Süleyman Sani Axundov Niyə Intihar Etmək Istəmişdi?

[fikus elastica]

10 yanvar 1893-cü il, Qori şəhəri.

 

Qori seminariyasının Azərbaycan şöbəsinin inspektoru, dövrünün ən öncül maarifpərvərlərindən biri Aleksey Osipoviç Çernyayevski burada təhsil alan, həmin vaxt 2-ci sinif şagirdi olan Süleyman Sanini çörək almaq üçün dükana göndərir. 

Süleyman Sani şəhərdə qərib olduğu üçün ona çörəyin qiymətini baha söyləyirlər.

Axundov çörəyi alıb geri qayıdır.

Amma Çernyayevski Süleyman Saninin çörəyi baha qiymətə almasından razı qalmır, aldadıldığını zənn edir, Axundovun çörək almaq üçün verilən pulu oğurlamasından şübhələnir. Ertəsi gün tələbəsinin çörək aldığı dükana gedir. Və Süleyman Saninin haqlı olduğu ortaya çıxır.

 

Bunu Axundovun özünə də deyirlər.

Ancaq Süleyman Sani ona qarşı “oğurluq şübhəsi”ni bağışlamaq fikrində deyildi. Odur ki, əvvəlcə hamının gözü önündə, nümayişkaranə şəkildə Çernyayevskinin qarşısında ayağa qalxmaqdan imtina edir. Ardınca Süleyman Saninin məsələsi intizam komissiyasında qaldırılır. 

Elə həmin gün gecə Axundov ona yapışdırılan ləkə ilə yaşaya bilməyəcəyini anlayaraq intihar etmək qərarı verir.

Intihardan əvvəl Çernyayevskiyə məktub yazır:

“Mənim namuslu olduğumu yoldaşlarım yaxşı bilirlər. Desələr, Axundov filan işdə dələduzluq etmişdir, əminəm ki, onların heç biri buna inanmaz... Ağ saçlarınızdan utanın, qoca! Eh! Siz mənim başıma nə iş açdınız!”.

 

Və nəhayət, səhərə yaxın, saat 5-də Axundov Xaritov adlı şüşəçidən aldığı tapança ilə özünə atəş açır.

Amma xoşbəxtlikdən onun həyatını xilas etmək mümkün olur.

 

Hadisədən sonra diqqətəlayiq iki məqamı da qeyd etmək yerinə düşər.

1. Çernyayevski intiharla bağlı seminariyanın Pedaqoji Şurasında Axundovun məsələsi müzakirə edilərkən onun cəzalandırılmasına qarşı çıxır və buna nail olur.

2. Süleyman Sani xəstəxanada yatarkən bir neçə dəfə ona baş çəkir.

Onu da demək yerinə düşər ki, intihar cəhdindən sonra Çernyayevskini polis xeyli get-gələ salır, çox keçmədən o, istefa ərizəsi yazmalı olur, bir il sonra - 1894-cü ildə isə dünyasını dəyişir.

 

P.S. Daha çox "Qaraca qız"ın müəllifi kimi tanınan dramaturq,nasir Süleyman Axundov eyni  soyadı daşıyan Mirzə Fətəli Axundovdan fərqlənmək üçün ərəbcə "ikinci" mənasını daşıyan Sani sözünü özünə ləqəb götürmüşdür.

 

 

Hadisə Elnur Astanbəylinin məqaləsindən götürülüb.

[Sunyata]

10 yanvar 1893-cü il, Qori şəhəri.

 

 

P.S. Daha çox "Qaraca qız"ın müəllifi kimi tanınan dramaturq,nasir Süleyman Axundov eyni  soyadı daşıyan Mirzə Fətəli Axundovdan fərqlənmək üçün ərəbcə "ikinci" mənasını daşıyan Sani sözünü özünə ləqəb götürmüşdür.

 

 

Hadisə Elnur Astanbəylinin məqaləsindən götürülüb.

 

O dövrlərdə   ləyaqət, şərəf və  vicdan ziyalı və  zadəgan nəsillərindən olanlar arasında "mod"   idi ...  

 

Həm də  gənclik , maksimalizm və  çılğınlıq öz işini  görür .  Maraqlı məlumat idi . Sağ  olun .

Edited September 7, 2014 by Sunyata

[ceylin]

10 yanvar 1893-cü il, Qori şəhəri.

 

 

 

Hadisə Elnur Astanbəylinin məqaləsindən götürülüb.

 

Maraqli yazi idi,teshekkurler.