Insanlıq Dərsi

[AxxMaG]

Dəlilər cənnətə gedəcək yoxsa cəhənnəmə? Müsəlmanlar, bu sualıma cavab versin zəhmət olmasa.

Sunyata, sizin dediyiniz reinkarnasiya daha mentiqli olsada amma onda da boşluqlar var. Məntiqnən insan ruhuna özünü islah etmek üçün şans verilirsə deməkki o özünün islah olmasından xəbərdar olmalıdır. Amma bu belə olmur. Üstəgəl hələ doğulmamış və ya çox kiçik yaşda ölən minlərlə uşaqlar var,onda belə çıxırkı onların islahı təxirə salınır?)))

[Sunyata]

..Nəisə..suala gəlim..Məhz o həyətdəki qadini misal çəkəcəm..O əvvəllər nə içmirdi,nə də çəkmirdi.Uşaq ki,40-i çixdi,başladi qonşulari ilə yeyib içməyə,uşaq da yaddan çixdi.Burda səhv kimdədir.?

Bir az düşünüb , bir az da kitablara baxdım . Yenə də sualınıza qayıtmalı oldum )))

Əslində , "səhv" sözünün yerinə "günah" yaxud "məsuliyyət" sözünü işlətsək məncə sual daha aydın olar . Bu sual reinkarnasiya nəzəriyyəsi ilə izah olunur. Onu yazmıram, təkid etsəniz yazaram .

Bizim mübahisəmiz ( siz islam platformasından çıxış etdiyinizə görə) islamın buna münasibəti , daha doğrusu islmadakı Allahın nə dərəcədə "məsuliyyət" daşıması haqqındadır ( səhv etmirəmsə ))) ) .

Belə mürəkkəb məsələni araşdırmaq üçün daha bir neçə anlayışdan istifadə etmək lazımdır. Qədər ( tale - irəlicədən müəyyən edilimş həyat ) və Adil (Allahın ədalətli olması ) və bir də azad iradə ( insan verilmiş seçim azadlığı) .

İndi bunların nəyə görə mövzumuza və sizin sualınızla əlaqəsi olduğunu yazacağam. Bütün bunlar islamda mübahisə doğuran fəlsəfi suallardır. Onlara islam filosofları da cavab axtarmışlar . Cavab da həmişə və bütün dinlərdə olduğu kimi müxtəlif və ziddiyyətlidir.

Kadarilər və Cabarilər adlı fəlsəfi məktəblər olub , uyğun olaraq insanda azad iradənin varlığını təsdiq və inkar ediblər. ( Bu haqda oxuyanda daha bir sualınıza cavab tapdım - Həmmarilər islamda reinkarnasiyanın tərəfdarları olublar , hətta insan ruhunun donuza və meymuna keçməsini də deyiblər ...)

Mütəzilə nəzəriyyəsinə görə qədər yoxdur , ola da bilməz - Allahın mütləq olaraq ədalətli olması buna imkan verməz. Onlar belə deyir : "əgər Allah mütləq ədalətlidirsə , və bunda şübhə ola bilməz , çünki Quran bunu israr edir , onda o, necə insanı öz əmri ilə məcbur etdiyi hərəkətə görə cəzalandıra bilər ? Elə buna görə də , insan etdiklərini öz azad iradəsilə edir ".

Yəni , buradan artıq Allahın mütləq adilliyi ilə qədər anlayışının üzlaşmadığını artıq görürük. Daha doğrusu , Adil Allah , qədər və insanın azad iradəsi uzlaşmır ...

Başqa sözlə , o içki içib uşağa baxmayan "ana" , bunu - ya qədərə əsasən edir , onda Allah ədalətsizdir , çünki sonra özü onu cəzlandıracaq . Ya da azad iradə ilə edirsə , yenə Allah ədalətsizdir , çünki hamiya bu imkanı vermir. Məsələn , müsəlman doğulmayanlara , uşaqlara və s...

İndi gəlib çıxdıq uşaqların qisməti məsləsinə . Əvvəlcə mütəzilə davamçısı olmuş, sonrada isə öz fəlsəfi məktəbini yaradan Kalamçı İsmail Əl Əşərinin haqqında belə deyirlər :

" Bir gün o öz müəllimi Cübbaiyə belə sual verir : 3 qardaş olur , biri mömin olub , o biri günah işlədib , üçünvü isə uşaq ikən ölüblər.

Onların ölümdən sonrakı taleləri necə olacaq. Müəllimi cavab verir ki, aydındır ki, 1-ci cənnətə , 2-ci cəhənnəmə , 3-cü isə aralıq vəziyyətdə qalacaq. Onda Əşəri əlavə bir sual da verir : Bəs birdən uşaq Allahdan soruşdu ki, mənə niyə imkan vermədin böyüyüb cənnətə gəlim? Müəllimi deyir ki, Allah hər birimizə daha sərf edəni edir , sən böyüyüb günah sahibi olacaqdın ona görə də mən səni uşaq ikən həyatını aldım ki, cəhənnəmə düşməyəsən. Əşari buna cavab olaraq yenə soruşur : - Bəs onda ortancıl ( cəhənnəmlik olan) qardaş desə ki , ya Allah, bəs niyə mənim canımı uşaq ikən almadın ki, mən böyüyüb günah sahibi olmayım ? Bu suala cavab tapmayan müəllimi - Şeytanı fikirlərdir - deyir . Əşarı isə ona deyir : Gördün , "sənin eşşəyin körpüdə ilişib qaldı" - sənin nəzəriyyən tərif etdiyin ağılın tənqidinə dözmədi ))) "

Uşaqların cənnətə güşməsi haqqında da mübahisələr var , onları daha yazmıram . Amma , lap cənnətə də düşsələr , onları "yer həyatından" kiməsə dərs vermək üçün məhrum etmək də ədalətsizlikdir.

Beləliklə , son olaraq bütün hallarda Allah ədalətsiz alınır. Yalnız reinkarnasiyanı qəbul etməklə bir az "məntiqli ədalət"dən danışmaq olar . Sorry, bir az uzun oldu . Bu da mənim cavabım )))

Edited September 29, 2012 by Sunyata

[Sunyata]

Dəlilər cənnətə gedəcək yoxsa cəhənnəmə? Müsəlmanlar, bu sualıma cavab versin zəhmət olmasa.

Sunyata, sizin dediyiniz reinkarnasiya daha mentiqli olsada amma onda da boşluqlar var. Məntiqnən insan ruhuna özünü islah etmek üçün şans verilirsə deməkki o özünün islah olmasından xəbərdar olmalıdır. Amma bu belə olmur. Üstəgəl hələ doğulmamış və ya çox kiçik yaşda ölən minlərlə uşaqlar var,onda belə çıxırkı onların islahı təxirə salınır?)))

Doğulmamış uşaqlarda ruh olmur . yerdə qalan ruhlar isə artıq öz "karması" ilə gəlir . Əgər karması ona bu bədəndə ( yaxud insan bədənində ) "islah prosesini" keçməyə imkan vermirsə , yenidən "ölüb -doğiulma dövranı" davam edir.

[plotophyte]

Doğulmamış uşaqlarda ruh olmur . yerdə qalan ruhlar isə artıq öz "karması" ilə gəlir . Əgər karması ona bu bədəndə ( yaxud insan bədənində ) "islah prosesini" keçməyə imkan vermirsə , yenidən "ölüb -doğiulma dövranı" davam edir.

Sunyata, din özü fəlsəfədir istənilən suala "cavab" tapmaq olar)) reinkarnasiya heç bir moneteist dində yoxdur, ancaq bir neçə yəhudi alim ancaq xüsusi adamlar üçün mümkün olmasını qəbul edir, ümumiyyətlə bu əsasən Buddizmdən mənbələnib. Dindarların buna həmişəki kimi cavabları var: "bu dünyada yaşadığının cavabını verdin ki, yenidən dünyaya gələsən" :)

[Vuqar Rehimov]

Monoteist Dinlərdə xüsusəndə islamda kitab müqəddəs elan olunduğu üçün verilən hazır cavablardan subut tələb olunmur...

[azda]

Uşaqların cənnətə güşməsi haqqında da mübahisələr var , onları daha yazmıram . Amma , lap cənnətə də düşsələr , onları "yer həyatından" kiməsə dərs vermək üçün məhrum etmək də ədalətsizlikdir.

Beləliklə , son olaraq bütün hallarda Allah ədalətsiz alınır. Yalnız reinkarnasiyanı qəbul etməklə bir az "məntiqli ədalət"dən danışmaq olar . Sorry, bir az uzun oldu . Bu da mənim cavabım )))

Inanmırsiniz və bir yaradıcının varlığını qəbul etmirsinizsə müsəlmanlara niyə bu dünyada ədalət yoxdur deyə bir sual təqdim etməyəcək və cavabını öz yoxluq ərzində axtaracaqsiniz...Çünki müsəlmanın belə bir sual qarşısında verəcəyi cavab öz dininin izahatı qabilindən olacağı üçün sizi hər vəziyyətdə təmin etməyəcək belə bir sualı soruşmaq siz tərəfinizdən tamamilə bir təzad deyilmi?Siz əvvəla Allahı yaradıcı olaraq qəbul edin,sonra bu sualı öz məntiq çərçivənizdə müzakirə edək...Yox, qəbul etmirsinizsə bu problemi geri götürərsiniz və sizinlə müzakirə ediləcək mövzu Yaradıcının varlığı olar.. Yoxsa siz bir Allahin varliğina inanmayib+ ədalətsiz olduğundan bəhs edirsiniz,amma məncə olmayan bir varliğin müzakirəsindən danişmaq gülüncdür..

Nəticə olaraq :

Yoxdur ədalətsizdir, ədalətsiz olan kimdir..nədir əgər yoxsa.??

Allahin ədaləti mövzusunda mənim zərrə qədər şübhəm yoxdur, çünki bu dünyada öz qızına təcavüz edən bir şərəfsiz ədalətli olaraq cəzalandırıla, işlədiyi cinayət ölümlə cəzalandırılmış olsa belə ədalət reallaşmayacaq,neçə aylıq körpəyə təcavüz edən adama hansı cəzanı versən ver yüngül qalacaq işlədiyi cinayətin yanında. və də bu baxımdan baxınca axirət mütləq ədalətdir.Allahin ədalətsizliyindən bəhs edələrə:bu dünyada olan şeylər insan fəaliyyətinin məhsuludur, yəni dünyanın bəzi yerlərində yoxsulluq varsa bu insanın günahıdır. Dinimiz deyir ki, kasıbların zənginlərin üzərində haqqı vardır. ayrıca İslamiyyət deyir ki, işçilərinin haqqını alınlarındaki tər qurumadan ödəyin və də işçilərinizə yediklərinizdən yedirin..geyindiklərinizdən geyindirin. indi bu qaydaya uyğun gəlməyən ağlı başında bir adam üzündən Allahı günahlandırmaq öz məsuliyyətlərindən da sıyrılmağa çalışmaqdır və həm də o adamın hesabı onsuz da soruşulacaq, sahib olduğu zənginliyin hər zərrəsinin hesabını verəcək o şəxs..

[azda]

Doğulmamış uşaqlarda ruh olmur . yerdə qalan ruhlar isə artıq öz "karması" ilə gəlir . Əgər karması ona bu bədəndə ( yaxud insan bədənində ) "islah prosesini" keçməyə imkan vermirsə , yenidən "ölüb -doğiulma dövranı" davam edir.

İnsanin ruhi heyvanin bədəninə özü keçir yoxsa kimsə aparir.?Bu inanca əsasən, insan etdiklərinə görə heyvan, bitki, insan və ya tanrı şəklində doğulur,bəs cənnət cəhənnəm nə üçündür.?

Amma olsa idi əla olardi,))))))))çünki bu inanca görə, bir insan yenidən dünyaya gəldiyi zaman ən yaxşı şəraitdə yaşamaq istəyəcək, buna görə də, indiki həyatında sonrakı dünya həyatını qazanmaq üçün ən doğru şəkildə yaşamağa cəhd edəcək.

Mifalogiyadire.

Edited September 30, 2012 by azda

[azda]

Bəs bir də necə ola bilərki,doğulmamiş uşaqda ruh olmur.?)Axi beyin ruhun inkişafi ilə əlqədədir.?

[Sunyata]

Siz əvvəla Allahı yaradıcı olaraq qəbul edin,sonra bu sualı öz məntiq çərçivənizdə müzakirə edək...Yox, qəbul etmirsinizsə bu problemi geri götürərsiniz və sizinlə müzakirə ediləcək mövzu Yaradıcının varlığı olar.. Yoxsa siz bir Allahin varliğina inanmayib+ ədalətsiz olduğundan bəhs edirsiniz,amma məncə olmayan bir varliğin müzakirəsindən danişmaq gülüncdür..

Təklif edirsiniz ki, əvvəlcə araşdırmadığım bir şeyi qəbul edim , yalnız qəbul etdikdən sonra araşdırım ki , görəsən bu qəbul etdiyim nə imiş ? )))

Xeyr, mən nə isə qəbul edəndə əvvəl araşdırıb, məhz nəyi qəbul etdiyimi öyrənməliyəm. Beləliklə , ədalətsiz yaradaıcı ( bu İslamdan başqa həm də İudazim və Xristianlığa da aiddir - bu mənada onların fərqi yoxdur ) ideyasını qəbul etmirəm.

P.S. Yuxarıdakı postumdakı fikirlər İslam filosofloranın da ( yaradıcını qəbul etmiş...) gördüyü ziddiyyətlərdir ... Sadəcə , görünür islamın ilk yüzilliklərində islam alimləri və filosofları arasında daha çöx müstəqil düşüncə sahibləri var imiş ...

[azda]

Xeyr, mən nə isə qəbul edəndə əvvəl araşdırıb, məhz nəyi qəbul etdiyimi öyrənməliyəm.

Qəbul etdiyiniz və ya qəbul etmək istədiyiniz nədir.? Axi yoxdur,olmayan bir varliqdan hansi ədaləti axtarirsiniz.? Ədalətsiz olduğu üçün qəbul etmirsiz və razilaşmadiğiniz (ədalətsizlik) varsa bu o demək deyil ki, yoxdur..)))

Bəlkə də mən yaniliram, siz qəbul edirsiz, sadəcə panteist düşüncəlisiniz..

Edited September 30, 2012 by azda

[Sunyata]

Qəbul etdiyiniz və ya qəbul etmək istədiyiniz nədir.? Axi yoxdur,olmayan bir varliqdan hansi ədaləti axtarirsiniz.? Ədalətsiz olduğu üçün qəbul etmirsiz və razilaşmadiğiniz (ədalətsizlik) varsa bu o demək deyil ki, yoxdur..)))

Bəlkə də mən yaniliram, siz qəbul edirsiz, sadəcə panteist düşüncəlisiniz..

Böyük məmnuniyyətlə ədalətli yaradıcı ideyasını qəbul edərdim. Bu da səmavi dinlərdə yoxdur !

Xatırladiram ki, yaradıcı ideyası özü mübahisəli məsələdir. Siz dediyiniz kimi, panteist ideyalarda aləmdən kənar ( transendent ) bir qüvvə ( o cümldən yaradıcı ) yoxdur. Varolan hər şey - elə özü də tanrıdır. Mən , siz , ağaclar, daşlar , sular - hamı tanrının hissələriyik. Bu tanrı neytraldır . Onun haqqında kimsə demir ki, o ədalətlidir . Çünki ədalətlilik insani keyfiyyətdir. Tanrı isə insan deyil ... Bu cür tanrı mənə daha məntiqli gürünür , bir qədər - "onun üzərində işləyib" qəbul edə bilərəm ...

Edited September 30, 2012 by Sunyata

[Blok]

Bir gün biz qocalanda ..

http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=HFtLb7q95ao

[Blok]

sosial şəbəkələrdə yayılan bu video insanlar tərəfindən böyük maraqla qarşılanıb.
Kadrlarda ata və oğuldan ibarət bir ailə təsvir olunur. Filmin birinci hissəsində oğulun ataya qarşı olan hissləri əks olunub: O, atasını sevmir, kasıb olduqları üçün ondan utanır. Bir dəfə atasından soruşur ki, niyə biz də zəngin deyilik. Atası deyir ki, insan aldıqları ilə deyil, verdikləri ilə xoşbəxt olar. Bunu unutma.

Gənc bu sözlərin mənasını illər sonra anlayır. Artıq atası yoxdur. Evə gəldikdə öz adına gələn çoxlu təşəkkür məktubları görür. Orada əlil uşaqlara pul köçürdüyü üçün minnətdarlıq sözləri əks olunmuşdu. Gənc burada yanlışlıq olduğunu düşünür və həmin ünvana yollanır. O zaman əlil insanlarla qarşılaşır. Öyrənir ki, illər uzunu kasıb olduğunu düşündüyü atası, istəsəydi zəngin həyat sürə bilərmiş. Lakin o, bunun yerinə insanlara xeyir verməyi seçib. Sən demə, o, uzun illər «yoruldum» demədən işləyərək, aldığı məvaciblə kasıblara, möhtaclara maddi dəstək göstərməklə kifayətlənməmiş, hətta əlil və dünyadan küsmüş uşaqlar üçün tamaşalar göstərərək, onları həyata qaytarırmış.

Əslində bu videoda ata-oğul məhəbbəti yox, günümüzdə unudulan dəyərlər əks olunub. Təəssüf ki, artıq bir çoxlarımız bütün günü işlədiyimizi bəhanə gətirərək, valideynlərimizə nəinki zəng eləmir, hətta ildə bir dəfə olsa belə onları yoluxmağa getmirik. Artıq müasir insanlıq xoşbəxtlik deyiləndə, ilk öncə gözünün qarşısına pulu gətirir. Halbuki, əsl xoşbəxtliyi insanlara xeyir verməklə əldə etmək olar. Filmdə də deyildiyi kimi: Zənginlik nə qədər vara malik olduğun deyil, nə qədər varı paylaya bildiyindir…


http://www.youtube.com/watch?v=1DUYlHZsZfc

[Blok]

Bacarsan hamının yükünü sən çək
İnsana ən böyük şərəfdir əmək.
Sən də əldən düşüb yorulsan əgər.
Sənin də yükünü bütün el çəkər.
(Nizami Gəncəvi)

http://www.youtube.com/watch?v=uL8H0wqF6rw