adını da bu məzhəbə ilk dəfə tətbiq edən şiələr yox, məhz elə sünnü alimləri olub. Ümidvaram ki, sizə Muhəmməd ibn Əbd-ul-Vəhhabın adının düzgün yazılışını göstərən qardaşımız bu "vəhhabi" mövzusunda bizimlə fikir bölüşməklə dəyərli töhfələr verəcəkdir.  

Allah cəmi yolunu azanlara hidayət versin!

Bu vəhabilər M. Abdulvahabı təqlid edirlərsə onlar necə bir məsələyə ayrı ayrı yanaşırlar? Məsələn, sənaye yolu və terror yolu kimi. Axı, M. Abdulvahab yəqin ki bir söz deyib, ya sənaye yolunu ya da terror yolunu. Fərqli fikirlər söyləyənlərin ikisi də necə vahabi ola bilər axı?

Bir də ki, münafiqlik şəriətdə özünü müsəlman kimi göstərib əslində iman etməyən kəs deməkdir. İkiüzlülük də münafiqlik deyil. İki üzlülük daha cox təqiyyədir. İnternet forumda öz adını yazmamaq münafiqlik ola bilməz. Orada yazılan ad forumdakı addır. İnsan adını Xomeyni də yaza bilər, Bill Klinton da.

Siz ortodoksal sünni alimlərindən vəhhabilik haqqında yazanlardan kimləri misal gətirə bilərsiniz?

Edited September 20, 2014 by Ahmedli1980

[brj]

Vəhhabi alimləri "Sadəcə getməyin ziyarətgahlara vəssəlam " desəydilər nə var idi ki. Elə müsəlmanlar can deyib,can eşidərdi qan tökmək əvəzinə.  Fətvaları belə deyil. Deyirlər dağıdılmalıdır! Viran edilməlidir! Deyirlər viran etməyə qüdrəti çatan şəxs qəbri 1 gün də belə tikili saxlaya bilməz! Bu isə İslam ölkələrində əsrlərdən bəri qorunub-saxlanılan dini-mədəni abidələrin, müqəddəs ziyarətgahların vandalcasına məhv edilməsi, dağıdılması, partladılması deməkdir. Məlumunuz olsun ki, müasir zamanda möhtəşəm tikililəri kubik-kubik dağıtmirlar, sənaye dinamiti ilə partladırlar. Lap "İtalyanların Rusiyada qeyri adi sərgüzəştləri" filmindəki kimi).

İndi diqqət edin, İslam tarixçilərinin qeyd etdikləri xəvaric hərəkatı hicrətin 7 ci əsrində olub və bu günkülərlə heç bir əlaqəsi yoxdur. Sizin bu gün xəvaric dedikləriniz şəxslər,özləri bu adı nəinki qəbul etmir, hətta əksinə, sizin özünüzə xəvaric deyirlər. Onlar da özlərini təmiz sünnü və sələfi hesab edir. Obyektiv həqiqət isə bundan ibarətdir ki, vəhhabi adlandırılan məzhəb ən yeni tarix dövründə özü artıq vahidliyini itirərək parçalanıb. Heç uzağa getməyə ehtiyac yoxdur misal üçün, elə doğma Bakımızda vaxtilə bir-birinə "əxi" (qardaşım) deyib, bir məscidə gedən, ideya yoldaşı olan sələfilər tanıyıram ki, indi bir-birinə xəvaric deyib lənət yağdırırlar. Ayrı-ayrılıqda isə hər biri özünə sələfi deyir. İndi bunları necə ayıraq, necə tanıyaq yaxşı?)  Burada da 1 sadə əqidəvi test sualı verməyi məsləhət görə bilərəm. Soruşmaq lazımdır ki, ziyarətgahların sənaye yolu ilə yox,  terror yolu ilə partladılmasına necə baxırsız?

Ortodoksal (yəni klassik) vəhhabilər deyəcək - olmaz. Neo-vəhhabilər (yəni bu yeni radikallar) deyəcək olar, bu da bir mübarizə yoludur.      

    P.S. Sizin mənim yazılarımda səhv tapmaq istəyiniz təqdirəlayiqdir. Amma çalışın bunu heç olmasa şəxsiyyətə keçmədən edin. Yazdıqlarımda nəinki məntiq,məna və məlumat səhvi, hətta ən kiçik sözdə belə 1 hərf səhvi tapana təşəkkür etməyə hazıram. Bir də bu Abuzeyd kimdirsə ehtiyyatlı olun ondan, bir videoda deyir ki, sünnü ola-ola hansısa forumda özünü şiə kimi göstərib, ibrət üçün, amma əgər belə edibsə buna İslamda ibrət yox,münafiqlik deyirlər,el arasında isə ikiüzlülük. Buradakı videoda da deyir ki,vəhhabilik ümumiyyətlə yoxdur və and içir ki, sələfi ideologiyası ortodoksal sünnü ideologiyası ilə heç nə ilə fərqlənmir. Əlbəttə ki,bu da yalandır, çünki tarixən sünnü alimlərinin vəhhabilik ideologiyasının əleyhinə yazdığı kitabların sayı az deyil. Və "vəhhabi" adını da bu məzhəbə ilk dəfə tətbiq edən şiələr yox, məhz elə sünnü alimləri olub. Ümidvaram ki, sizə Muhəmməd ibn Əbd-ul-Vəhhabın adının düzgün yazılışını göstərən qardaşımız bu "vəhhabi" mövzusunda bizimlə fikir bölüşməklə dəyərli töhfələr verəcəkdir.  

Allah cəmi yolunu azanlara hidayət versin!

Xəvariclər indi də var qiyamətə qədər də olacaqlar, peyğəmbərimizdən hədislər var

 

"Vəhabi" alimlərinin adlarinı yazın.. Hansı alimin harda fətvasın oxumusuz ki partlatmaq lazımdır. Var belə fətva??? yoxdur! Fətva yoxdu lakin partladan var Kimdiro partladanlar təkfirçilər xəvariclər.

 

ibn Abdulvəhhab soyadıdır.  Azərbaycanda çoxu ibn kəlməsini ixtisar edərək deyir, lap çox adam Abdul kəlməsinin də ixtisar edir vəhabi deyir. lakin o alim məzhəb yaratmayib,

Edited September 21, 2014 by brj

[Elcin_Ahmad]

Salam! Siz də bəzi moderatorlar kimi yazırsınız )). Mən mövzuya yanaşma və disputa başlama tərzinə görə deyirəm. Bu tərz mənə tanışdır )). Mən sizinlə bu barədə danışaram. Məqsədim isə, kimisə yerinə oturtmaq, mübahisə etmək, kimlərisə ucaltmaq və s. deyil, bu məsələ ilə bağlı cahilliyi aradan qaldırmaqdır. Hərçənd ki, sizin dediyiniz kimi savadlı deyiləm.

Əvvəlcə, sizinlə "radikal" və "vəhhabi" sözlərinin mənalarını dəqiqləşdirmək istərdim. Əks halda biz bir birimizi başa düşməyəcəyik.

 

Yənə də maşaəllah! Elə yazdığınız ilk sözünüz kifayətdir ki, bilinsin siz o radikallardan deyilsiz, çünki onlar heç adamın salamını almırlar. Səbəbini də soruşanda deyirlər ki, salam özü bir duadır və bunu ancaq müsəlmanlara etmək lazımdır (yəni bunların aləmində özlərindən başqa müsəlman yoxdur, hamı müşrikdir). Məqsədinizi də bəyan etdiniz, o da gözəldir, tam qoşuluram bu məqsədə. Biz kimik ki, kimisə ucaldıb, kimisə alçaldaq, Yaradan özü istədiyini ucaldır, istədiyini alçaldır və bunu da ədalət üzrə edir. Son qayıdış da Ona tərəfdir.

Mübahisə etmək cahilliyin əlamətidir, ona görə də gəlin birlikdə bu mövzuda qoyulan məsələləri araşdıraq İnşaəllah! Dediyimi başa düşən də, səhvlərimi  göstərən də mənim dostumdur!

 

  Radikal sözü qədim latın köklüdür və mənası da elə "kök"ə gedib çıxır. (Allah qismət edib bu rəhmətlik latın dilini də az-maz öyrənmişəm tələbəlik illərində). "Radiks"dən götürülüb,yəni "kök". Məs. hərfi mənada ağacın kökü, məcazi mənada problemin kökü. Yəni insana radikal deyəndə qədim latınlar elə bir şəxsi nəzərdə tuturdular ki, dar və biryönümlü düşüncə səbəbindən məsələlərin yalnız  kökündən yapışıb və başını qaldırıb "ağaca" , "budağa" və "meyvəyə" nəinki baxmır, heç göstərəndə baxmaq da istəmir. Yəni fikri səhv də olsa onu dəyişmək iqtidarında deyil.

 Bəzi vəhhabilərin əqidəsinin həddən artıq radikallığı da ondan ibarətdir ki, tövhiddən möhkəm yapışıb başqa mətləbləri heç görmək belə istəmirlər. Halbuki İslam dinini bir ağaca bənzətsək "Tövhid" onun yalnız köküdür. Bu ağacın həm sütunu var, həm budaqları, həm yarpaqları və ən əsası da meyvəsi! Özü də çox gözəl meyvələri var, bu dünya bağçasında bundan gözəl meyvələr çətin tapıla. Bağban da (yəni Yaradan) bu ağacı burada meyvəyə görə  əkib-becərir, kökə-budağa görə yox. Kök-budaq axırda quruyur, atılır oda-ocağa,amma xoş ətirli meyvəylə gül-çiçək hörmətlə aparılır yuxarı başa. Bu yerdə Həzrət Əlinin (ə) bir sözü yada düşür: "...Budaqla sübut gətirdilər, meyvəni itirdilər".

İndi vay o radikallara ki, bir ömür boyu bir kökdən yapışıb qalalar inanaraq ki, bu kök bizi cənnətə aparacaq,əcəl çatanda da ayıldılarlar ki, sən demə bu kök ümumiyyətlə başqa ağacın kökü imiş. Beləsinə nə ad qoyasan?! 

Rəhmətlik Mirzə Ələkbər ona görə yazıb  "səs salma yatanlar oyanar,qoy hələ yatsın" ) 

Nağıl-dastan deyib keçməyin, Peyğəmbərimiz (s) buyurub ki: "İnsanlar yuxudadır, öləndə ayılacaqlar". Xoş o adamın halına ki, həyatını ayıq yaşayır.  

 

     Vəhhabi sözü əslində yaxşı sözdür. Amma təəssüf ki, bu gün bütün dünyada bu söz "radikal" və hətta bəzən "terrorist" sözünün sinoniminə çevrilib. Buna səbəbkar kimlərdir? Bu sözü icad edənlər ya vəhhabi adlandırılan məzhəb nümayəndələrinin əməlləri? Gəlin birgə araşdıraq. 

Əvvəlcə bir olmuş hadisəni danışım ki,həm oxuyanlara maraqlı olsun,həm də ibrət.

Bir gün bir məclisdə köhnə tanışlarım olan bir-neçə sələfi şəxs oturmuşdu. Bu məclis adi məclislərdən biri idi. Bir savadlı qardaşlardan da biri danışanda "vəhhabi" sözünü işlətdi. Sələfi tanışlarımın içində uzun illər dindar olan və yetərincə dindən başı çıxan adam kimi tanıdığım bir qardaş dilləndi və belə bir dialoq alındı:

- Qardaş, "vəhhabi" sözünü işlətmək düzgün deyil,olmaz!

- Niyə qardaşım? səbəbi nədir?

- Çünki bu Allahın adlarından biridir -  "Əl-Vəhhab"! Belə demək olmaz, bizim məzhəb "sələfi" adlanır. 

- Mənim qardaşım,əgər doğrudan da İslamda belə demək olmazsa,mən daha elə demərəm,amma 1 sualım var sizə, eşitmişəm əhli sünnədə maliki məzhəbi var, onlar haqqında nə deyə bilərsiz?

- Maliki məzhəbi əhli sünnənin 4 əsas fiqhi məzhəblərindən biridir! Sizi konkret nə maraqlandırır?

- Məzhəbin adı maraqlıdır, siz onlara "maliki" deməklə elə öz sözünüzə əsasən ikiqat səhv elədiz! Çünki Allahın adlarından 2-si bununla bağlıdır: Əl-Məlik və Malik-ul-mulk!

- Qardaş, bu adların maliki məzhəbinə nə aidiyyatı var? O məzhəb imam Malikin adından götürülüb!

- Əziz qardaşım, Əl-Məlik və Malik-ul-mulk olan Allahın "maliki" məzhəbinə nə dərəcədə aidiyyatı varsa, Əl-Vəhhab olan Allahın da "vəhhabi" məzhəbinə eyni dərəcədə aidiyyatı var!

 

İbrət: Bu məzhəbin nümayəndələri alimindən tutmuş cahilinə qədər "vahhabi" adını nəinki qəbul etmir, bu adı ümumiyyətlə gizlətmək, tarixdən silmək istəyirlər. Amma tarix məktəb müəlliminin lövhəsi deyil axı bir əski vasitəsilə götürüb istədiyini siləsən. Maraqlıdır  niyə? Adamın ağlına yalnız 1 səbəb gəlir, atalar demişkən "adın çıxınca, canın çıxsa yaxşıdır". Bu ad pis tanınıb ona görə!

Baxın qardaşım, siz də eyni şeyi deyirsiz , " Vəhhabi ləqəbi, yaxud damğası var. Kim Allahdan, tövhiddən danışırsa ona "vahabi" deyirlər."  Damğa - yəni ləkə - yəni pis, mənfi,neqativ söz - yəni hardasa təhqir. Bunu tək siz yox, bəlkə də bütün vəhhabi alimləri deyir.

Məsələn  M.ibn-Əbdulvəhhabın "Tövhid" kitabının 16-17-ci səh-də yazılıb "Vəhhabilik sözünə gəlincə isə bu ləqəbi şeyxin (yəni M.ibn-Əbdulvəhhabın ) çağırışının çoxsaylı düşmənləri icad ediblər, ki insanları çaşdırsınlar...Şeyxin və onun ardıcıllarının düşmənləri onu bu ləqəblə alçaltmaq istəyirdilər amma əksinə oldu. Bu söz Allahın "Əl-Vəhhab" adından götürülüb və dünyada heç kimin haqqı yoxdur ki, kimisə Allahın adı ilə təhqir eləsin  ". 

Yənə də açıq-aşkar dezinformasiya. Yuxarıda göstərildiyi kimi bu söz "Əl-Vəhhab" adından götürülməyib! 

 

İndi bir məntiqi sual yaranır burada! Diqqət edin!  Bu söz necə alçaltma və təhqir ola bilər ki, bir halda müsbət mənalı söz olub və rəsmi olaraq M.ibn-Əbdülvəhhabın  elə öz sağlığında yaranıb?    

[Elcin_Ahmad]

Biiznillah çalışacam ki, sizin mövzuya aid heç bir sualınız diqqətsiz qalmasın, amma ardıcıllıqla ki, rus demişkən nəticədə "kaşa" alınmasın :)

Siz ortodoksal sünni alimlərindən vəhhabilik haqqında yazanlardan kimləri misal gətirə bilərsiniz?

Afərin dəqiq suala görə! Gəlin birgə araşdıraq görək bu "vəhhabi" sözünü kim icad edib. Əgər doğrudan İslam düşmənlərinin işidirsə elə bütün müsəlmanlar bu sözün tarix lövhəsindən silinməsində əlbir olmalıdır! Amma yox, İslam alimlərinin sözüdürsə onda onları da gəlin tanıyaq.

Seyyid Məhəmməd Həsən Qəzvini "Vəhhabi firqəsi" kitabının 19-cu səhifəsində bir bölüm açıb. Bölümün adı "Muhəmməd ibn-Əbd-ul-Vəhhabın zamanında onun əleyhinə kitablar yazmış alimlər"dır. Bu bölümdən 1-2 abzas sitat gətirim heç kimi yormamaq şərtilə:

"Bunlar bir qrup sünni alimləridir ki, ibnƏbdülvəhhabın həyatı dövründə onun iddialarını alt-üst etmək, 

şübhələrinə cavab vermək üçün çalışmış və bir sıra kitablar yazmışlar. Bu kitabları əvvəlcə əhli-sünnə

alimlərinin yazmasının səbəbi, onların Mühəmməd ibn Əbdülvəhhabla qardaşlıq, müəllimlik, tanışlıq 

əlaqələrinin olması, yaxud onun ideyalarının şiə mühitindən qabaq sünni mühitinə yol tapması idi. 

 Məkkə alimlərindən olan Əbu Hamid ibn Məzuq “Ət-Təvəssulu ilən-Nəbiyy və cəhələtul-vahabiyyin” (Yəni "Peyğəmbərə təvəssül və vəhhabilərin cəhaləti" E.Ahmad) adlı kitabında Mühəmməd ibn Əbdülvəhhabın müasirləri olan və onun əleyhinə kitab yazan 40 alimin adını çəkmişdir ki, onların bir qismi bunlardır:  (sonra həmin 40-dan 18 bənd sadalayır nümunə üçün ki, o 18-n hamısını qeyd etmirəm, yarısını qeyd edirəm ki, çox yer tutmasın. E.Ahmad)

1.“Əs-Səvaiqul-ilahiyyə fir-rəddi ələl-vahabiyyə” Mühəmməd ibn Əbdülvəhhabın qardaşı Şeyx 

Süleyman ibn Əbdülvəhhab (Hənbəli). 1296-cı hicri ilində İstanbulda və 1306-cı hicri ilində Misirdə çap olunmuşdur. 

 2.Mühəmməd ibn Süleyman Kürdünün məqaləsi. O, Mühəmməd ibn Əbdülvəhhabın Mədinədə

ustadı olmuş və bu məqaləni onun qardaşı Şeyx Süleymanın kitabına əlavə olaraq yazmışdır. 

 3.“Təcridu seyfil-cihad limuddəil-ictihad”. Mühəmmədin ustadı olan Abdullah ibn Əbdüllətif 

Şafei. Kitabın adından göründüyü kimi o, Mühəmmədi bir müctehid və nəzər sahibi kimi tanımamışdır. 

 4.“Əs-Səvaiqu vər-rüud” Əfifüddin Abdullah ibn Davud Hənbəli. Bu kitaba bir çox Bəsrə, Bağdad və

Hələb alimləri əlavələr yazıb, təsdiqləmişlər. 

 5.“Əl-Əqvalul-mərziyyə fir-rəddi ələl-vahabiyə”, Şeyx Ətaul Kəsəm Dəməşqi. 

 6.“Qəvsul-ibad bibəyanir-rəşad”, 1368-ci hicri ilində vəfat etmiş Şeyx Mustafa Həmmami Misri. 

 7.“Səadətud-dareyn”, Şeyx İbrahim ibn Osman Səmənəvvudi. Öz həyatı dövründə hicri 1320-ci 

ildə çap edilmişdir. 

 8.“Ən-Nüquluş-şər’iyyə fir-rəddi ələl-vahabiyyə”, Şeyx Həsən ibn Ömər Şətta Hənbəli Dəməşqi 

(1274-cü ildə vəfat etmişdir). 

 9.“Əl-Məqalatul-vafiyə fir-rəddi ələl-vahhabiyyə”, Həsən Xizbək            "

 

Bundan əlavə o dövrün əsər və adları çəkilən müəllifləri: Əhməd ibn Əli Bəsri Şafei, Əbdülvəhhab ibn Əhməd Bərəkat Şafei Məkki , Şeyx Əta Məkki,  taifli Şeyx Abdullah ibn İbrahim,  taifli Şeyx Tahir Hənəfi, Şeyx Mühəmməd ibn Həsəneyn Məxluf Maliki Misri və s.

 

Kitabların içi bir yana, adlarından göründüyü kimi bu məzhəb "vəhhabi " adlandırılıb və "rəddiyə" formasında yazılıb. Yəni vəhhabi əqidəsinin əleyhinə! Sual: Bu adları çəkilən şəxslər İslam düşmənləri olub ya sünnü alimləri?  

 

[Elcin_Ahmad]

Daha sonra, istərdim bilim Muhamməd bin Abdulvahab ət Təmimi ideologiyasının incəlikləri barədə nə bilirsiniz. 

***

Mənə bir nəfər göstərin ki, yalnız M. Abdulvahabı təqlid etsin! Onda deyərəm ki, vahabilər var. Hənəfilər Abu Hənifəni, hənbəlilər Əhməd bin Hənbəli, Malikilər imam Maliki təqlid edirlər və özləri bunu deyirlər. Siz onlara vahabi, yaxud başqa bir şey deyə bilərsinizmi? Xeyr. Özünə sələfi deyənlərə isə vahabi deyirsiniz.Niyə? Saqqal bütün peyğəmbərlərin sünnəti olduğu halda, saqqallı görən kimi: "vahabi" )))

 

Bildiyim o qədər də çox deyil qardaş, mən də elə siz dediyiniz kimi, deyilən qədər elmli deyiləm. Amma Allaha həmd olsun cahillərdən də deyiləm. Elm elə bir dəryadır ki, ora baş vurduqca daha böyük dərinliklərin olmasını hiss edirsən, elə bir səhradır ki, bir dağı aşdıqdan sonra qarşıda daha böyük dağları, zirvələri görürsən və hara da gedib çıxsan özündən əvvəlkilərin "ayaq izlərini" görürsən.

İstifadə etdiyim kitablar,öz şəxsi kitabxanamdandır. Kitabxana deyəndə böyük çıxır, əslində öz xanalarında (rəflərdə) yığılan təqribi vur-tut 400 kitabım var əlimin altında ki, bunların da ancaq yarısı İslama aiddir.    M.ibn ƏbdulVəhhabın ideologiyasına aid olanlar (konkret vəhhabi alimlərinin yazdığı) isə lap azdır, amma hələ ki,bəs edib bu ideologiyanı anlamağa:

1. M.ibn ƏbdulVəhhab ət-Təmimi  "Tövhid kitabı"               rus dilində,     Bakı 1997  , 250 səh. 

2. M.ibn əs-Salih əl-Useymin     "İslamda imanın əsasları"   azəri dilində,  Bakı 2006,   100 səh

3. M.ibn əs-Salih əl-Useymin     "Разъяснение основ веры"  rus dilində,  Səudiyyə 2003,   128 səh (eyni məzmunda)

4. Abduləziz ibn Abdullah ibn Baz "Peyğəmbər sünnəsinin riayət olunması zəruriliyi" rusca, Səudiyyə 2003,  38 səh

5. Abdullah ibn Əhməd əl-Zeyd  "Namaz təlimi"                    rusca , Səudiyyə 2003 , 34 səh

6. "Əhli sünnə vəl Cəmaat, Sələfi salihin əqidəsi"                 azəri dilində, Bakı 2005,    396 səh

7. Salih ibn Fevzan  "Tevhid 12"                                           türk dilində, İstanbul 1996, 40 səh

Bu kitabların hərəsinin bir tarixçəsi var, hansınısa Səudiyyə kralı hədiyyə edib, hansınısa dost-tanışlar. Eləsi də var ki, bəzi cahil adamlar cırıb-atmaq istəyəndə tutub əlindən almışam. Məncə kifayətdir, amma bunlara əlavə İbn-Teymiyyənin də kitabını bəlkə əlavə etdim gələcəkdə ki, görüm o kişini sünnü alimləri hansı fikirlərinə görə zindana atıb ölüm hökmü veriblər. Bəlkə heç günahsız olub, şərləyiblər kişini.

Bu əqidəyə aid əlavə nə dəyərli kitab məsləhət görsəniz minnətdar olaram!

***

Qardaşım, təqlidin nə olduğu, lüğətdə və terminologiyada hansı mənada işləndiyini, yəqin ki, siz də bilirsiz. Ona görə uzatmaq istəmirəm. (Bilməyənlər "İslama aid suallar 2" mövzusuna müraciət edə bilər).

Və yəqin ki, gözəl bilirsiz ,  vəhhabi əqidəsindən  söhbət gedirsə bu namaz, bığ-saqqal,şalvar və s.məsələsi deyil, çünki bunlar əqaidə yox,əhkama aid məsələlərdir. Bunları qabartmaq ona bənzəyir ki, bizə avtomobilin mühərrikinə aid sual verirlər, biz isə başlayırıq sol dal təkərin boltlarından danışmağa. ) Belə olmaz axı. Düzdür bir çox insan zahiri əhkam əlamətlərinə görə hökm verir, amma yaxşı bir atalar sözü var, deyir insanı üst-başına görə qarşılayıb, ağlına görə yola salırlar!

İndi diqqət edin təqlid məsələsinə!

Bütün dinlər məzhəblərə,təriqətlərə və s. bölünüb. Məzhəblər bir yana, dinlərin özlərinin adları 1 formada deyil. Məs.Xristianlar özlərinə xristian, biz isə onlara tarixən Məsihi, Nəsrani və s.demişik. Biz özümüzə muslim (müsəlman) onlar bizə Muhəmmədilər (Maqometane) deyib. Bu adlar kiminsə tarixən xətrinə dəyibmi? Xeyr!  Hətta yeri gələndə fəxr etmişik ki, bizə "Muhəmmədi" deyilir. Məs. böyük rus yazıçısı Lev Nikolayeviç Tolstoy ("Voyna i mir"i oxuyan var yəqin burda) İslamı qəbul edəndən sonra yazırdı "Kimsə mənə dindən dönmə mürtəd deyir, kimsə kafir, amma xahişim budur ki, məni sadə muhəmmədi hesab edəsiniz". (Orijinalda "..прошу считать меня добрым магометанином" Л.Толстой   Ясная поляна. qeyd: E.Ahmad).

Əksər məzhəblərin də  adları 1 formada olmayıb tarıxən. Sünnülər şiələrə "rafizi", şiələr sünnülərə "nasibi" deyib. Amma bunlar müsbət adlar deyil, həmin siz deyən "damğa"lardı. Şiəlik və sünnülük də həm əqidədə həm də fiqhdə bölünüb ayrı-ayrı məzhəblər yaranıb! Məs. götürək şiəliyin "cəfəri" məzhəbini. İmam Cəfər əs-Sadiqin (ə) adından götürülüb. Bu gün şiəliyin ən böyük və əsas məzhəbidir. İndi siz mənə  1 nəfər cəfəri göstərin ki, yalnız imam Cəfər əs-Sadiqə təqlid etsin!    Mümkün deyil, göstərə bilməzsiniz,yoxdur belə bir şəxs! İndi deməliyik ki, "cəfəri" məzhəbi yoxdur? Bəs dünyada neçə yüz milyon sayı ötüb keçən cəfərini hara yazaq onda?  

[Elcin_Ahmad]

Kim Allahdan, tövhiddən danışırsa ona "vahabi" deyirlər. 

 

Əhli sünnə məzhəb alimləri 4-dür: imam Malik, imam Şafi, imam Abu Hənifə, imam Əhməd bin Hənbəl. Bu alimlər əqidədə ittifaq ediblər. Fiqhdə fərqlənirlər. Sələfilər bu alimlərə sələfi alimləri də deyirlər və bunların 4-ündən də elm götürülür. Bunlar M. Abdulvahab Təmimidən təxminən, 800-1000 il qabaq yaşayıblar. Onlardan sonra gələn tələbələri də sələfilər hesab olunur və onlardan da elm götürülür. İmam Nəvəvi, İmam Zəhəbi, ibn Teymiyyə, imam Bərbəhari, imam Buxari, imam Muslim, Tirmizi və s. kimi alimlərdən elm götürülür. Bunların hamısı sələfi əqidəsində olublar, sələfi hesab olunurlar. 

 

Qardaş,16 ildir bu şəhərdə Allahdan,tövhiddən danışıram dost-tanış - özgə - qohum arasında. Hərdən bir şalvarımın balağı da bir az qısalır yuyulandan sonra, saqqalım da bir az uzanır əlim "Philips"ə çatmayanda. Sözümü üzünə  dediklərim arasında nə sort desən adam olub, amma bu 16 ildə hələ 1 nəfər belə "vəhhabi" deməyib mənə. Nadir hallarda uzaqbaşı "fanatik" deyən olub, onu da gülərüz qarşılamışam, çünki "fanat" pis söz deyil. Hər kəs bu həyatda kiminsə ya nəyinsə fanatıdır onsuz. Bəlkə vəhhabilər Allahdan sünnü-şiədən fərqli olaraq bir az başqa cür danışırlar, necə düşünürsüz?  

***

Siz deyirsiz ki, bu 4 məzhəb alimlərinin əqidəsi eyni olub, fiqhləri fərqli. + bir qism alimlərin vəhhabiliyin real banisi hesab etdikləri   ibn Teymiyyənin də onlarla eyni əqidədə olması iddia olunur.  Amma  bu bəzi əhli-sünnə ensiklopediyalarından və sələfi-vəhhabi yazarlarından oxuduqlarım ilə düz gəlmir. Xahiş edirəm bu məsələyə bir açıqlama gətirəsiniz mümkünsə ki, qaranlıq məqam qalmasın. Xüsusən də aşağıdakı məqamlara:

1) Türkiyədə türk dilində buraxılmış "Mürşit 4" adlı əhli-sünnə ensiklopediyasının "İlmi tevhid ve akaidi islamiyyə" (tövhid elmi və islam əqidələri, tərc.E.Ahmad) bölümünün 1ci fəslinin 11-ci müvzusunda yazılıb: İslami firqələrin ən böyükləri 10-dur: sələfiyyə,maturidiyyə,əşəriyyə, mutəzilə, şiə, xəvaric, murciə, nəccariyə, cəbriyə, muşəbbihə.  Bunlardan 3-ü (sələfiyyə, maturidiyyə, əşəriyyə) haqq üzrədir və əhli-sünnətdir,baxmayaraq ki,aralarında cüzi ixtilaflar var, qalan 7si  isə bidət əhlidir (yəni dinə yenilik gətirib yolunu azanlar). Nəzərinizə çatdırım ki, bu vəhhabi yox, ortodoksal sünnü baxışıdır. İndi açıb oxuyuruq vəhhabilərin yazdığı "Sələfi salihin əqidəsi"ni  -  maturidilərlə əşəriləri faktiki olaraq azğın,bidətçi və müşrik çıxarırlar. (maraqlananlara sitatlar gətirə bilərəm kitabdan) Qayıdırıq yənə həmin ensiklopediyaya li, görək bu maturidi və əşərilər kimlərdir axı?  

Yazır: maturidilər - Əbu Mansur Maturidi həzrətlərini  etiqadda imam sayan, fiqhən Hənəfi məzhəbində olanlar.

Əşərilər - Əbul Həsən əl-Əşəri həzrətlərini etiqadda imam sayan, fiqhən Maliki və Şafei məzhəbində olanların çoxu.

Yekə bir dənə sual çıxır meydana - vəhhabi-sələfilər  Hənəfi,Maliki və Şafeiləri də müşrik sayırlar yoxsa mən nəyisə qarışdırmışam?

2) İndi açırıq həmin ensiklopediyanın  "elmi-hal" bölməsini. Görürük ki, hənəfi olan türk qardaşlarımız da sakit oturmayıblarmış. M.Dikmən Hənəfi yazır: Etiqadi bir məzhəb olaraq əhli-bidət ayrıca öz aralarında bir çox qollara ayrılırlar ki, başlıcası bunlardır:

cəbriyyə, mutəzilə, murciyə, xəvaric, şiə və vəhhabilik!!! . Əhli-bidətin bu  təməl məzhəblərinin hər biri də öz aralarında firqələrə, qruplara ayrılırlar!

3) Açırıq digər elmi-halı, Ö.N.Bilmən "Etiqad" bölümünün "imanda əhli-sünnət  imamları" mövzusunda yazır :  "Əhli sünnə vəl cəmaat xilas olunan yeganə firqədir və bunların imanda imamları, böyük mücahid alimləri imam Maturidi və imam Əşəridir ". (yənə də sual, həmin vəhhabi-sələfilərin öz əqidə kitablarında "yıxıb-sürüdükləri" Maturidi və Əşəri?)

 

Qeyd: Həmin bu ensiklopediya böyük hənəfi-şafei ensiklopediyasıdır, Quran,hədis,tarix,fiqh,elmi-hal və s.bölümlərdən ibarətdir. Yazdıqlarımı türk dilindən tərcümə etmişəm. 

 

 Gördüyünüz kimi qardaş əhli- sünnə  əqidələri də müxtəlifdir və hənəfi, şafei və malikilər ibn Teymiyyə və ibn-Əbdülvəhhab ideologiyasını da səhv sayırlar, necə siz onları səhv sayırsınız.

 

İmam Malik, imam Şafi, imam Abu Hənifə, imam Əhməd bin Hənbəl, imam Buxari, imam Muslim, Tirmizi və s. kimi alimlərdən elm vəhhabi-sələfilər tərəfindən seçmə yolu ilə götürülür. O şeylər ki, vəhhabi ideologiyasına ziddir bu alimlərin fətvalarında - atılır kənara, o şeylər ki,uyğundur - bayraq edilir və sitat gətirilir!   

[Elcin_Ahmad]

1) Bunları tanıyıb ayırmaq sizin nəinizə lazımdır? 

Bir də ki, siz hənbəliləri, malikiləri, şafiləri, sufiləri sələfilərdən ayırmağı öyrənmisiz, qalıb xavariclərlə sələfilər? Niyə malikiləri sələfilərdən ayırmağın yollarını soruşmursunuz?

 

2) Bu doğru test deyil. Və yalandır. Bu suala sələfi və xəvariclər eyni cavabı verəcək: Sənaye yolu yaxud partladılma ilə. Terrorla yox.

Bəs bu sualı misal üçün şiələrə versəniz nə deyərlər? Bir onları da test edin.

Bu vəhabilər M. Abdulvahabı təqlid edirlərsə onlar necə bir məsələyə ayrı ayrı yanaşırlar? Məsələn, sənaye yolu və terror yolu kimi. Axı, M. Abdulvahab yəqin ki bir söz deyib, ya sənaye yolunu ya da terror yolunu. Fərqli fikirlər söyləyənlərin ikisi də necə vahabi ola bilər axı?

 

1) Qardaş, Allah-Təala göyləri,yeri və  bizi elə ona görə yaradıb ki, biz Onu da tanıyaq,onun yaratdıqlarını da. Bu yaradılışın əsas və başlıca məqsədidir. Allah babamız Adəmi(ə) yaratdı və ona bütün adları öyrətdi. Amma bu gün adəm övladı nə günə düşüb ki, heç ağzında işlətdiyi sözlərin mənası bir yana,  haqqında ağızdolusu danışdığı adamların, mövzuların  adlarını bəzən tanımır. Məs. qardaşlar var ki (fərqi yoxdur hansı məzhəbdən), 1 saat ağözdolusu xəlifə Əbu Bəkrdən danışar, amma soruşsaz ki,Əbu Bəkrin adı nə olub? bilməyəcək. 1 saat azərbaycan dili haqqında patriot kimi sizə moizə edər,amma azərbaycan dilinin əlifbasını belə bilmir, yazanda da "ana" sözündə az qala 3 səhv. Mərifət əhli bu cür deyil, mərifət əhli tanıdığını taniyir,tanımadığını çalışır tanısın. Danışmaq lazım olanda susmur, susmaq lazım olan yerdə danışmır. Mərifət sözü özü ərəbin "tanımaq" felindən gəlib. Allahın "əkib-becərdiyi" İslam "ağacının" da son meyvəsi və məqsədi məgər əxlaq və mərifətdən başqa bir şeydir? 

 

2) Şəxsən soruşduğum vəhhabilər məhz qeyd etdiyim kimi, 2 cür cavab verirdilər bu test sualına. O sual kitab sualı deyil, həyat təcrübəsidir ki, bölüşürəm. Terroru bir mübarizə yolu kimi hesab edən, özünə sələfi deyənləri şəxsən görüb tanımışam və çalışmışam ki,onları bu kimi təhlükəli fikirlərdən çəkindirim. Yəqin ki, sizdə elələrini görsəniz eyni cür çəkindirməyə çalışarsınız. Bu ümmət yorulub  artıq hər gün cənnətə VİP keçiddən düşmək istəyən zombilərin  özlərini və məscidləri,ziyarətgahları, ictimai yerləri  partlatması  xəbərlərini eşitməkdən. Hər partlayışda da neçə-neçə ölü, yaralı...qadınlar,qocalar,uşaqlar. 

Əgər bunları seçib-tanımaq üçün başqa biliyə,metoda, testə sahibsinizsə - deyin!!! Biz də bilək, daha yaxşı tanıyaq,bəlkə hansısa bədbəxtləri xilas edə bildik vaxtında.

Qardaşım, əlbəttə ki, heç bir vəhhabi aliminin əqidə kitabında siz "paltarın altından dinamitin bağlanılması üzrə metodiki tövsiyyələr" ya "gənc terroristin hazırlanması" bölümlərini görə bilmərsiz , çünki belə şey yoxdur. Amma demək olar ki, bütün vəhhabi əqidəsi kitablarında ziyarətgahlar, içində qəbir olan məscidlər və bu kimi  abidələrin dağıdılması vacib göstərilir!!! Yəqin ki,sitatlara ehtiyac yoxdur, təsdiq edərsiz ki,bu belədir. Sizin xəvaric dedikləriniz də məhz radikallaşmış, sizin öz alimlərinizin sözünə belə baxmayan sələfilərdir. Çünki başqa heç 1 dənə sünnü ya şiə məzhəb alimi belə  dağıdıcılıq hökmü verməyib. Çətin dünyada 1 nəfər şiə ya sünnü tapılar ki,  hansısa içində qəbir olan  məscidi (məs. Bibiheybət, Nardaran,Şüvəlan və bu kimi ) dağıtmaq  onun ağlına gəlsin.

Gördüyünüz kimi vəhhabilərin fikirləri fərqli deyil, bu fikirləri həyata keçirtmək üçün əməli metodları fərqlidir. Klassik vəhhabilər təbliğat vasitəsilə nə vaxtsa hakimiyyəti ələ alıb "sivil" dağıdıcılıq haqqında düşünür, radikallar isə gözləmədən gedirlər Suriyaya, İraqa (əvvəl Çeçenistan,Əfqanıstan idi) və s. , gündə də birinin ölüm xəbəri gəlir, ana-bacıları qalır gözüyaşlı. Heç meyidi də bilinmir hansı dərədədir.  Belə ailələri də tanıyırıq qardaş.  Nəsimi filmində Fəzl demişkən "Kamil insan yaradır, cahil insan dağıdır".  

[Дизайнер]

bela yazilarnan adami iyrandirirsiniz dindan.

 

Shia, Xevarici, Salafi, Vehabi,

 

bezdirmisiniz bu menasiz movzularla.

 

Gedin Namazinizi qilin, o Allahla sizin aranizdadir. Dini isa alete chevirmayin

[Sunyata]

bela yazilarnan adami iyrandirirsiniz dindan.

Shia, Xevarici, Salafi, Vehabi,

bezdirmisiniz bu menasiz movzularla.

Gedin Namazinizi qilin, o Allahla sizin aranizdadir. Dini isa alete chevirmayin

Maraqli deyilsə oxumayın! Mövzu iştirakçılarına irad tutmaqdansa sizi maraqlandıran mövzu açıb bizi də müzakirəyə dəvət etsəniz daha faydalı olardı))

[Sunyata]

Elcin_Ahmad, sizə belə geniş və hərtərfli məlumata görə təşəkkür edirəm. Davam edin, özünüzə məxsus yazı stiliniz var. Sizi oxumaq çooox maraqlıdır. Biliklərinizlə bölüşməklə də yəqin ki, həm müsəlmanlara və həm də,ümumiyyətlə, dinlərlə maraqlanan hər kəsə yalnız faydanız dəyə bilər.

Hörmətlə.

Edited September 22, 2014 by Sunyata

[Ahmedli1980]

1) Qardaş, Allah-Təala göyləri,yeri və  bizi elə ona görə yaradıb ki, biz Onu da tanıyaq,onun yaratdıqlarını da. Bu yaradılışın əsas və başlıca məqsədidir. Allah babamız Adəmi(ə) yaratdı və ona bütün adları öyrətdi. Amma bu gün adəm övladı nə günə düşüb ki, heç ağzında işlətdiyi sözlərin mənası bir yana,  haqqında ağızdolusu danışdığı adamların, mövzuların  adlarını bəzən tanımır. Məs. qardaşlar var ki (fərqi yoxdur hansı məzhəbdən), 1 saat ağözdolusu xəlifə Əbu Bəkrdən danışar, amma soruşsaz ki,Əbu Bəkrin adı nə olub? bilməyəcək. 1 saat azərbaycan dili haqqında patriot kimi sizə moizə edər,amma azərbaycan dilinin əlifbasını belə bilmir, yazanda da "ana" sözündə az qala 3 səhv. Mərifət əhli bu cür deyil, mərifət əhli tanıdığını taniyir,tanımadığını çalışır tanısın. Danışmaq lazım olanda susmur, susmaq lazım olan yerdə danışmır. Mərifət sözü özü ərəbin "tanımaq" felindən gəlib. Allahın "əkib-becərdiyi" İslam "ağacının" da son meyvəsi və məqsədi məgər əxlaq və mərifətdən başqa bir şeydir? 

 

2) Şəxsən soruşduğum vəhhabilər məhz qeyd etdiyim kimi, 2 cür cavab verirdilər bu test sualına. O sual kitab sualı deyil, həyat təcrübəsidir ki, bölüşürəm. Terroru bir mübarizə yolu kimi hesab edən, özünə sələfi deyənləri şəxsən görüb tanımışam və çalışmışam ki,onları bu kimi təhlükəli fikirlərdən çəkindirim. Yəqin ki, sizdə elələrini görsəniz eyni cür çəkindirməyə çalışarsınız. Bu ümmət yorulub  artıq hər gün cənnətə VİP keçiddən düşmək istəyən zombilərin  özlərini və məscidləri,ziyarətgahları, ictimai yerləri  partlatması  xəbərlərini eşitməkdən. Hər partlayışda da neçə-neçə ölü, yaralı...qadınlar,qocalar,uşaqlar. 

Əgər bunları seçib-tanımaq üçün başqa biliyə,metoda, testə sahibsinizsə - deyin!!! Biz də bilək, daha yaxşı tanıyaq,bəlkə hansısa bədbəxtləri xilas edə bildik vaxtında.

Qardaşım, əlbəttə ki, heç bir vəhhabi aliminin əqidə kitabında siz "paltarın altından dinamitin bağlanılması üzrə metodiki tövsiyyələr" ya "gənc terroristin hazırlanması" bölümlərini görə bilmərsiz , çünki belə şey yoxdur. Amma demək olar ki, bütün vəhhabi əqidəsi kitablarında ziyarətgahlar, içində qəbir olan məscidlər və bu kimi  abidələrin dağıdılması vacib göstərilir!!! Yəqin ki,sitatlara ehtiyac yoxdur, təsdiq edərsiz ki,bu belədir. Sizin xəvaric dedikləriniz də məhz radikallaşmış, sizin öz alimlərinizin sözünə belə baxmayan sələfilərdir. Çünki başqa heç 1 dənə sünnü ya şiə məzhəb alimi belə  dağıdıcılıq hökmü verməyib. Çətin dünyada 1 nəfər şiə ya sünnü tapılar ki,  hansısa içində qəbir olan  məscidi (məs. Bibiheybət, Nardaran,Şüvəlan və bu kimi ) dağıtmaq  onun ağlına gəlsin.

Gördüyünüz kimi vəhhabilərin fikirləri fərqli deyil, bu fikirləri həyata keçirtmək üçün əməli metodları fərqlidir. Klassik vəhhabilər təbliğat vasitəsilə nə vaxtsa hakimiyyəti ələ alıb "sivil" dağıdıcılıq haqqında düşünür, radikallar isə gözləmədən gedirlər Suriyaya, İraqa (əvvəl Çeçenistan,Əfqanıstan idi) və s. , gündə də birinin ölüm xəbəri gəlir, ana-bacıları qalır gözüyaşlı. Heç meyidi də bilinmir hansı dərədədir.  Belə ailələri də tanıyırıq qardaş.  Nəsimi filmində Fəzl demişkən "Kamil insan yaradır, cahil insan dağıdır".  

belə uzun yazılara ehtiyac yoxdur. xahiş edirəm bir az qısa və mövzuya uyğun yazın. bu sözləri dildən eşitmək asandır, oxumaq isə çox vaxt aparar. Nəinki mən, heç digər insanlar da oxumaz, məncə. Sunyatadan başqa )))) Bir iki post oxudum, çalışaram onlara cavab yazım. Çalışın faydalı olsun.

Edited September 22, 2014 by Ahmedli1980

[Ahmedli1980]

     Vəhhabi sözü əslində yaxşı sözdür. Amma təəssüf ki, bu gün bütün dünyada bu söz "radikal" və hətta bəzən "terrorist" sözünün sinoniminə çevrilib. Buna səbəbkar kimlərdir? Bu sözü icad edənlər ya vəhhabi adlandırılan məzhəb nümayəndələrinin əməlləri? Gəlin birgə araşdıraq. 

Əvvəlcə bir olmuş hadisəni danışım ki,həm oxuyanlara maraqlı olsun,həm də ibrət.

Bir gün bir məclisdə köhnə tanışlarım olan bir-neçə sələfi şəxs oturmuşdu. Bu məclis adi məclislərdən biri idi. Bir savadlı qardaşlardan da biri danışanda "vəhhabi" sözünü işlətdi. Sələfi tanışlarımın içində uzun illər dindar olan və yetərincə dindən başı çıxan adam kimi tanıdığım bir qardaş dilləndi və belə bir dialoq alındı:

- Qardaş, "vəhhabi" sözünü işlətmək düzgün deyil,olmaz!

- Niyə qardaşım? səbəbi nədir?

- Çünki bu Allahın adlarından biridir -  "Əl-Vəhhab"! Belə demək olmaz, bizim məzhəb "sələfi" adlanır. 

- Mənim qardaşım,əgər doğrudan da İslamda belə demək olmazsa,mən daha elə demərəm,amma 1 sualım var sizə, eşitmişəm əhli sünnədə maliki məzhəbi var, onlar haqqında nə deyə bilərsiz?

- Maliki məzhəbi əhli sünnənin 4 əsas fiqhi məzhəblərindən biridir! Sizi konkret nə maraqlandırır?

- Məzhəbin adı maraqlıdır, siz onlara "maliki" deməklə elə öz sözünüzə əsasən ikiqat səhv elədiz! Çünki Allahın adlarından 2-si bununla bağlıdır: Əl-Məlik və Malik-ul-mulk!

- Qardaş, bu adların maliki məzhəbinə nə aidiyyatı var? O məzhəb imam Malikin adından götürülüb!

- Əziz qardaşım, Əl-Məlik və Malik-ul-mulk olan Allahın "maliki" məzhəbinə nə dərəcədə aidiyyatı varsa, Əl-Vəhhab olan Allahın da "vəhhabi" məzhəbinə eyni dərəcədə aidiyyatı var!

 

İbrət: Bu məzhəbin nümayəndələri alimindən tutmuş cahilinə qədər "vahhabi" adını nəinki qəbul etmir, bu adı ümumiyyətlə gizlətmək, tarixdən silmək istəyirlər. Amma tarix məktəb müəlliminin lövhəsi deyil axı bir əski vasitəsilə götürüb istədiyini siləsən. Maraqlıdır  niyə? Adamın ağlına yalnız 1 səbəb gəlir, atalar demişkən "adın çıxınca, canın çıxsa yaxşıdır". Bu ad pis tanınıb ona görə!

Baxın qardaşım, siz də eyni şeyi deyirsiz , " Vəhhabi ləqəbi, yaxud damğası var. Kim Allahdan, tövhiddən danışırsa ona "vahabi" deyirlər."  Damğa - yəni ləkə - yəni pis, mənfi,neqativ söz - yəni hardasa təhqir. Bunu tək siz yox, bəlkə də bütün vəhhabi alimləri deyir.

Məsələn  M.ibn-Əbdulvəhhabın "Tövhid" kitabının 16-17-ci səh-də yazılıb "Vəhhabilik sözünə gəlincə isə bu ləqəbi şeyxin (yəni M.ibn-Əbdulvəhhabın ) çağırışının çoxsaylı düşmənləri icad ediblər, ki insanları çaşdırsınlar...Şeyxin və onun ardıcıllarının düşmənləri onu bu ləqəblə alçaltmaq istəyirdilər amma əksinə oldu. Bu söz Allahın "Əl-Vəhhab" adından götürülüb və dünyada heç kimin haqqı yoxdur ki, kimisə Allahın adı ilə təhqir eləsin  ". 

Yənə də açıq-aşkar dezinformasiya. Yuxarıda göstərildiyi kimi bu söz "Əl-Vəhhab" adından götürülməyib! 

 

İndi bir məntiqi sual yaranır burada! Diqqət edin!  Bu söz necə alçaltma və təhqir ola bilər ki, bir halda müsbət mənalı söz olub və rəsmi olaraq M.ibn-Əbdülvəhhabın  elə öz sağlığında yaranıb?    

Maliki məzhəbi imam Malikin adından götürülüb. Malikilər də bunu təsdiq edirlər və özlərini maliki adlandırırlar. Yaxud, bunu təsdiq edən malikidir.

Vahabi məzhəbi M. bin Abdulvahhabın adından götürülüb. Amma bunu təsdiq edən yoxdur. Bunu təsdiq edən vahabidir. Hanı o? Bunu təsdiq edən varmı? Təsdiq etmədiyi halda kiməsə bu ad verilirsə demək bu damğadır, yaxud ləqəbdir. 

Suala cavab: Bu, müxaliflərin təbliğində alçaltma, müsəlmanların təbliğində müsbət mənalı sözdür. Mətndəki məna da bundan ibarətdir.

 

Mən sizə "vahabi" sözünün etimologiyasını deyil onun konkret mənasını soruşdum. Vahabi kimlərə deyirsiniz? Yəni, vahabi necə ifşa olunur? 

[Ahmedli1980]

Biiznillah çalışacam ki, sizin mövzuya aid heç bir sualınız diqqətsiz qalmasın, amma ardıcıllıqla ki, rus demişkən nəticədə "kaşa" alınmasın :)

Afərin dəqiq suala görə! Gəlin birgə araşdıraq görək bu "vəhhabi" sözünü kim icad edib. Əgər doğrudan İslam düşmənlərinin işidirsə elə bütün müsəlmanlar bu sözün tarix lövhəsindən silinməsində əlbir olmalıdır! Amma yox, İslam alimlərinin sözüdürsə onda onları da gəlin tanıyaq.

Seyyid Məhəmməd Həsən Qəzvini "Vəhhabi firqəsi" kitabının 19-cu səhifəsində bir bölüm açıb. Bölümün adı "Muhəmməd ibn-Əbd-ul-Vəhhabın zamanında onun əleyhinə kitablar yazmış alimlər"dır. Bu bölümdən 1-2 abzas sitat gətirim heç kimi yormamaq şərtilə:

"Bunlar bir qrup sünni alimləridir ki, ibnƏbdülvəhhabın həyatı dövründə onun iddialarını alt-üst etmək, 

şübhələrinə cavab vermək üçün çalışmış və bir sıra kitablar yazmışlar. Bu kitabları əvvəlcə əhli-sünnə

alimlərinin yazmasının səbəbi, onların Mühəmməd ibn Əbdülvəhhabla qardaşlıq, müəllimlik, tanışlıq 

əlaqələrinin olması, yaxud onun ideyalarının şiə mühitindən qabaq sünni mühitinə yol tapması idi. 

 Məkkə alimlərindən olan Əbu Hamid ibn Məzuq “Ət-Təvəssulu ilən-Nəbiyy və cəhələtul-vahabiyyin” (Yəni "Peyğəmbərə təvəssül və vəhhabilərin cəhaləti" E.Ahmad) adlı kitabında Mühəmməd ibn Əbdülvəhhabın müasirləri olan və onun əleyhinə kitab yazan 40 alimin adını çəkmişdir ki, onların bir qismi bunlardır:  (sonra həmin 40-dan 18 bənd sadalayır nümunə üçün ki, o 18-n hamısını qeyd etmirəm, yarısını qeyd edirəm ki, çox yer tutmasın. E.Ahmad)

1.“Əs-Səvaiqul-ilahiyyə fir-rəddi ələl-vahabiyyə” Mühəmməd ibn Əbdülvəhhabın qardaşı Şeyx 

Süleyman ibn Əbdülvəhhab (Hənbəli). 1296-cı hicri ilində İstanbulda və 1306-cı hicri ilində Misirdə çap olunmuşdur. 

 2.Mühəmməd ibn Süleyman Kürdünün məqaləsi. O, Mühəmməd ibn Əbdülvəhhabın Mədinədə

ustadı olmuş və bu məqaləni onun qardaşı Şeyx Süleymanın kitabına əlavə olaraq yazmışdır. 

 3.“Təcridu seyfil-cihad limuddəil-ictihad”. Mühəmmədin ustadı olan Abdullah ibn Əbdüllətif 

Şafei. Kitabın adından göründüyü kimi o, Mühəmmədi bir müctehid və nəzər sahibi kimi tanımamışdır. 

 4.“Əs-Səvaiqu vər-rüud” Əfifüddin Abdullah ibn Davud Hənbəli. Bu kitaba bir çox Bəsrə, Bağdad və

Hələb alimləri əlavələr yazıb, təsdiqləmişlər. 

 5.“Əl-Əqvalul-mərziyyə fir-rəddi ələl-vahabiyə”, Şeyx Ətaul Kəsəm Dəməşqi. 

 6.“Qəvsul-ibad bibəyanir-rəşad”, 1368-ci hicri ilində vəfat etmiş Şeyx Mustafa Həmmami Misri. 

 7.“Səadətud-dareyn”, Şeyx İbrahim ibn Osman Səmənəvvudi. Öz həyatı dövründə hicri 1320-ci 

ildə çap edilmişdir. 

 8.“Ən-Nüquluş-şər’iyyə fir-rəddi ələl-vahabiyyə”, Şeyx Həsən ibn Ömər Şətta Hənbəli Dəməşqi 

(1274-cü ildə vəfat etmişdir). 

 9.“Əl-Məqalatul-vafiyə fir-rəddi ələl-vahhabiyyə”, Həsən Xizbək            "

 

Bundan əlavə o dövrün əsər və adları çəkilən müəllifləri: Əhməd ibn Əli Bəsri Şafei, Əbdülvəhhab ibn Əhməd Bərəkat Şafei Məkki , Şeyx Əta Məkki,  taifli Şeyx Abdullah ibn İbrahim,  taifli Şeyx Tahir Hənəfi, Şeyx Mühəmməd ibn Həsəneyn Məxluf Maliki Misri və s.

 

Kitabların içi bir yana, adlarından göründüyü kimi bu məzhəb "vəhhabi " adlandırılıb və "rəddiyə" formasında yazılıb. Yəni vəhhabi əqidəsinin əleyhinə! Sual: Bu adları çəkilən şəxslər İslam düşmənləri olub ya sünnü alimləri?  

Siz bunları ortodoksal sünni alimləri adlandırırsınız? Bunlar şafilər, malikilə, hənəfilər və s.-dir. Bu onların adlarının sonluqlarından da görünür. Bunlar bəlkə də sünni alimləridir. Mən bildiyimə görə ortodoksal sünni alimləri özlərini heç bir məzhəbə aid etmirlər, dində yeniliyin əleyhinədirlər, əllərində tövhid bayrağı və sair bu kimi fundamental prinsiplər əsas tutan alimlərdir.

[Ahmedli1980]

Biiznillah çalışacam ki, sizin mövzuya aid heç bir sualınız diqqətsiz qalmasın, amma ardıcıllıqla ki, rus demişkən nəticədə "kaşa" alınmasın :)

Afərin dəqiq suala görə! Gəlin birgə araşdıraq görək bu "vəhhabi" sözünü kim icad edib. Əgər doğrudan İslam düşmənlərinin işidirsə elə bütün müsəlmanlar bu sözün tarix lövhəsindən silinməsində əlbir olmalıdır! Amma yox, İslam alimlərinin sözüdürsə onda onları da gəlin tanıyaq.

Seyyid Məhəmməd Həsən Qəzvini "Vəhhabi firqəsi" kitabının 19-cu səhifəsində bir bölüm açıb. Bölümün adı "Muhəmməd ibn-Əbd-ul-Vəhhabın zamanında onun əleyhinə kitablar yazmış alimlər"dır. Bu bölümdən 1-2 abzas sitat gətirim heç kimi yormamaq şərtilə:

"Bunlar bir qrup sünni alimləridir ki, ibnƏbdülvəhhabın həyatı dövründə onun iddialarını alt-üst etmək,

şübhələrinə cavab vermək üçün çalışmış və bir sıra kitablar yazmışlar. Bu kitabları əvvəlcə əhli-sünnə

alimlərinin yazmasının səbəbi, onların Mühəmməd ibn Əbdülvəhhabla qardaşlıq, müəllimlik, tanışlıq

əlaqələrinin olması, yaxud onun ideyalarının şiə mühitindən qabaq sünni mühitinə yol tapması idi.

Məkkə alimlərindən olan Əbu Hamid ibn Məzuq “Ət-Təvəssulu ilən-Nəbiyy və cəhələtul-vahabiyyin” (Yəni "Peyğəmbərə təvəssül və vəhhabilərin cəhaləti" E.Ahmad) adlı kitabında Mühəmməd ibn Əbdülvəhhabın müasirləri olan və onun əleyhinə kitab yazan 40 alimin adını çəkmişdir ki, onların bir qismi bunlardır: (sonra həmin 40-dan 18 bənd sadalayır nümunə üçün ki, o 18-n hamısını qeyd etmirəm, yarısını qeyd edirəm ki, çox yer tutmasın. E.Ahmad)

1.“Əs-Səvaiqul-ilahiyyə fir-rəddi ələl-vahabiyyə” Mühəmməd ibn Əbdülvəhhabın qardaşı Şeyx

Süleyman ibn Əbdülvəhhab (Hənbəli). 1296-cı hicri ilində İstanbulda və 1306-cı hicri ilində Misirdə çap olunmuşdur.

2.Mühəmməd ibn Süleyman Kürdünün məqaləsi. O, Mühəmməd ibn Əbdülvəhhabın Mədinədə

ustadı olmuş və bu məqaləni onun qardaşı Şeyx Süleymanın kitabına əlavə olaraq yazmışdır.

3.“Təcridu seyfil-cihad limuddəil-ictihad”. Mühəmmədin ustadı olan Abdullah ibn Əbdüllətif

Şafei. Kitabın adından göründüyü kimi o, Mühəmmədi bir müctehid və nəzər sahibi kimi tanımamışdır.

4.“Əs-Səvaiqu vər-rüud” Əfifüddin Abdullah ibn Davud Hənbəli. Bu kitaba bir çox Bəsrə, Bağdad və

Hələb alimləri əlavələr yazıb, təsdiqləmişlər.

5.“Əl-Əqvalul-mərziyyə fir-rəddi ələl-vahabiyə”, Şeyx Ətaul Kəsəm Dəməşqi.

6.“Qəvsul-ibad bibəyanir-rəşad”, 1368-ci hicri ilində vəfat etmiş Şeyx Mustafa Həmmami Misri.

7.“Səadətud-dareyn”, Şeyx İbrahim ibn Osman Səmənəvvudi. Öz həyatı dövründə hicri 1320-ci

ildə çap edilmişdir.

8.“Ən-Nüquluş-şər’iyyə fir-rəddi ələl-vahabiyyə”, Şeyx Həsən ibn Ömər Şətta Hənbəli Dəməşqi

(1274-cü ildə vəfat etmişdir).

9.“Əl-Məqalatul-vafiyə fir-rəddi ələl-vahhabiyyə”, Həsən Xizbək "

Bundan əlavə o dövrün əsər və adları çəkilən müəllifləri: Əhməd ibn Əli Bəsri Şafei, Əbdülvəhhab ibn Əhməd Bərəkat Şafei Məkki , Şeyx Əta Məkki, taifli Şeyx Abdullah ibn İbrahim, taifli Şeyx Tahir Hənəfi, Şeyx Mühəmməd ibn Həsəneyn Məxluf Maliki Misri və s.

Kitabların içi bir yana, adlarından göründüyü kimi bu məzhəb "vəhhabi " adlandırılıb və "rəddiyə" formasında yazılıb. Yəni vəhhabi əqidəsinin əleyhinə! Sual: Bu adları çəkilən şəxslər İslam düşmənləri olub ya sünnü alimləri?

Siz bunları ortodoksal sünni alimləri adlandırırsınız? Bunlar şafilər, malikilə, hənəfilər və s.-dir. Bu onların adlarının sonluqlarından da görünür. Bunlar bəlkə də sünni alimləridir. Mən bildiyimə görə ortodoksal sünni alimləri özlərini heç bir məzhəbə aid etmirlər, dində yeniliyin əleyhinədirlər, əllərində tövhid bayrağı və sair bu kimi fundamental prinsiplər əsas tutan alimlərdir. Və M. Abdulvahabın zamanında bir qrup alimlərin etirazı normal idi. Bu bu gün də belədir. Onun əsas prinsipi tövhid idi. Bu isə çoxlarına xoş gəlmirdi. Bu nəinki Allah rəsulunun (صلى الله عليه وسلم), bütün peyğəmbərlərin zamanında belə idi. Onları da sevmirdilər. Edited September 22, 2014 by Ahmedli1980

[Ahmedli1980]

Bildiyim o qədər də çox deyil qardaş, mən də elə siz dediyiniz kimi, deyilən qədər elmli deyiləm. Amma Allaha həmd olsun cahillərdən də deyiləm. Elm elə bir dəryadır ki, ora baş vurduqca daha böyük dərinliklərin olmasını hiss edirsən, elə bir səhradır ki, bir dağı aşdıqdan sonra qarşıda daha böyük dağları, zirvələri görürsən və hara da gedib çıxsan özündən əvvəlkilərin "ayaq izlərini" görürsən.

İstifadə etdiyim kitablar,öz şəxsi kitabxanamdandır. Kitabxana deyəndə böyük çıxır, əslində öz xanalarında (rəflərdə) yığılan təqribi vur-tut 400 kitabım var əlimin altında ki, bunların da ancaq yarısı İslama aiddir.    M.ibn ƏbdulVəhhabın ideologiyasına aid olanlar (konkret vəhhabi alimlərinin yazdığı) isə lap azdır, amma hələ ki,bəs edib bu ideologiyanı anlamağa:

1. M.ibn ƏbdulVəhhab ət-Təmimi  "Tövhid kitabı"               rus dilində,     Bakı 1997  , 250 səh. 

2. M.ibn əs-Salih əl-Useymin     "İslamda imanın əsasları"   azəri dilində,  Bakı 2006,   100 səh

3. M.ibn əs-Salih əl-Useymin     "Разъяснение основ веры"  rus dilində,  Səudiyyə 2003,   128 səh (eyni məzmunda)

4. Abduləziz ibn Abdullah ibn Baz "Peyğəmbər sünnəsinin riayət olunması zəruriliyi" rusca, Səudiyyə 2003,  38 səh

5. Abdullah ibn Əhməd əl-Zeyd  "Namaz təlimi"                    rusca , Səudiyyə 2003 , 34 səh

6. "Əhli sünnə vəl Cəmaat, Sələfi salihin əqidəsi"                 azəri dilində, Bakı 2005,    396 səh

7. Salih ibn Fevzan  "Tevhid 12"                                           türk dilində, İstanbul 1996, 40 səh

Bu kitabların hərəsinin bir tarixçəsi var, hansınısa Səudiyyə kralı hədiyyə edib, hansınısa dost-tanışlar. Eləsi də var ki, bəzi cahil adamlar cırıb-atmaq istəyəndə tutub əlindən almışam. Məncə kifayətdir, amma bunlara əlavə İbn-Teymiyyənin də kitabını bəlkə əlavə etdim gələcəkdə ki, görüm o kişini sünnü alimləri hansı fikirlərinə görə zindana atıb ölüm hökmü veriblər. Bəlkə heç günahsız olub, şərləyiblər kişini.

Bu əqidəyə aid əlavə nə dəyərli kitab məsləhət görsəniz minnətdar olaram!

***

Qardaşım, təqlidin nə olduğu, lüğətdə və terminologiyada hansı mənada işləndiyini, yəqin ki, siz də bilirsiz. Ona görə uzatmaq istəmirəm. (Bilməyənlər "İslama aid suallar 2" mövzusuna müraciət edə bilər).

Və yəqin ki, gözəl bilirsiz ,  vəhhabi əqidəsindən  söhbət gedirsə bu namaz, bığ-saqqal,şalvar və s.məsələsi deyil, çünki bunlar əqaidə yox,əhkama aid məsələlərdir. Bunları qabartmaq ona bənzəyir ki, bizə avtomobilin mühərrikinə aid sual verirlər, biz isə başlayırıq sol dal təkərin boltlarından danışmağa. ) Belə olmaz axı. Düzdür bir çox insan zahiri əhkam əlamətlərinə görə hökm verir, amma yaxşı bir atalar sözü var, deyir insanı üst-başına görə qarşılayıb, ağlına görə yola salırlar!

İndi diqqət edin təqlid məsələsinə!

Bütün dinlər məzhəblərə,təriqətlərə və s. bölünüb. Məzhəblər bir yana, dinlərin özlərinin adları 1 formada deyil. Məs.Xristianlar özlərinə xristian, biz isə onlara tarixən Məsihi, Nəsrani və s.demişik. Biz özümüzə muslim (müsəlman) onlar bizə Muhəmmədilər (Maqometane) deyib. Bu adlar kiminsə tarixən xətrinə dəyibmi? Xeyr!  Hətta yeri gələndə fəxr etmişik ki, bizə "Muhəmmədi" deyilir. Məs. böyük rus yazıçısı Lev Nikolayeviç Tolstoy ("Voyna i mir"i oxuyan var yəqin burda) İslamı qəbul edəndən sonra yazırdı "Kimsə mənə dindən dönmə mürtəd deyir, kimsə kafir, amma xahişim budur ki, məni sadə muhəmmədi hesab edəsiniz". (Orijinalda "..прошу считать меня добрым магометанином" Л.Толстой   Ясная поляна. qeyd: E.Ahmad).

Əksər məzhəblərin də  adları 1 formada olmayıb tarıxən. Sünnülər şiələrə "rafizi", şiələr sünnülərə "nasibi" deyib. Amma bunlar müsbət adlar deyil, həmin siz deyən "damğa"lardı. Şiəlik və sünnülük də həm əqidədə həm də fiqhdə bölünüb ayrı-ayrı məzhəblər yaranıb! Məs. götürək şiəliyin "cəfəri" məzhəbini. İmam Cəfər əs-Sadiqin (ə) adından götürülüb. Bu gün şiəliyin ən böyük və əsas məzhəbidir. İndi siz mənə  1 nəfər cəfəri göstərin ki, yalnız imam Cəfər əs-Sadiqə təqlid etsin!    Mümkün deyil, göstərə bilməzsiniz,yoxdur belə bir şəxs! İndi deməliyik ki, "cəfəri" məzhəbi yoxdur? Bəs dünyada neçə yüz milyon sayı ötüb keçən cəfərini hara yazaq onda?  

Kim deyir ki, çəfərilər imam cəfər sadiqə təqlid edir. Sadəcə kimsə deyir "mən cəfəriyəm", vəssalam, ona cəfəri deyirlər. Amma vahabiyəm deyən yoxdur və "vahabidir" deyənlərin bəziləri deyir ki, vahabilik M. Abdulvahabın təqlididir. Nə isə.. bu 60 nömrəli posta verəcəyiniz cavabdan aydın olar in şa Allah.

Mən sualıma yenə cavab ala bilmədim. Siz incəliklər demişdiniz, söhbət hansı incəliklərdən gedirdi? Yəqin ki, onun təbliğində olan problemlərdən xəbəriniz olar.

Edited September 22, 2014 by Ahmedli1980

[Ahmedli1980]

a

Edited September 22, 2014 by Ahmedli1980

[Ahmedli1980]

Qardaşım, əlbəttə ki, heç bir vəhhabi aliminin əqidə kitabında siz "paltarın altından dinamitin bağlanılması üzrə metodiki tövsiyyələr" ya "gənc terroristin hazırlanması" bölümlərini görə bilmərsiz , çünki belə şey yoxdur. Amma demək olar ki, bütün vəhhabi əqidəsi kitablarında ziyarətgahlar, içində qəbir olan məscidlər və bu kimi  abidələrin dağıdılması vacib göstərilir!!! Yəqin ki,sitatlara ehtiyac yoxdur, təsdiq edərsiz ki,bu belədir. Sizin xəvaric dedikləriniz də məhz radikallaşmış, sizin öz alimlərinizin sözünə belə baxmayan sələfilərdir. Çünki başqa heç 1 dənə sünnü ya şiə məzhəb alimi belə  dağıdıcılıq hökmü verməyib. Çətin dünyada 1 nəfər şiə ya sünnü tapılar ki,  hansısa içində qəbir olan  məscidi (məs. Bibiheybət, Nardaran,Şüvəlan və bu kimi ) dağıtmaq  onun ağlına gəlsin.

 

Məncə bu fikir doğrudur. Məncə pirlər dağıdılmalıdır. Amma baxır harada və necə. Siz deyirsiniz Azərbaycanda vahabilər.... Onlar indiyədək Azərbaycanda hansı piri dağıdıblar? Yaxud Amerika və Avropada? Mən şiə tanıyıram ki, Bakıdan hansısa rayona gedib orada hansısa zəng pirini dağitmışdı. Burada ABŞ və Qərbin oyunları məsələsi çıxır ortaya...

 

Siz özünüz necə baxırsınız bu məsələyə? Əgər salahiyyət sahibi olsaydınız insanların şirk etdiyi yerləri məscidləri dağıdardınız ya yox?

Edited September 22, 2014 by Ahmedli1980

[Elcin_Ahmad]

Salam!

Elcin_Ahmad, sizə belə geniş və hərtərfli məlumata görə təşəkkür edirəm. Davam edin, özünüzə məxsus yazı stiliniz var. Sizi oxumaq çooox maraqlıdır. Biliklərinizlə bölüşməklə də yəqin ki, həm müsəlmanlara və həm də,ümumiyyətlə, dinlərlə maraqlanan hər kəsə yalnız faydanız dəyə bilər.

Hörmətlə.

Sunyata, yaxşı bir atalar sözü var, deyir atı suyun yanına 1 nəfər də tutub gətirə bilər, amma 40 nəfər də yığışsa o atı məcbur edə bilməz ki, o sudan içsin. Susuz olsa,istəsə -  içəcək, istəməsə - yox.   İndi əgər birdən su atın ürəyini bulandırırsa, iyrənib içmək istəmirsə, deməli ya suda problem var, ya da atda. Suyu yoxlamaq çox asandır, elə 1 ovuc götürüb rənginə, iyinə, dadına baxan kimi bilirsən nə suyudur. Problem atda olanda məsələ qəlizləşir, düşünürsən ki, yəqin atın nəsə bir xəstəliyi var, gərək veterinar baxsın. Bu sözlər atmaca deyil, bir hikmətli atalar sözü ətrafında düşüncələrdir ki, düşünənlərə faydası var. 

Elm də su misalındadır, bəzən şor olur, bəzən şirin, bəzən saf, şəffaf, bəzən tünd, bəzən təbii, bəzən də o qədər süni qaz vururlar ki, qazlı bonaqua qələt edir yanında). Yalnız elmə susayanlar alim ola bilər. Səhrada susuzluqdan ölmək həddinə çatana hansı suyu versən içəcək. Normal şəraitdə olan isə suyun ən təmizini, ən xeyirlisini axtaracaq.  Ən təmiz su isə ən yüksək zirvələrdən gəlir. O suyun yollarını və qədrini bilənlər gedib mənbəyinə də çıxarlar, dadına da baxarlar. Göyləri və yeri Yaradan Qüvvədən  də görəsən yüksək zirvə varmı?  Ritorik sualdır əlbəttə ki...  Allah razı olsun "Дизайнер"dən, elə bir hədisi yadıma saldı ki, onu bəlkə də hamı bilir, amma çox az adam nəticə çıxarır. Deyirlər bir gün Peyğəmbər səhabələrlə keçirmiş elə bir yerdən ki, orada çürüyən və iylənən bir it meyidi var imiş. Hamı iyrənərək burnunu tutdu, üz-gözünü turşutdu. Peyğəmbər isə dedi : "Siz bir o itin dərisində Allahın yaratdığı xalın gözəlliyinə baxın!"... Siz də baxışlardakı fərqə baxın!   Allah ona görə buyurub ki, ətrafınıza ibrət gözü ilə baxsanız hər yerdə Allahın nişanələrini görərsiniz.

 Nişanələr demişkən, görəsən yol hərəkəti qaydalarında neçə nişan var? Kitab əlimin altındadır, 320-dən çox nişan saydım, 20-yə yaxın siqnal. Bəzi qardaşlar deyir ki, nəyimizə lazımdır axı bu qədər nişanı öyrənib-tanımaq, əsasları bildin bəsdir, maşın sürməyi yaxşı bacarasan, şəhəri tanıyasan,vəssəlam! Hə, bir də ən sevimli söz "ürəyin təmiz olsun", yaxşı oğlan olasan! Bu fikirlə yaxşı oğlanlardan biri oturur maşınına, sürür saatda 90-60-90. Yolayırıcına çatanda da nişana fikir vermədiyindən girir soldan eyni sürətlə gələn  başqa yaxşı oğlana. Nəticədə dünyada yaxşı oğlanların sayı 2 ədəd azalır. 

Soruşarsız ki, bunların vəhhabi əqidəsinə nə dəxli var axı?

Vəhhabilik də bir məzhəb, təriqətdir. "Məzhəb" və "təriqət" sözlərinin özləri də ərəbcədən gəlib "yola" çıxır. Yəni bu da bir yoldur gedir bəzi camaat.  Yola çıxan hər kəs də o yolda olan nişanələri tanımalıdır ki, nəticədə meyidi öz günahından  yolayrıcında  qalmasın. Yola çıxan yolları da tanımalıdır ki, səhvən gedib pis yola düşməsin. Pis yola düşənlər isə vaxtında "5.19.1." nişanını (bax: YHQ-nın 66-cı maddəsi) görüb, tanıyıb düz yola qayıtmalıdır ki, arzulanan və hamının çatmaq istədiyi məntəqə düz yolun sonundadır. 

P.S. Yenə çox yazdım deyəsən, amma bu mövzunun sualları bitəndən sonra yəqin ki, yazmayacam. Doğrudan vaxt çatdırmaq olmur. Alim deyiləm  sinədəftər cavab verim qısaca. Hər bir adi suala görə bəzən 4-5 kitab açmaq lazım olur. Amma Həzrət Əli (ə) demişkən, elm bir neçə növdür. Elmin əvvəli onun yerini bilməkdir. 

Bu foruma təsadüfən girmişdim adına görə. "Ruhi axtarış" cəlb etdi. Düşündüm görəsən burda ruhunu axtaran kimsə varmı?İnşaəllah qismət olsa elə bir mövzu açacam ki, o mövzuda nə mübahisə olacaq, nə disput. Mübahisə həvəskarları istəsələr də alınmayacaq) Elə yalnız ruhi axtarış olacaq!  

[Elcin_Ahmad]

1) belə uzun yazılara ehtiyac yoxdur. xahiş edirəm bir az qısa və mövzuya uyğun yazın. bu sözləri dildən eşitmək asandır, oxumaq isə çox vaxt aparar. Nəinki mən, heç digər insanlar da oxumaz, məncə. Sunyatadan başqa )))) Bir iki post oxudum, çalışaram onlara cavab yazım. Çalışın faydalı olsun.

 

2) Maliki məzhəbi imam Malikin adından götürülüb. Malikilər də bunu təsdiq edirlər və özlərini maliki adlandırırlar. Yaxud, bunu təsdiq edən malikidir.

Vahabi məzhəbi M. bin Abdulvahhabın adından götürülüb. Amma bunu təsdiq edən yoxdur. Bunu təsdiq edən vahabidir. Hanı o? Bunu təsdiq edən varmı? Təsdiq etmədiyi halda kiməsə bu ad verilirsə demək bu damğadır, yaxud ləqəbdir. 

Suala cavab: Bu, müxaliflərin təbliğində alçaltma, müsəlmanların təbliğində müsbət mənalı sözdür. Mətndəki məna da bundan ibarətdir.

 

Kim deyir ki, çəfərilər imam cəfər sadiqə təqlid edir. Sadəcə kimsə deyir "mən cəfəriyəm", vəssalam, ona cəfəri deyirlər. Amma vahabiyəm deyən yoxdur və "vahabidir" deyənlərin bəziləri deyir ki, vahabilik M. Abdulvahabın təqlididir. 

 

1) Mənim qardaşım! Çalışıram qisa yazım, alınmır! Çünki suallarınıza cavab kimi hər yazdığım yarım səhifəni bəzən 15-20 səhifəlik müxtəlif kitab məlumatlarından əsas məlumatları yığıb, kompaktlaşdırıb, mətləbə uyğunlaşdırmaqla yazıram. İnternetdən copy-past etməyə yerlərini də tanımıram ki, işimi yüngülləşdirim. 5 dildə olan məlumatları tərcümə edib yazıram bəzən.  Mənbələrini də göstərirəm ki, tədqiqat aparmaq istəyənlərə nişan olsun. Deyirsiz ki, insanlar oxumaz - qoy oxumasınlar. İnsanların oxuyub reytinq düyməsində yuxarı baş barmaq şəklinin basılmasına xatir yazılmır bu yazılar. Həqiqətə, ədalətə, elmə xatir yazılır. "Əl-Həqq"ə, "Əl-Ədl"ə, "Əl-Alim"ə xatir!

Təəssüf ki, o qədər elmim yoxdur ki, böyük mətləbləri 1-2 cümləylə izah edə bilim. Elə edə bilsəm belə o qədər yığcam alınacaq ki, o işarələri ancaq ariflər (tanıyanlar) başa düşəcək. Atalar demişkən "arifə işarə də kifayətdir". Şair də yaxşı deyib:

 

Sevər Allah o kəsi, ki gedib ürfanə çata

Zahiri sadə ola, batini pünhanə çata

Nə edim ki, arifə işarədən məna çata

Görmədim bircə nəfər arifi-ustad, nə edim!   

 

Qardaş, bu gün İslamiyyətə kəmiyyət lazım deyil, keyfiyyət lazımdır. Müsəlmanların sayı milyardı keçib,amma nə fayda? Hanı Əl-Birunilər, İbn-Sinalar, Cabir ibn Həyyanlar? Hanı dağıdıcılıqla yox, yaradıcılıqla məşğul olan kamil mərifət sahibi olan insanlar? Ritorik suallardır,cavab yazmaya bilərsiz. Oxumaya da bilərsiz, amma heç olmasa öz suallarınızın cavablarını oxumaq məsləhətdir ki, sonra eyni suallar təkrarlanmasın.

 

2) Qardaş, gəlin İslamda məzhəblərin adlarının verilməsi prinsip və  metodlarını  birgə araşdıraq. Kimsə özü-özünə ad verməklə ya verilən adı qəbul edib-etməməklə vəssəlam olmur. Aşağıdakı misallara diqqət edin (mənbə: "İslamda məzhəblər və təriqətlər haqqında 100 sual və cavab" R.Gülpınarlı (az. kiril)   Bakı 1999, səh 58-64):

Cəfəri məzhəbi  -  Cəfər ibn Muhəmməd (əs-Sadiq)   702-ci ildə Mədinədə doğulub. 

Hənəfi məzhəbi  - Numan ibn Sabit (Əbu Hənifə )       700-cü ildə Kufədə doğulub.

Maliki məzhəbi  -  Malik ibn Ənəs                                713-cü ildə  Mədinədə doğulub.

Şafei məzhəbi   -  Muhəmməd ibn İdris (Şafei)            767-ci ildə Əskalanda doğulub.

Hənbəli məzhəbi - Əhməd ibn Hənbəl                         780-cı ildə Bağdadda doğulub.

 

İslamda bu 5 ən böyük fiqhi məzhəblər və onların adlarıdır. Bu adlar məzhəblərə həmin alimlərin özləri tərəfindən yox, müsəlman ümməti tərəfindən verilib. Sonradan islam ümmətinin tarixçiləri və digər elmi yazarları bu adların ədəbiyyat vasitəsilə məhşur olmasına səbəb olub.

Burada diqqət olunmalı əsas məqamlardan biri bu məzhəb alimlərinin həmin məzhəblərdə təməli qoyulmuş əqidə və fikirlərin  yaradıcıları deyil, yayıcıları kimi məşhur olmalarıdır. Yəni tarixdə kim daha çox tərəfdar toplaya bilibsə onun adı çıxıb. Məzhəb adları bəzən alimin adından, bəzən ləqəbindən, bəzən də ata adından götürülüb.  Maraqlı faktlardan da biri, fiqhi oxşar məzhəblərin adlarının verilməsində eynilik prinsipinin izlənilməsidir,

məs. cəfəri-maliki  - ad  , hənəfi-şafei  - ləqəb,  hənbəli - ata adı.

Gülpınarlı səh 53-54-də yazır: Vəhhabilik "Zahiriyyə" , yəni Quran ayələrini məcazi mənalarına görə izah etməyib olduğu kimi qəbul edən bir məzhəbdən əmələ gəlmişdir. Bu məzhəbi 883-cü ildə ölən Davud ibn Əli qurmuşdur. Bir müddət İrakda yayılmış , sonra zəifləyib unudulmuşdur.

Zahiriyyə məzhəbi İbn Həzm tərəfindən Əndəlusda yenidən bərpa edilmişdir. Əməvilərə tərəfdar olan ibn Həzm əvvəlcə maliki, sonra Şafei olmuş, daha sonra zahiriyyə görüşlərini qəbul etmişdir. 

İbn Həzmdən sonra ibn Teymiyyə kimi tanınan Təqiyyuddin Əhməd ibn Əbdulhəmim Hərrani (1263 - 1328) bu məzhəbi yeniləmiş və yaymışdır. Düşüncələrinə görə (əhli-sünnə alimlərinin fətvası ilə) həbs edilmiş və zindanda ölmüşdür. 

18-ci əsrdə Ərəbistanın Nəcd bölgəsində Muhəmməd ibn Əbdulvəhhab bu məzhəbi qəbul etmiş,Əbdüləziz və oğlu Səudla birləşərək yaymışdır.

Göründüyü kimi əvvəlkilər "zahiriyyə" məzhəbini geniş yaya bilməmişdir, amma M.ibn Əbdülvəhhab buna müvəffəq olaraq yayıldıqdan sonra ümmət alimləri tərəfindən məzhəblərin adlandırılması prinsipinə əsasən  "vəhhabiyyə" adı verilmişdir. Deməli "vəhhabi" məzhəbi tarixi olaraq "zahiri" məzhəbinin ideoloji davamı və fiqhi olaraq "hənbəli" məzhəbinin qoludur. Adı da məhz bu prinsip əsasında qoyulub  "hənbəli - vəhhabi - ata adı ".

Nəticə: Məzhəb adları həmin məzhəbin  ardıcıllarının  onlara ümumi ümmət tərəfindən icma şəklində verilən bu adları qəbul edib-etməməyindən asılı olmayaraq təsdiq olunur. 

Məs. bütün malikilər yığılıb etiraz etsələr belə ki, "Əl-Malik"  Allahın adıdır, bizi belə çağırmayın, yenə də bu tarixi təsnifatda heç nə dəyişməyəcək. 

   

Suallar: Siz deyirsiz ki, vəhhabi sözü (sitat)" müxaliflərin təbliğində alçaltma, müsəlmanların təbliğində müsbət mənalı sözdür". Yəni vəhhabiliyin müxalifləri müsəlman deyil ki?

 Vəhhabiliyin əleyhinə ilk yazan müsəlman alimləri məgər kimisə "vəhhabi" sözü ilə alçaldıblar?

Muhəmməd kişinin atasının adı yəni bu qədər bədnam olub ki (bədnam - yəni pis ad (farsdan keçib), ingiliscə "bad name") vəhhabilər onu tarix boyu gizlətmək istəyib və bu gün də hər vasitə ilə gizlədirlər?        

 

Qeyd: Siz bu adı qəbul etməyə bilərsiniz, bu sizin hüququnuzdur. Amma çətin ki, islam ümməti sizə hüquq versin ki, bu adı tarixdən silib gizlədəsiniz və deyəsiniz ki, belə bir şey ümumiyyətlə yoxdur!  

[Sunyata]

Salam!

...

P.S. Yenə çox yazdım deyəsən, amma bu mövzunun sualları bitəndən sonra yəqin ki, yazmayacam. Doğrudan vaxt çatdırmaq olmur. Alim deyiləm  sinədəftər cavab verim qısaca. Hər bir adi suala görə bəzən 4-5 kitab açmaq lazım olur. Amma Həzrət Əli (ə) demişkən, elm bir neçə növdür. Elmin əvvəli onun yerini bilməkdir. 

Bu foruma təsadüfən girmişdim adına görə. "Ruhi axtarış" cəlb etdi. Düşündüm görəsən burda ruhunu axtaran kimsə varmı?İnşaəllah qismət olsa elə bir mövzu açacam ki, o mövzuda nə mübahisə olacaq, nə disput. Mübahisə həvəskarları istəsələr də alınmayacaq) Elə yalnız ruhi axtarış olacaq!  

 

Çox maraqlı   yazırsınız , dindən əlavə  geniş  dünyagörüşünə malik olduğunuz da hiss olunur.  Ona görə də ,  kompromiss variant kimi,  həm cavab ürəyiniz istəyən  dərinlikdə olsun , həm də sizə  çox da əziyyət düşməsin deyə , 4-5 kitabın əvəzinə 1-2 kitaba baxın ))  Yəni  tez yorulmayasınız. 

 

"Ruhi axtarış"    məsələsinə gəldikdə ,  mən  rus bölməsindəki  uyğun altbölmədən "duxovnıy poisk"i  belə tərcümə etmişəm.  Xüsusilə də  ona görə ki,   mən də  filan qədər  vaxt  ruh axtarmışam ))  Amma sonda tapa bilməmişəm )) 

 

Söz verdiyiniz  mövzunu da gözləyəcəyik.  

 

P.S.  Bizim bölmədə  ruh haqqında bir mövzu var , vaxtilə  mən açmışdım .  İndi  onun linkini tapıb , növbəti postumda yerləşdirərəm.  Müvafiq bilsəniz  orada da öz fikirlərinizi yaza bilərsiniz , istəsəniz yeni mövzu da aça bilərsiniz. 

Edited September 23, 2014 by Sunyata

[Sunyata]

http://www.disput.az/index.php?showtopic=335558&p=11597274

[Ahmedli1980]

2) Qardaş, gəlin İslamda məzhəblərin adlarının verilməsi prinsip və  metodlarını  birgə araşdıraq. Kimsə özü-özünə ad verməklə ya verilən adı qəbul edib-etməməklə vəssəlam olmur. Aşağıdakı misallara diqqət edin (mənbə: "İslamda məzhəblər və təriqətlər haqqında 100 sual və cavab" R.Gülpınarlı (az. kiril)   Bakı 1999, səh 58-64):

Cəfəri məzhəbi  -  Cəfər ibn Muhəmməd (əs-Sadiq)   702-ci ildə Mədinədə doğulub. 

Hənəfi məzhəbi  - Numan ibn Sabit (Əbu Hənifə )       700-cü ildə Kufədə doğulub.

Maliki məzhəbi  -  Malik ibn Ənəs                                713-cü ildə  Mədinədə doğulub.

Şafei məzhəbi   -  Muhəmməd ibn İdris (Şafei)            767-ci ildə Əskalanda doğulub.

Hənbəli məzhəbi - Əhməd ibn Hənbəl                         780-cı ildə Bağdadda doğulub.

 

İslamda bu 5 ən böyük fiqhi məzhəblər və onların adlarıdır. Bu adlar məzhəblərə həmin alimlərin özləri tərəfindən yox, müsəlman ümməti tərəfindən verilib. Sonradan islam ümmətinin tarixçiləri və digər elmi yazarları bu adların ədəbiyyat vasitəsilə məhşur olmasına səbəb olub.

Artıq soruşmağa da utanıram... Siz suala cavab verməkdən niyə boyun qaçırırsınız? 60-cı posta baxın. Artıq 70-ci post yazılır, siz isə hələ də suallara cavab vermirsiz. Nəhayət, mətləbə keçin.

Siz vahabi kimlərə deyirsiniz? Axı, biz bunu dəqiqləşdirməli idik.

Cəfərilərə niyə cəfəri deyirlər?

Bir şeyi də qeyd edim: əgər qaraladığım bu sözlər R. Gülpınarlıya aiddirsə, demək o xəta edib. Çünki, fiqhi məzhəb 4-dür. Onlar əqidədə bir, fiqhdə isə fərqlilikləri var. Ona görə onlar fiqhi məzhəb adlanır. Cəfərilər isə əqidədə tamamilə fərqlidir. Ona görə sələfilər bu məzhəb alimlərindən elm alırlar, cəfərilərdən isə yox.

[Ahmedli1980]

Artıq soruşmağa da utanıram... Siz suala cavab verməkdən niyə boyun qaçırırsınız? 60-cı posta baxın. Artıq 70-ci post yazılır, siz isə hələ də suallara cavab vermirsiz. Nəhayət, mətləbə keçin.

Siz vahabi kimlərə deyirsiniz? Axı, biz bunu dəqiqləşdirməli idik.

Cəfərilərə niyə cəfəri deyirlər?

Bir şeyi də qeyd edim: əgər qaraladığım bu sözlər R. Gülpınarlıya aiddirsə, demək o xəta edib. Çünki, fiqhi məzhəb 4-dür. Onlar əqidədə bir, fiqhdə isə fərqlilikləri var. Ona görə onlar fiqhi məzhəb adlanır. Cəfərilər isə əqidədə tamamilə fərqlidir. Ona görə sələfilər bu məzhəb alimlərindən elm alırlar, cəfərilərdən isə yox. Bu 4 məzhəb və sələfilik əhli sünnə adlanır. Bu bir qeyd idi. Buna uzun uzadı filmlərdən, atalar məsəllərindən cizgi filmlərindən, şairlərdən, nəzm, bayatı  və s. ibarət cavab yazmayın. Xahiş edirəm!

[Elcin_Ahmad]

Salam!

Sunyata,linkə görə təşəkkür, oxudum mövzunu,amma siz orada ruhu tapmaq yox,tutmaq istəmisiz) qısaca: Özünü tapan Allahı tapar!

P.S. Çoxsaylı xahişləri nəzərə alaraq bundan sonra bir az da qısa yazmağa çalışacam (alınmasa üzrlü sayın). Bu elə mənə də daha rahat olar. Onsuzda yalnız səbri çatanlar nəsə öyrənib-tanıya bilir nəticədə. 

Ahmedli 1980 - sizin qeyd etdiyiniz bütün sualları qeyd edib məntiqi növbə ilə cavablandırmağa çalışıram. Səbr edin inşallah. Amma xahişim budur ki, mənim də suallarımı diqqətsiz qoymayın imkan daxilində. Şer,nəzm,atalar sözü,filmlərdən sitatlara fikir verməyiniz vacib deyil, eləcə yazılan fikrin məğzini tutsaz və yekunda qoyulan suala qısa cavab versəz kifayətdir. 

 

Siz bunları ortodoksal sünni alimləri adlandırırsınız? Bunlar şafilər, malikilə, hənəfilər və s.-dir. Bu onların adlarının sonluqlarından da görünür. Bunlar bəlkə də sünni alimləridir. Mən bildiyimə görə ortodoksal sünni alimləri özlərini heç bir məzhəbə aid etmirlər, dində yeniliyin əleyhinədirlər, əllərində tövhid bayrağı və sair bu kimi fundamental prinsiplər əsas tutan alimlərdir. 

 

 Ortodoks sözü qədim yunan dilindən tərcümədə “düzgün” (правильный,прямой) mənasını verir. Tarixən bunu pravoslavlar özlərinə deyib ki, biz də onlardan götürüb işlədirik. İslam aləmində məhşur hədisə əsasən yalnız 1 firqə düz yolda olacaq ki, Peyğəmbərimiz (s) buna “firqeyi naciyyə” deyib. Ötən postlarda böyük sünnü ensiklopediyasından qeyd etdiyim kimi, əhli-sünnə alimləri məhz əqidədə maturidi,əşəri,sələfi  (yəni siz dediyiniz kimi 1 yox 3 ), fiqhdə isə maliki,hənəfi,şafei,hənbəli (4 ) məzhəblərini firqeyi naciyyə (yəni ortodoks) hesab edirlər. Və deyirlər ki, bunların əqidə və fiqhində ayrılıqlar olsada belə hamısı əhli-sünnətdir.  Belə qərar verməklə sünnü alimləri tarixən müsəlmanların bir vahid ümmət kimi birləşməsinə cəhd göstəriblər və bu cəhd əslində çox müsbətdir.  Sadəcə ən böyük səhvləri şiəliklə düşmənçilik mövqeləri olub ki, bu da dünya müsəlmanlarının birləşməsində ən böyük problem yaradıb tarixən. Çünki şiələr də özlərini həmin “firqeyi naciyyə” hesab edir.  Şiələrin də arasında tarixən “dedığım dedıxdı” deyib, bəzi məsələlərdə kompromiss əvəzinə sərt mövqe tutan, sünnülərə nifrət və düşmən gözü ilə baxan adamlar az olmayıb.  Amma müsəlmanların birləşib vahid İslam ümməti olmasına cəhd edən alimlər də çoxdur. Birləşmə isə yalnız elm yolu ilə mümkündür.

Allah rəhmət eləsin son dövrlərin əhli-sünnət alimlərindən olan ibn-Şəltuta (Misirdə Əl-Əzhərin şeyxlərindən olub). O kişi bütün bu firqələri araşdırandan sonra tarixi bir fətva verib ki, şiəliyin “cəfəri” məzhəbi də öz əqaid və fiqh fərqlərinə baxmayaraq əhli-sünnətin 4 məzhəbi ilə eynidir və müsəlmanların bu məzhəbə etiqad etməklərinə icazə var. (həmin fətvanın mətnini tam yazmıram ki,qısa olsun).   Baxın, bu da sünnü alimidir! Görün necə gözəl və elmli fətva verib bu cahil müsəlmanları birləşdirmək üçün! Yaxşı olar ki, Əl-Əzhərdə təhsil alanlar gedib kimlərdənsə müsəlmanlara qarşı müharibə və düşmənçilik elmini öyrənməkdənsə  ibn-Şəltut kimilərdən sülh və dostluq elmini öyrənsinlər.

Amma vəhhabi əqidəsi tamam fərqli mövqe tutub. Vəhhabilər “tövhidi” elə bir pozisiyaya gətirib çıxarıblar ki, sünnülər də mat-məəttəl qalıb, şiələrdə! Çünki sünnü-şiə davası heç vaxt tövhid davası olmayıb. Bunların davası “imamət” olub həmişə və bu günə qədər də imamətdir. Vəhhabilər isə zahiriyyə tövhidini bayraq edərəq “aləti” İslam ağacının kökünə yönəldiblər. İndi bu alət baltadı ya becərmə vasitəsi?

 

 

 

[Elcin_Ahmad]

 M. Abdulvahabın zamanında bir qrup alimlərin etirazı normal idi. Bu bu gün də belədir. Onun əsas prinsipi tövhid idi. Bu isə çoxlarına xoş gəlmirdi. Bu nəinki Allah rəsulunun (صلى الله عليه وسلم), bütün peyğəmbərlərin zamanında belə idi. Onları da sevmirdilər.

Vəhhabi yazarları şeyx Muhəmmədin yolunun Muhəmməd Peyğəmbərin (səllallahu əleyhi və alihi və səlləm) yoluna oxşatmağı çox xoşlayırlar. Yazırlar ki, necə ki, Peyğəmbər (s) tövhid uğrunda mübarizə aparmışdı, şeyx də eləcə. Necə ki Peyğəmbərin (s) tövhidi  müşriklərə,kafirlərə  xoş gəlməmişdi, bu da elə. Amma nədənsə şeyxin ideologiyasının  Peyğəmbər (s) sünnəsinə zidd olan məqamlarından yazmırlar. Peyğəmbərimiz (s) hansı müşrik,hətta kafir tayfasına hücum çəkib dini qenosid və dağıdıcılıqla məşğul olub? O yalnız müdafiə üçün vuruşub və sülh istəyən heç kimlə dinindən irqindən asılı olmayaraq işi olmayıb!

Yaxud hansı müşrik hesab etdiyi cəmiyyətin (xristian və yəhudilər də daxil olmaqla) dini abidələrini, içində qəbir olan kilsələrini, sinaqoqlarını və s. dağıdıb və qarət edib?

 Amma sizin şeyx bütün bunları müsəlmanlara qarşı edib! (tarixi kitablardan faktlar və tarixlər gətirmirəm ki, çox uzun olmasın).

Məgər bu gün vəhhabi ideologiyasının ardıcılları başqa cür hərəkət edirlər? Məgər bu gün müsəlmanlarla birləşmək əvəzinə onlara Suriyada –İrakda və s.qaynar nöqtələrdə güllə-raket atan  başqa ideologiyanın nümayəndələridir?   

2006-cı ildə İsrailin əksəriyyəti sünnü olan fələstin müsəlmanlarının qenosidinin pik vaxtında harada idi bəs bu “tövhid” döyüşçüləri? Uzaq tarix deyil,araşdıra bilərsiz, onların müdafiəsinə Livan müsəlmanları (şiə məzhəbi) qalxdı və İsrail ordusunu geri oturtdu!!! Bu muharibədən sonra həmin il Allah qismət etdi yolum Məkkə-Mədinəyə düşdü. Şəxsən şahidi oldum ki, Livandan gələn zəvvarlara bütün müsəlmanlar (məzhəbindən asılı olmayaraq) necə hörmət edib təşəkkür edirdilər.

Məhşur amerikan psixoloqu və yazıçısı Deyl Karneqinin bir sözü var, deyir biz insanlar elə məxluqlarıq ki, bizim öz barmağımıza batan adi tikan bizi daha çox narahat edir nəinki hansısa Afrikada 100 000 adamın acından ölməsi problemi.  Bilirsiz niyə yadıma düşdü bu misal? Çünki mütləq deyənlər olacaq ki,Fələstin,İrak,Suriya və s. bizə nə? 1 misal da bizdən çəkim ki, “barmaqdakı tikanı” heç olmasa hiss edin.

  Bir neçə il öncə bizim bəzi hökumət nümayəndələrinin (məzhəbindən asılı olmayaraq) müsəlman ana-bacı-qızlarının başından hicabı təhsil müəssisələrində qeyri-qanuni və qeyri-konstitusion formada məcburi açdırdığı vaxt  harada idi azərbaycan sələfiləri?   Görəsən 1 nəfəri çıxdımı Təhsil nazirliyinin qarşısındakı mitinqə?  Görmədik!!! Çıxan da,döyülən də, həbs edilən də elə dini-konstitusion  hüquqlarını tələb edən müsəlmanlar oldu. Nəticəsi göz qabağındadır, ölkə prezidenti məsələni həll etdi,  təhsil naziri dəyişdi və qızlarımız hicab geyməkdə indi azaddırlar.   

Sizcə azərbaycan  ana-bacı-qızlarının islami hicab hüququnu qorumaq lazım deyil?  

[Elcin_Ahmad]

1)bax: post 63

 Mən sualıma yenə cavab ala bilmədim. Siz incəliklər demişdiniz, söhbət hansı incəliklərdən gedirdi? Yəqin ki, onun təbliğində olan problemlərdən xəbəriniz olar.

 

2) bax: post 60 

Mən sizə "vahabi" sözünün etimologiyasını deyil onun konkret mənasını soruşdum. Vahabi kimlərə deyirsiniz? Yəni, vahabi necə ifşa olunur? 

1) Əlimin altında olan vəhhabi kitablarını qeyd etməklə həmin kitablarda nəzərdə tutulan ideologiyanın digər əhli-sünnə məzhəblərinin ideologiyasından fərqli  incəliklərini nəzərdə tutmuşdum. Hamısını saysaq çox yer tutar, ona görə əsas 2-nin üstündə dayanarıq ki, bunlardan da 1-i artıq qeyd olunub (ziyarətgah- qəbir üzərində məscid) və siz də qəbul etdiniz ki, bu sahədə dağıdıcılıq ideologiyasının tərəfdarısınız! (bax post 65) .  Və bu mövzu daha ətraflı müzakirə olunar inşaəllah. 

 

2) Hər bir sözün izahı əvvəlcə onun etimologiyasından, lüğəvi mənasından başlayır, istilahi (yəni işlədilmə) mənalarında bitir. Əslində sizin bu sualınıza  elə lap birinci yazıda cavab var (bax post 46) , amma ola bilər ki, uzun olduğundan diqqətinizdən yayınıb,eybi yox, təkrar biliyin anasıdır deyiblər (amma deyəsən indiki zamanda bu bilik bədbaxtın atası ölüb bu ümmətdə, çünki yaman yetim görünür). Vəhhabi əqidəsinin 1-ci ifşa test sualı ziyarətgah - qəbir üzərində məscid məsələsidir.  Kim desə ki, bu "şirkdir"  və bütün belə islami məkanlar dağıdılmalıdır - vəhhabi yolundadır.

Diqqət: 2-ci test sualı: İslamda məntiqə münasibətiniz necədir?

 

Qeyd!!!  Əgər kiminsə "vəhhabi" sözü xətrinə dəyirsə, özünə alçaltma və təhqir hiss edirsə, çox xahiş edirəm ki, burada yazaraq bildirsin ki, bundan sonra mövzunun müzakirəsində bu sözü imkan daxilində işlətməyək. Bu mövzunun mətləbi söz yox, o sözün altında gizlənən ideologiyadır ki, adını nə də qoysaq mahiyyəti dəyişməyəcək.   

[Elcin_Ahmad]

Yuxarıdakı qeydə izah:  Məs. Tutalım  biz kiməsə "qardaş" deyib çağırırıq (yəni müsbət sözlə), həmin adam da deyir ki, mənə "qardaş" deməyin, çünki "ixvan" (qardaşlar) qruplaşmasının adı pis çıxıb və ya məsələn "meşə qardaşları" deyilən radikal qruplaşma aşkar edilib və s. Həmin adamın məntiqi bizə qaranlığ qalsa belə  onun qəlbinə dəyməmək üçün onun yanında yaxşı olar ki, belə deməyək.  

 

Bir məsləhət: 

Yaxşı olar ki, müsbət mənalı sözlər ("vəhhabi" kimi ) elə müsbət mənada işlənsin və beynəlxalq aləmdə mənfi mənalı "radikalizm" və "terrorizmin" sinoniminə çevrilməsin. Bu da ilk növbədə özlərinə "vəhhabi" deyilən şəxslərin üzərinə düşür. Yəni sabah bizə vəhhabi desələr, yaxşı olar ki, özümüzü elə aparaq ki, hamı desin bərəkallah, bu vəhhabilər nə yaxşı insanlardır!

 

Bir olmuş hadisə:

Bir gün bazarda dükan işlədən və heç dindar olmayan bir tanışım söhbət əsnasında dedi:" Bizim bazarda işləyən və dükan işlədən vəhhabilər çoxdur. Deyirlər bunlar hamısı radikaldır, amma mən onlar qədər o bazarda bir-birinə əl tutan, dayaq olan, kömək edən dindarlar görmədim."

Dedim qardaş, düz deyirsən, bu məzhəbin nümayəndələrini mən də həmişə bir-birinə əl tutan, dayaq olan, kömək edən görmüşəm. Nə gözəl olardı əgər qalan müsəlmanlara və qeyri-müsəlmanlara da belə gözəl münasibət bəsləyərdilər.

Həzrəti Əli (ə) Malik Əştəri Misirə vali təyin edəndə ona verdiyi nəsihətlərin içində bu kəlmələrdə də var idi: "Ey Malik! Unutma ki, müsəlmanlar sənin dində qardaşların bütün digər insanlar isə yaradılışda qardaşlarındır".    

[Elcin_Ahmad]

(bax: Post 49)

...münafiqlik şəriətdə özünü müsəlman kimi göstərib əslində iman etməyən kəs deməkdir. İkiüzlülük də münafiqlik deyil. İki üzlülük daha cox təqiyyədir. İnternet forumda öz adını yazmamaq münafiqlik ola bilməz. Orada yazılan ad forumdakı addır. İnsan adını Xomeyni də yaza bilər, Bill Klinton da.

Münafiqlik və təqiyyə ayrıca mövzulardır və bu mövzuya hələ ki, aidiyyatı olmadığından  gəlin bunlara qısa tərif verib keçək.

İnsan adını forumda  lap Hitler də yaza bilər, bunun  mətləbə dəxli yoxdur. İkiüzlülük münafiqliyin azərbaycan dilində ekvivalentidir. Bu insanın  özünü könüllü surətdə olduğu əqidədən başqa əqidədə göstərməsidir. Təqiyyə isə məcburiyyət və təhlükə anında xilas olmaq üçün  əqidənin gizlədilməsidir, bu isə nə dində,nə də eldə  ikiüzlülük hesab edilmir. Mömin təhlükədən xilas olmaq üçün təqiyyə edə bilər, amma heç bir halda münafiqlik edə bilməz. Münafiqlik Peyğəmbər (s) zamanında  siz deyən kimi idi, çünki o dövrdə yalnız 1 əqidə - 1 məzhəb var idi. Amma indi fərqli əqidələri olan məzhəb çoxdur. Məs.sizi sünnü-sələfi əqidəsində tanıdıq, sabah bilinsə ki,əslində şiə imişsiz, burda oyun oynayırsız kiməsə ibrət olsun  -  deməli dinin hökmü ilə  əsil münafiqsiz və təhlükəli adamsız və əksinə də bu cür!      

[Elcin_Ahmad]

(bax:post 46)

Keçək ziyarət məsələsinə. İslamda ziyarətlər 5 növdur. Vacib, müstəhəb, mübah, məkruh, haram. Vacib olan həccdir . Müstəhəb olan kəbəni, "Məscidul Aqsa"nı, xəstə ziyarəti və s. Mübah olan dost ziyarəti, qonaq getmək və s. Haram olan məs., ağacların, daşların, bütlərin və s ziyarəti, Məkruh olan məs., böş-boş sözlər danışılan məclisi ziyarət etmək. Bu qısa məlumat idi. Əslində mövzu genişdir. 

Ziyarət məsələsini düz yazmısız. Qeyd etdiyiniz bütün 5 misal ziyarətlə razıyam. Burada ziddiyyət yoxdur. Amma əlbəttə ki,tək bu misallarla bitmir, ziyarət növləri çoxdur. Və təkcə ziyarət  yox, İslamda ümumiyyətlə insanın görə biləcəyi bütün əməllər bu 5 növə bölünür. Şəriət hökmləri də bütün əməlləri düzgün təsnifat etməkdən ötrüdür ki, heç kim yaxşı ilə pisin, müsbət ilə mənfinin yerini səhv salıb həm beynində,ruhunda həm də mühitində “qısa qapanma” yaratmasın, “yanğınlar,partlayışlar” törətməsin.

Vəhhabi əqidəsinin ən böyük problemlərindən biri qəbir olan yerdə ziyarətgahın, məscidin tikilməsı, müsəlman camaatın belə yerlərə ziyarətə gəlməsi, namaz qılması, dualar etməsidir. Bu problem nə ortodoksal (yəni ənənəvi) sünnü əqidəsində var nə də şiə əqidəsində. Hər iki əqidə belə əməllərə (islami qaydada görülərkən) “müstəhəb” hökm verdiyi halda təkcə Hənbəli məzhəbi tarixən “məkruh” və “haram” hökmləri  vermişdir. Hənbəli fiqhi üzərində qurulmuş vəhhabilik daha da sərt mövqe tutaraq “şirk” hökmünü vermişdir. Bunun səbəbini tarix və din tədqiqatçıları belə izah edir.  Təkcə “Haram” hökmü  heç kimə əsas verə bilməzdi ki, kiməsə hücum çəksin.   Şirk haramın ən son həddidir ki, müsəlmanı dindən çıxarır. Bu yolla müşrik “çıxarılan” müsəlmanlar artıq faktiki olaraq müsəlman hesab edilmir, malları və canları hücum obyektinə çevrilirdi.  Bu fətvanı əsas götürərək vəhhabilər tarixən qonşuları olan sünnü qəbilələrinə hücum etmişlər. Əvvəlki postlardan göründüyü kimi, belə aqressiv və radikal əqidəyə qarşı hətta ziyarətgahlara “haram” deyən hənbəli alimləri özləri qarşı çıxmışlar. Çünki tarixən heç bir hənbəli dəstəsi şafei,hənəfi və malikilərlə vuruşmamışdı, bunlar həmişə ittifaqda olub şiəliyə qarşı olublar.

Vəhhabilər ətraf sünnüləri zəbt edə-edə gücləndikdən sonra isə rəsmən sünnü (hənəfi-şafei) əqidəsində olan Osmanlı imperiyası ilə müharibələrə girişmiş,son nəticədə Məkkə və Mədinəni də Osmanlıdan zəbt edərək Səudiyyə krallığını yaratmışlar. Bundan əlavə dəfələrlə İraka, tarixən şiə şəhərləri  olan Nəcəf və Kərbəlaya da hücumlar etmişlər. Bütün zəbt olunan şəhərlərdə əsrlərdən bəri qorunan məscid-ziyarətgahlar dağıdılmış. Təkcə Peyğəmbərimizin (s) qəbri yanındakı 2 qəbirlə birgə  Mədinə şəhərində məscidin içində və ziyarətgah olmasına baxmayaraq saxlanılmışdır. Bunların dağıdılmamasının səbəbini bu günə qədər də heç bir vəhhabi alimi izah edə bilmir.

 

Sual: Əgər qəbir olan ziyarətgah dağıdılmalıdırsa niyə görə Mədinədə məscidin içində olan və ziyarətgah olan Peyğəmbərimizin (s) qəbri dağıdılmayıb bir halda ki,ondan təqribən 300-400 metr aralıda olan Bəqi qəbirstanlığında bütün səhabələrin və 4 imamın qəbirləri və ziyarətgahları darmadağın edilib?    

[roberto5]

Postlarinizi bir nece defe oxuyuram, menim kimi oxuyanlarin sayi da coxdu. ellerinize sagliq, Allah sizden razi olsu.

[Ahmedli1980]

Vəhhabi əqidəsinin ən böyük problemlərindən biri qəbir olan yerdə ziyarətgahın, məscidin tikilməsı, müsəlman camaatın belə yerlərə ziyarətə gəlməsi, namaz qılması, dualar etməsidir. Bu problem nə ortodoksal (yəni ənənəvi) sünnü əqidəsində var nə də şiə əqidəsində. Hər iki əqidə belə əməllərə (islami qaydada görülərkən) “müstəhəb” hökm verdiyi halda təkcə Hənbəli məzhəbi tarixən “məkruh” və “haram” hökmləri  vermişdir. Hənbəli fiqhi üzərində qurulmuş vəhhabilik daha da sərt mövqe tutaraq “şirk” hökmünü vermişdir. Bunun səbəbini tarix və din tədqiqatçıları belə izah edir.  Təkcə “Haram” hökmü  heç kimə əsas verə bilməzdi ki, kiməsə hücum çəksin.   Şirk haramın ən son həddidir ki, müsəlmanı dindən çıxarır. Bu yolla müşrik “çıxarılan” müsəlmanlar artıq faktiki olaraq müsəlman hesab edilmir, malları və canları hücum obyektinə çevrilirdi.  Bu fətvanı əsas götürərək vəhhabilər tarixən qonşuları olan sünnü qəbilələrinə hücum etmişlər. Əvvəlki postlardan göründüyü kimi, belə aqressiv və radikal əqidəyə qarşı hətta ziyarətgahlara “haram” deyən hənbəli alimləri özləri qarşı çıxmışlar. Çünki tarixən heç bir hənbəli dəstəsi şafei,hənəfi və malikilərlə vuruşmamışdı, bunlar həmişə ittifaqda olub şiəliyə qarşı olublar.

 

Sual: Əgər qəbir olan ziyarətgah dağıdılmalıdırsa niyə görə Mədinədə məscidin içində olan və ziyarətgah olan Peyğəmbərimizin (s) qəbri dağıdılmayıb bir halda ki,ondan təqribən 300-400 metr aralıda olan Bəqi qəbirstanlığında bütün səhabələrin və 4 imamın qəbirləri və ziyarətgahları darmadağın edilib?    

İlk insan olan Adəm (عليه السلام) ilk peyğəmbər olub, insanları tövhidə çağırıb. Adəmdən (عليه السلام) sonra insanlar on əsr tövhid üzərində olublar. Ta ki, Nuha (عليه السلام) qədər. Və bu 10 əsr müddətində şeytan insanları yoldan çıxarmağa çalışıb. O zamanlar da insanlar salehləri sevirdilər, onlara rəğbət bəsləyirdilər. Onlar öldükdən sonra şeytan insanlara onları (salehləri) unutmamaq xatirələrini əbədiləşdirmək üçün şəkillərini çəkməyi vəsvəsə etdi. Sonra yeni nəsil gəldi və onların heykəllərini düzəltdi. Daha sonra salehlərə qarşı sevgidə həddi aşaraq onların vasitəsilə Allahdan istəməyə başladılar. Sonra həddi bir az da aşıb onların özlərindən istəməyə başladılar. İnsan tarixində ilk şirkin yaranmasının qısaca tarixi belədi.

Qəbir olan yerdə ziyarətgahların tikilməsi islam dininin problemidir. Bunun vəhabi ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Məscid nə üçün qəbir üzərində tikilməlidir ki? Boş yer qəhətliyidir? Yaxud qəbir nə üçün məscidin içinə salınmalıdır? Qəbirlər üzərində ziyarətgahlar nəyə lazımdır? İnsanlar ora gedib nə edirlər? Əgər ziyarət edirlərsə, ziyarət nə deməkdir? Ölmüş salehin hal-əhvalını soruşurlar? 

Qəbirlər üzərində ziyarətgahlar insanları şirk etməyə təhrik edir. Çünki tövhiddə cahil olan insanlar çoxdur. Ora gedən insanlar qəbir üzərində dua edir, qəbirdəki insanı Allahla özü arasında duaların çattdırılmasında və s. vasitə tutur, yaxud birbaşa qəbirdəki salehdən nə isə umur. Bunun səbəbi qəbirlər üzərində tikilinin olmasıdır. 

 

Sizə yalan məlumat veriblər, qəbir üzərində tikili tikməyin şirk olmasını sübut etmək lazımdır. Şirk- Allaha xas olan bir şeyi Allahdan qeyrisinə sərf etməkdir. Bunun şirk olmasını kim deyib və dəlil olaraq nəyi gətiriblər? 

[Ahmedli1980]

Münafiqlik və təqiyyə ayrıca mövzulardır və bu mövzuya hələ ki, aidiyyatı olmadığından  gəlin bunlara qısa tərif verib keçək.

İnsan adını forumda  lap Hitler də yaza bilər, bunun  mətləbə dəxli yoxdur. İkiüzlülük münafiqliyin azərbaycan dilində ekvivalentidir. Bu insanın  özünü könüllü surətdə olduğu əqidədən başqa əqidədə göstərməsidir. Təqiyyə isə məcburiyyət və təhlükə anında xilas olmaq üçün  əqidənin gizlədilməsidir, bu isə nə dində,nə də eldə  ikiüzlülük hesab edilmir. Mömin təhlükədən xilas olmaq üçün təqiyyə edə bilər, amma heç bir halda münafiqlik edə bilməz. Münafiqlik Peyğəmbər (s) zamanında  siz deyən kimi idi, çünki o dövrdə yalnız 1 əqidə - 1 məzhəb var idi. Amma indi fərqli əqidələri olan məzhəb çoxdur. Məs.sizi sünnü-sələfi əqidəsində tanıdıq, sabah bilinsə ki,əslində şiə imişsiz, burda oyun oynayırsız kiməsə ibrət olsun  -  deməli dinin hökmü ilə  əsil münafiqsiz və təhlükəli adamsız və əksinə də bu cür!      

Münafiqlik özünü müsəlman kimi göstərən kafirdir. Əgər siz hər iki tərəfi müsəlman görmürsünüzsə onda düz deyirsiniz. Əks halda səhv edirsiniz. İstilahi məna ilə lüğəvi mənanı qarışdırmayın.