Fəlsəfi Suallar . Filosoflar.

[Achilles_]

Eester xanım , xatırladıram ki , sual bu cür qoyulmuşdu :

Siz də deyirsiniz ki, bəli Müqəddəs Kitab bu suala əminliklə cavab verir . Bir də fikirləşin , bir şəxs əvvəl şifahi olaraq deyir ki, mənə Allah tərəfindən vəhy gəlib , filan -filan şeyləri mənə deyib . Sonra həmin şəxs özü yaxud yaxınları tərəfindən bu dediklərini yazıb ya yazdırıb . Siz isə eyni şəxsin yazili olaraq dediklərini onun şifahi olaraq dediklərinə şahid gətirirsiniz ... Bu absurd deyil?

Əllərinizə sağlıq!

[Sunyata]

Mən intellektual yetkinlik çağında öz –özümə sual verdim : axı mən kiməm – ateist, teist yaxud panteist , materialist ya idealist , xristian yaxud azad düşüncəli insan - belə nəticəyə gəldim ki, bu axırıncıdan başqa heç biri mənə münasib deyil.

Tomas Haksli.

Edited September 5, 2012 by Sunyata

[Vuqar Rehimov]

Mən intellektual yetkinlik çağında öz –özümə sual verdim : axı mən kiməm – ateist, teist yaxud panteist , materialist ya idealist , xristian yaxud azad düşüncəli insan - belə nəticəyə gəldim ki, bu axırıncıdan başqa heç biri mənə münasib deyil.

Tomas Haksli.

Bəs siz kimsiniz yoldaş Sunyata?...))

[lucifer13]

felsefenin ilk sehifelerinden muzakireye baslamaniz meni teecublendirmedi :)

[Sunyata]

Bəs siz kimsiniz yoldaş Sunyata?...))

Yaxşı ki, sualın ardı kimi "davay do svidaniya" gəlmədi )))

[Sunyata]

felsefenin ilk sehifelerinden muzakireye baslamaniz meni teecublendirmedi

post kimə yönəlib və bir az daha aydın , mümkünsə ...

Edited September 5, 2012 by Sunyata

[Vuqar Rehimov]

felsefenin ilk sehifelerinden muzakireye baslamaniz meni teecublendirmedi

Luçifer xoş gəldin bölməyə....Luçifer həqiqəti bildiyinə 100faiz əmindir...Bütün suallara (din barədə) əminliklə cavab verə bilər..))))

Kainat mateiyadan ibarətdir...öldün qurtardı getdi hər şey..))) Fövqəl fikirlər insanın uydurmasından başqa bir şey deyil...)))

[lucifer13]

salam Vuqar ve Sunyata.bolmeni monopoliyaniza goturmeyinize sadam,en azindan basiboslarin elinde deyil.movzu menim ucun maraqli olsa da Vuqar illerle oxuduqlarimi bir cumlede cemleyib :) felsefi suallar menim ucun yegane cavab verir.amma fovqel hec bir seyin varligina felsefe adi vermek dogru deyil,sadece teoloji desek ela olar :) tanri cin seytan ucan buynuzlu at spider man ve,s her biri teolojikdir ya da fantastik dusunce mehsuludur.mence bunlara felsefe bolmesinde yer vermek lazim deyil. :)

[Sunyata]

salam Vuqar ve Sunyata.bolmeni monopoliyaniza goturmeyinize sadam,...

Bu "monopoliya" özünü nədə biruzə verir ? Hansı monopoliyadan söhbət gedir ? Bəlkə sizə yazmağa kimsə imkan vermir ? İradlarınız varsa müvafiq mövzu var , orada yazın .

[lucifer13]

sunyata niye eseblesdin?men bunu qerezli menada yazmamisdim.

[Sunyata]

sunyata niye eseblesdin?men bunu qerezli menada yazmamisdim.

Ok. Gəlin hər ikimiz offtop etməyək .

[lucifer13]

basuste.gelek movzuya:

sizce felsefenin banisi kimdir?amma men konkret cavab isterdim.sonra niyesini da sorusmayacam. :)

[Sunyata]

basuste.gelek movzuya:

sizce felsefenin banisi kimdir?amma men konkret cavab isterdim.sonra niyesini da sorusmayacam.

Qeyri - rəsmi , belə hesab edirlər ki, miletli Fales .

[Sunyata]

Ontologiyanın əsas sualının (varlıq və onun əsası) formaca iki həlli var :

Naturfilosofiya – varlığın vəhdətdə olduğunu və onun öz xüsusiyyətlərinin köməyi ilə mücərrəd izahı. Fales, Anaksimen,Heraklit , Empedokl, Demokrit , Spinoza , Qolbax.

Metafizika- Varlığın əsaslarının onun xaricində olması - yalnız tamın sərhəddindən kənarda olan varlığın başlanğıcı ola bilər - haqqında mücərrəd təlim. Parmenid , Platon, Plotin, Patristika , Sxolastika , Leybnits , Hegel.

Fəlsəfənin inkişafı ilə ontologiya və qnoseologiyanın qoyduğu sualların həlli ilə bağlı müxtəlif tipli təlimlər - cərəyanlar yarandı. Fəlsəfənin sahələri arasında dəqiq sərhəddin olması həmişə mümkün olmadığı üçün , elə bu yaranan cərəyanlarda da eyni filosofu sualdan asılı olaraq bu və ya digər cərəyana aid etmək olar.

Ontoloji suallarda əsasən kəmiyyət və keyfiyyət baxımından təsnifat yaratmaq olar . Kəmiyyət baxımından varlıq iki cür ola bilər :

1. Vahid – Monizm – Varlıq tam, bütöv və kəsilməzdir.( Fales , Anaksimandr, Anaksimen,Parmenid,Zenon, Spinoza , Şellinq, Hegel)
   
2. çoxlu-Pluralizm –Varlığın bərabərhüquqlu , müstəqil , bir – birinə gətirilə bilməyən çoxsaylı formaları var . (Anaksaqor, Demokrit, Leybnits)
   

Keyfiyyət baxımından üç forma seçilir :

1. Materilal- Materializm – material başlanğıcın ilkin olduğu , şüurun materiyanın forması olduğunu deyən təlim. (Demokrit, Hobbs, Qolbax)
   
2. İdeal- İdealizm – Yalnız ideal olanın ( ruh, şüur, psixika ) varlığın ilkin başlanğıcı olduğunu qəbul edir , müstəqil material olanı inkar edir. ( Platon, Leybnits, Berkli , kant, Fixte, Hegel)
   
3. İkili- Dualizm- Varlığın ikili substansiyadan : material və ideal olandan ibarət olması haqqında təlim .(Aristotel ,Dekart,Kant)
   

Psixofiziki monizm - varlığın vahid substansiya , lakin ikili təzahürdən ibarət olması haqqında təlim. Xaricdən cismani , daxildən isə ruhi varlıq. ( Spinoza )

Bu təlim və cərəyanlar ontologiyaya nəzərən şərti təsnifatdır. Vaxt olanda qnoseologiyaya (idrak və onun formalarına əsasən) nəzərən başqa bir təsnifat yerləşdirəcəyəm . Məqsədim isə odur ki, fəlsəfədə sadəcə “materialism və idealizm” yox , çoxsaylı təlimlərin mövcudluğunu və həm də onların bir –biri ilə dəqiq sərhəddinin həmişə olmamasını qeyd etməkdir.

Edited September 5, 2012 by Sunyata

[Sunyata]

Qnoseologiyada idrakın əsaslarını və mexanizmlərini araşdırarkən subyekt ( dərk edən) və obyektin (dərk olunan) qarşılıqlı münasıbətlərindən iraəli gələn bir neçə tipdə fəlsəfi konsepsiyalar seçılır.

Sadəlövh realizm – insan şüurundan kənarda , obyektiv reallığı qəbul edir. Onun insan tərəfindən dərk oluna biləcəyini iddia edir. Reallıq haqında həqiqət bilavasitə təcrübə vasitəsilə şüura verilir.

Dualistik realizm – insan şüurundan kənarda , obyektiv reallığı qəbul edir. Onun insan tərəfindən dərk oluna biləcəyini iddia edir. Dərk etmə şüurda obyektlərin kiçildilmiş nüsxəsinin yaradılması ilə ( obyekt ikiləşir , buradan da dualizm) hesabına baş verir.

Kritik realizm – insan şüurundan kənarda , obyektiv reallığı qəbul edir. Onun insan tərəfindən dərk oluna biləcəyini iddia edir. Hesab edir ki, cisimləırin bizə təsir yolu ilə şüurumuzda yaradılan obrazlar vasitəsilə gerçək reallıq dərk olunur. Buna təsir nəzəriyyəsi də deyirlər.

Fenomenalizm – insan şüurundan kənarda , obyektiv reallığı qəbul edir. Onun insan tərəfindən həqiqətən dərk oluna biləcəyini inkar edir. Aləm haqqında həqiqət real predmetlərin şüura təsir etməsindən daha çox şüurun xüsusiyyətləri ilə təyin olunur .

Subyektiv idealizm – insan şüurundan kənarda , obyektiv reallığı qəbul etmir, onu şüurun məhsulu hesab edir. İdrakın gerçəkliyi problemini artıq hesab edir , çünki reallıq elə şüurumuzda olandır. İdrakın işi əsasən şüurumuzdakı dayanıqlı təsəvvürləri ilə təsadüfi olanlardan ayırmasıdır.

Obyektiv idealizm –obyektiv reallığı qəbul edir , lakin idealist mövqeyində , yəni, universal şüur kimi. Onun insan tərəfindən dərk oluna biləcəyini iddia edir. İdrakı subyektiv şüurun universal şüurla qarşılıqlı əlaqəsi kimi təyin edir. Mücərrəd subyektiv şüur obyektiv olanın məzmununu dərk edir.

İntuitivizm –obyektiv reallığı qəbul edir. Onun insan tərəfindən dərk oluna biləcəyini iddia edir. İdrakı Varlıqla əlaqədə görür. Subyekt və idrak obyekti bir birinə qarşı qoyulmur, onların varlıq elementi kimi vəhdətdə olması qəbul edilir. İdrak , subyekt tərəfindən bilavasitə və tamlığın qavranılmasında kənar predmetlərin və şəxsi idrak aktlarının tanınması və fərqləndiriməsi kimi izah edilir. Başqa sözlə idrak , istiqamətlənmiş və fərqləndirə bilən diqqətdir.

Suallar olarsa , bu idrak nəzəriyyələrinin daha ətraflı olaraq fərqli və oxşar tərflərini birlikdə araşdıra bilərik .

P.S. Hələlik isə ( çox zəhlə tökməməkçün) ümumi məlumat bu qədər.)))

Edited September 6, 2012 by Sunyata

[Sunyata]

İdrak nəzəriyyəsi ilə bağlı bir mühüm termin də var : Aqnostisizm - onun haqqında danışmaq istərdim . Həm də ona görə ki, bizim userlər arasında bu termini dar mənada başa düşənlər var.

Əslində , bu onlara irad da deyil , çünki elə Azərbaycan dilindəki wikipediya da həmin səhvi edir :

“Aqnostisizm (qəd. yun. ἄγνωστος — naməlum, bilinməyən) — tanrıların varlığının və ya yoxluğunun bilinə bilməyəcəyini nəzərdə tutan elmi fəlsəfi cərəyan.” ?!

Rus dilindən təxmini tərcüməsi belə olardı :

“Aqnostisizm (qəd. yun. ἄγνωστος — dərkolunmaz , dərkolunmamış)- Fəlsəfədə , idrak nəzəriyyəsində və teologiyada mövcud olan , obyektiv gerçəkliyi yalnız subyektiv təcrübə vasitəsilə dərkinin mümkünlüyünü və reallığın istənilən son həddə çatmış və mütləq əsaslarının idrakını mümkünsüz olmasını iddia edən mövqe. Həmçinin , tam olaraq subyektiv mühakiməyə əsaslanan ideya və iddiaların sübut və təstiqini inkar edir. Aqnostisizm həm də aləmin prinsipial olaraq dərk olunmazlığını iddia edən fəlsəfi təlim kimi də təyin olunur. ”

Qeyri –elektron “Müasir fəlsəfi lügət”də bu terminin izahı aşağıdakı kimi verilir:

“Aqnostisizm (qəd. yun. ἄγνωστος — dərk olunması mümkün olmayan)- Dünyagörüşündə əbədi tendensiyalardan biri , insanın aləmi həqiqətən dərk etmə imkanınin mövcüdluğu şübhəsi ilə bağlı fəlsəfi təlim. İki müxtəlif forması var :

1. Varlığın hissən qavranılmaz aspektlərinin ( təbiətin obyektiv qanunları, hər yerdə mövcud olan ruh, şeylərin məğzi) dərkolunmazalığını iddia edir.
   
2. Eyni iddianı həm də aləmin fenomenal aspektinə də şamil edilir.Obyektiv təzahürlər“maya örtüyü” , zahiri görünmə ilə bizdən gizlindir , ona görə də dərkedilməzdir. ”
   

Bundan əlavə aqnostiklər teologiyada( yəni , dinə olan münasibətlərində )dinin mədəni- etik hissəsini - dünyəvi əxlaq normaları kimi qəbul edib , yalnız mistik hissəsini ( tanrı , cin, şeytan, axirət , ayinləri və s.) əhəmiyyətsiz hesab edirlər.

Skeptisizm , Relyativizm , İrrasionalizm kimi formaları qeyd olunur.

Bunları nəzərə alsaq aqnostiklərin yaxud aqnostizm elementlərinin olduğu filosof və alimlərin siyahisi xeyli böyüyür :

Pirron,Arkesilay,Enesidem,Aqrippa,Sekst Empirik, İmmanuil Kant, Şopenhauer, Nitsşe,Şpenqler,Berqson,Şellinq,Yakobi,Kyerkeqor,Mett Stoun ,Bertran Rassel,Tomas Haksli,Monten,David Yum ,Robert Uilson ,Stiven Vaynberq,Karl Saqan,Stiven Cey Quld,Fridrix fon Hayek ,çarlz Darvin,Emiliya Foks,Albert Eynşteyn və s.

Bundan əlavə aqnostisizm müxtəlif fəlsəfi cərəyanlara da təsir göstərmişdir.

Bunları yazmaqda məqsəd , aqnostisizmin ateizm və teizm arasında nə isə orta vəzyyət , anlaşılmaz bire şey olduğunu düşünənlərə qısa məlumat vermək idi. Diqqətə görə təşəkkür )))

Edited September 7, 2012 by Sunyata

[Eester]

Siz də deyirsiniz ki, bəli Müqəddəs Kitab bu suala əminliklə cavab verir . Bir də fikirləşin , bir şəxs əvvəl şifahi olaraq deyir ki, mənə Allah tərəfindən vəhy gəlib , filan -filan şeyləri mənə deyib . Sonra həmin şəxs özü yaxud yaxınları tərəfindən bu dediklərini yazıb ya yazdırıb . Siz isə eyni şəxsin yazili olaraq dediklərini onun şifahi olaraq dediklərinə şahid gətirirsiniz ... Bu absurd deyil?

İncil kitabında deyilir:" Axı siz yaxşı bilirsiniz ki, Müqəddəs Yazılardakı heç bir peyğəmbərlik kiminsə şəxsi fikirlərindən doğmayıb. çünki peyğəmbərliklər heç vaxt insan istəyi ilə meydana gəlməyib, insanlar müqəddəs ruhdan ilham alaraq Allahdan gələn sözləri danışıblar". Bu ayədən aydı görünür ki, həqiqi peyğəmbərlər heç vaxt özlərindən nəsə uydurmayıblar. Onlar yalnız Allahın izni ilə peyğəmbərlik etmiş və Allahın istəyini bəşəriyyətə çatdırıblar. Əsas onların məlumatı necə alıb necə təqdim etmələri yox, əsas onların çatdırdığı mesajdır.Bu peyğəmbərliklər həm o dövür üçün vacib olmuş həm də bizim üçün vacibdir.

Edited September 7, 2012 by Eester

[Eester]

Belə pis çıxmasın, siz, adları min illərdir bəşəriyyətə həkk olunmuş filosoflardan daha çox bilirsiniz yəqin?? Aristoteli, Platonu, Spinozası və s. ömÜrləri boyu dolaşıq və anlamsız işlərlər məşğul olublar, eləmi?? Onların təlimlərindən insanlıq heç cÜr faydalanmayıb eləmi???

Dəhşətə gəlirəm, gör din insanları nə gÜnlərə salıb.......

Salam hörmətli Achilles. Əvvəla onu qeyd edim ki,peyğəmbərlərin adları heç də az məşhur deyil. Daha sonra əlavə etmək istəyirəm ki,peyğəmbərlərin dediyiniz dinlərlə heç bir əlaqəsi yoxdur.

ŞÜbhəsiz Platonun, Aristotelin və Sokratın və digər şəxslərin mÜəyyən əməyi olub. Amma bu ayrı söhbətdir.Filosofiyaya gəldikdə isə onların fikirlərini mÜtlək həqiqət kimi qəbul etmək dÜzgÜn olmazdı.

İcazənizlə sadə bir nÜmunəyə baxaq. Platon da Sokrat da belə fikir irəli sÜrÜblər ki, insan öləndə onun ruhu çıxıb yaşamağa davam edir.Bunun necə olduğu barədə minlərlə dolaşıq ideyalar meydana gəlmişdir Üstəlik onların ideyaları əsas dinlərdən sayılan Xristianlığa və İslama böyÜk təsir göstərmişdir.Demək olar ki,bu dinlərin əsas ehkamlarından olan həmişəyaşar ruh mövzusu adını çəkdiyimiz filosofların ideyalarından doğmuşdur.

Peyğəmbərlər isə ölÜm barədə belə deyirlər:" Dirilər bilirlər ki,öləcəklər ölÜlər heç nə bilmirlər". Bu çox sadə və aydın məntiqdir yəni insan öləndə onun mövcudluğu sona yetir. ölÜm həyatın tam əksidir.

[Sunyata]

Eester xanım , siz həm dinlə həm də fəlsəfə ilə maraqlandığınız üçün sizə bir təklifim var . Bəlkə forum iştirakçılarını Xristianlıqda olan dini -fəlsəfi ideyalarla tanış edəsiniz . Məsələn , Patristika ,Sxolastika , Xristian ilahiyyatı , kilsə ataları və s. - ürəyiniz istəyən sahədən məlumat və öz fikirləriniz və şərhləriniz də daxil olmaqla. Həm məlumat alardıq həm də müzakirə edərdik .Sizə isə əvəzində çox minnətdar olardıq . )))

Edited September 8, 2012 by Sunyata

[Eester]

Eester xanım , siz həm dinlə həm də fəlsəfə ilə maraqlandığınız üçün sizə bir təklifim var . Bəlkə forum iştirakçılarını Xristianlıqda olan dini -fəlsəfi ideyalarla tanış edəsiniz . Məsələn , Patristika ,Sxolastika , Xristian ilahiyyatı , kilsə ataları və s. - ürəyiniz istəyən sahədən məlumat və öz fikirləriniz və şərhləriniz də daxil olmaqla. Həm məlumat alardıq həm də müzakirə edərdik .Sizə isə əvəzində çox minnətdar olardıq . )))

Təklifinizə görə sizə təşəkkür edirəm hörmətli Sunyata amma fikirləşirəm ki,açdığınız bölməni siz məndən də yaxşı uğurla başa vura bilərsiniz.Ona görə də necə deyərlər :"buyurun bu da meydan".

[Achilles_]

Salam hörmətli Achilles. Əvvəla onu qeyd edim ki,peyğəmbərlərin adları heç də az məşhur deyil. Daha sonra əlavə etmək istəyirəm ki,peyğəmbərlərin dediyiniz dinlərlə heç bir əlaqəsi yoxdur.

Hansı peyğımbərlərin hansı dinlərlə əlaqəsi yoxdur?

ŞÜbhəsiz Platonun, Aristotelin və Sokratın və digər şəxslərin mÜəyyən əməyi olub. Amma bu ayrı söhbətdir.Filosofiyaya gəldikdə isə onların fikirlərini mÜtlək həqiqət kimi qəbul etmək dÜzgÜn olmazdı.

Hansı söhbətdir??? Bu elə biz elədiyimiz söhbətdir ki, siz qəbul eləmək istəmirsiz. Din fəlsəfədən qaynaqlana bilər, ama fəlsəfə dindən yox. Sizin istənilən şüuri fəaliyyətiniz fəlsəfəyə aiddir, dinə yox. Belə ki, ilk olaraq fəlsəfə mövcud olub, ağlınlıza gələ biləcək digər istiqamətlər və s. az və ya çox dərəcədə fəlsəfədən qaynaqlanıb. Baxın, fəlsəfə dedikdə, yalnız klassik fəlsəfə, Hegel, Rassel, Şopenhauer və s. və ilaxır nəzərdə tutulmur. Ümumilikdə insanın müəyyən hadisə və obyektlərlə bağlı düçüncələri, ən sadə mühakimələri və sualları nəzərdə tutulur. Bunu qəbul etsəniz, o zaman doğru mənbəni də görmüş olacaqsınız.

Əlbəttə filosofların dediklərinin HAMISI mütləq həqiqət deyil. Elə fləsəfə ona görə vardır ki, mübahisə yolu ilə həqiqəti ortaya çıxardasan. Məqsəd budur, siz nəyə görə kiminsə dediklərində mütləq həqiqət axtarırsınız? Sizin peyğəmbər dediyiniz insanlar mütləq həqiqət sahibləri idilər məgər??

İcazənizlə sadə bir nÜmunəyə baxaq. Platon da Sokrat da belə fikir irəli sÜrÜblər ki, insan öləndə onun ruhu çıxıb yaşamağa davam edir.Bunun necə olduğu barədə minlərlə dolaşıq ideyalar meydana gəlmişdir Üstəlik onların ideyaları əsas dinlərdən sayılan Xristianlığa və İslama böyÜk təsir göstərmişdir. Demək olar ki,bu dinlərin əsas ehkamlarından olan həmişəyaşar ruh mövzusu adını çəkdiyimiz filosofların ideyalarından doğmuşdur.

Peyğəmbərlər isə ölÜm barədə belə deyirlər:" Dirilər bilirlər ki,öləcəklər ölÜlər heç nə bilmirlər". Bu çox sadə və aydın məntiqdir yəni insan öləndə onun mövcudluğu sona yetir. ölÜm həyatın tam əksidir.

Elə mən də onu deyirəm ki, dinlər fəlsəfədən nələrisə götürüb, əksinə yox. İkincisi isə bütün dinlər və peyğmbərlərin dedikləri "predvzyatost"a əsaslanır. Nə şahid var, nə fakt var, nə də isbat. Bu üçündən hem olmasa biri və ya ikisi olmuş olsaydı, dər yarı idi..

Ölülərin nəyisə bilib bilmədiyini sizin o peyğəmbərlər hardan bilir?? Konkret absurddur..Elə dinlərin hamısı bu cürdü. Əsası olmayan bir fikirdə, məzmun olmur, o sadəcə söz yığınından ibarətdir.

[azda]

Kainat mateiyadan ibarətdir...öldün qurtardı getdi hər şey..))) Fövqəl fikirlər insanın uydurmasından başqa bir şey deyil...)))

Sizcə insan bunlari niyə özündən uydurur.?Başqalarini inandirmağa.?

[Vuqar Rehimov]

Sizcə insan bunlari niyə özündən uydurur.?Başqalarini inandirmağa.?

Bu sualı mənə yox Luçiferə verin?

[lucifer13]

lucifer bunlari ozunden uydurmur,bu dunyada duz emelli yasamayanlar o biri dunyani isteyirler ve ya sirtigdirlar ki ysamaqdan el cekmek istemirler bunun ucun de o biri dunya anlayisini uydurublar.olum sondur olmek istemirsinizse ve ya bunu qebul etmek istemirsinizse bu sizin probleminizdir.

[Eester]

Hansı peyğımbərlərin hansı dinlərlə əlaqəsi yoxdur?

Siz ümumiyyətlə hansı peyğəmbərləri tanıyırsınız? Bütün Müqəddəs Kitabda (Tövrat,Zəbur,İncil) adı çəkilən peyğəmbərlərin indiki müasir dinlərlə heç bir əlaqəsi yoxdur.

Hansı söhbətdir??? Bu elə biz elədiyimiz söhbətdir ki, siz qəbul eləmək istəmirsiz. Din fəlsəfədən qaynaqlana bilər, ama fəlsəfə dindən yox.

O zaman sizi təəccübləndirəcəyəm. Məsələn ölməz ruh təsəvvürünü inkişaf etdirən birincilərin sırasında Sokrat və Platonun adı çəkilsı də ancaq bu təlimin banisi onlar deyildilər.Onlar sadəcə bu fikri təkmilləşdirib onu fəlsəfi təliminə çevirmişdilər.Nəticədə bu təlim həm o dövrün, həm də sonrakı dövrlərinin ziyalıları arasında geniş yayıldı. Bəs bu təlimin kökü haradan götürülmüşdür? "Babil və Aşşur dini" kitabında qeyd edilir ki:"Qədim Babillərin dininin inanc təlimlərindən biri ölməz can idi. Onlar ölən insanı basdıranda axirət dünyasında istifadə etməsi üçün onun yanına müəyyən əşyalar qoyurdular".

Hörmətli Acilllas gördüyünüz kimi filosoflar öz nəzəriyyələrini qədim saxta dinlərdən mənimsəmiş həmçinin müasir dinlər də onlardan.

Sizin peyğəmbər dediyiniz insanlar mütləq həqiqət sahibləri idilər məgər??

İkincisi isə bütün dinlər və peyğmbərlərin dedikləri "predvzyatost"a əsaslanır. Nə şahid var, nə fakt var, nə də isbat. Bu üçündən hem olmasa biri və ya ikisi olmuş olsaydı, dər yarı idi..

Ölülərin nəyisə bilib bilmədiyini sizin o peyğəmbərlər hardan bilir?? Konkret absurddur..Elə dinlərin hamısı bu cürdü. Əsası olmayan bir fikirdə, məzmun olmur, o sadəcə söz yığınından ibarətdir.

Birincisi Mütləq həqiqət sahibi yalnız Yehova Allahdır.Peyğəmbərlərə də bütün sirrləri O açmışdır. İkincisi,söz yığını hesab etdiyiniz peyğəmbərliklər minilliklərin sınağından alnıaçıq çıxmışdır.Üçüncüsü ölülər heç nə bilmir bunu peyğəmbərlər deyirlər. sizin filosoflardan fərqli olaraq.

[Achilles_]

Siz ümumiyyətlə hansı peyğəmbərləri tanıyırsınız? Bütün Müqəddəs Kitabda (Tövrat,Zəbur,İncil) adı çəkilən peyğəmbərlərin indiki müasir dinlərlə heç bir əlaqəsi yoxdur.

Narahat olmayın, siz tanıdıqlarınızdan az tanımıram. İkincisi də ki, ümumiyyətlə ikinci cümlənizin müzakirəmizlə nə əlaqəsi vardı?..Müasir dinlər nədi? Din müasir olsaydı, daha onun nəyi din oldu?))))) 1000 il əvvəl ölüb itmiş adamların müasirliklə nə əlaqəsi?

O zaman sizi təəccübləndirəcəyəm. Məsələn ölməz ruh təsəvvürünü inkişaf etdirən birincilərin sırasında Sokrat və Platonun adı çəkilsı də ancaq bu təlimin banisi onlar deyildilər.Onlar sadəcə bu fikri təkmilləşdirib onu fəlsəfi təliminə çevirmişdilər.Nəticədə bu təlim həm o dövrün, həm də sonrakı dövrlərinin ziyalıları arasında geniş yayıldı. Bəs bu təlimin kökü haradan götürülmüşdür? "Babil və Aşşur dini" kitabında qeyd edilir ki:"Qədim Babillərin dininin inanc təlimlərindən biri ölməz can idi. Onlar ölən insanı basdıranda axirət dünyasında istifadə etməsi üçün onun yanına müəyyən əşyalar qoyurdular".

Hörmətli Acilllas gördüyünüz kimi filosoflar öz nəzəriyyələrini qədim saxta dinlərdən mənimsəmiş həmçinin müasir dinlər də onlardan.

Siz bu gülməli "faktları" harlardan əldə edirsiz??);))))) Mənim yazdıqlarımı diqqətlə oxuyursuzmu? İstəyir min il, istəyir milyon il öncə yaranmış olsun, insan müşahidə və düşüncələri əasında ortaya çıxan bir hadisə və ya proses DİN deyil, o fəlsəfədir..Mən yazmışdım ki, fəlsəfə deyəndə DAR mənada KLASSİk və s. fəlsəfə nəzərdə tutulmur. Görünür siz oxumadan yazırsız. Bu isə çox pisdi.

İkincisi, saxta din nədi?? Bu nə deməkdi, özünüzdən adlar uydurursuz? Siz kimsiniz ki başqa dinləri öz arşınınzla dəyərləndirirsiniz? Bütün dindarlar belədir. öz inandıqlarından başqa, hər şey ya saxtadır ya uydurmadır ya da nə bilim, fotoşopdur. Bəsdirin da..O babilli sizin bu yazdıqlarını oxusa, o da özünə görə oturub sizə həyatı başa salardı və o da özünə görə doğru olardı. Hər dəfə eyni səhvləri buraxırsınız, eyni məntiqnən yazırsınız. Bir bibliyanı və ya tövratı oxumusuz, bütün dünyaya o çərçivədən baxırsız..

Birincisi Mütləq həqiqət sahibi yalnız Yehova Allahdır.Peyğəmbərlərə də bütün sirrləri O açmışdır. İkincisi,söz yığını hesab etdiyiniz peyğəmbərliklər minilliklərin sınağından alnıaçıq çıxmışdır.Üçüncüsü ölülər heç nə bilmir bunu peyğəmbərlər deyirlər. sizin filosoflardan fərqli olaraq.

Aha, elədir ki var. Mütləq həqiqət Yehovadır, İsadır, Müqəddəs ruhdur, Əl-İlahdır. Hammmısı mütləq həqiqətir. Bizlər isə "mütləq geydirmələrik"..

[Caledonia]

Fəlsəfənin bütün sualları əvvəl-axır gəlib dini suallara söykənir, dini suallara çatanda isə müzakirə aparmağı heç xoşlamıram, çünki, dini məsələnin biri barədə fikrini deyən kimi aypara-minarəli avatarı olan dindar userlərdən biri haradan olsa qaça-qaça gəlib o dəqiqə başlayır sənə hədisdən filan 2000 söz tərkibi olan sitatlar gətirib cəhənnəmlə qorxutmağa, axırda da adını kafir qoyub gedir.

Özüm fəlsəfə fakültəsini bitirmişəm, fəlsəfəni çox sevirəm, di gəl ki, qəribə userlərlə çənə-boğaz olmaqdan bezirəm. Yoxsa çox gözəl mövzudur.

Anlamıram, ölməz ruh nədir, saxta din, müasir din nədir? Fəlsəfədən danışan adamlar fəlsəfi terminləri niyə təhrif edirlər? fəlsəfi müddəalar əsasında müzakirə aparırsınızsa, niyə səxsi subyektiv fikrinizi (saxta dinlər) bura əlavə edirsiz? siz onlara saxta deyəndə, onlar dönüb saxta olmurlar, amma dediklərinizdə ciddilik azalır.

[Mümtaz]

Sizcə insan bunlari niyə özündən uydurur.?Başqalarini inandirmağa.?

Hörmətli userlərimizi salamlayıram!

Azda xanım,mən güman etmirəm ki, insan bunları özündən uydurur. Sadəcə,öz dövründəki ictimai şüurun mənsubu olaraq, oz dediyinə inandığı üçün də başqalarını inandırmağa çalışır! Məsələn,mən inanmıram ki,ateistlərin dediyi kimi,Məhəmməd peyğəmbər Quranı özündən uydururdu və bunun uydurma olduğunu özü də dərk edirdi. Xeyr,hətta Quranı özündən uydurmuş olsa da, o bunun uydurma olduğunu dərk etmirdi və bunu həqiqət kimi qəbul edirdi. Necə ki,Nyuton öz qanunlarını həqiqət kimi qəbul edib,butun dünyanı da,elmi də bu qanunların həqiqiliyinə inandıra bilmişdi.Halbuki,Eynşteyn sübut etdi ki,Nyuton qanunları heç də mütləq deyil. Odur ki,nə Məhəmməd peyğəmbəri,nə Nyutonu,nə də digərlərini yalançı adlandırmaq doğru deyil.Bu insanlar öz dövrlərinin doğruçuları idilər və yalnız əsrlər keçəndən sonra onlar bizə "yalançı", "uydurmaçı" kimi görünürlər. Biz onları bu günkü ictimai şüurla dəyərləndiririk.Bu isə bizim tərəfimizdən onlara qarşı ədalətsizlikdir.

Hörmətli Sunyata, sizin fəlsəfi biliklərinizə heyranam! Sizdən çox şey öyrənmək olar. Ali təhsilin (texniki) imkan verdiyi dərəcədə fəlsəfəyə bələd olsam da bu qədər dərinliklərə bələd deyildim. 1982-83-cü illərdə,AzPİ də fəlsəfə kursu keçdikdən sonra,müstəqil olaraq maraqlandım və bəzi kitabları mütaliə etməyə başladım. Fəlsəfədən əlavə olaraq nə bilirəmsə necə deyərlər,"özfəaliyyətin" nəticəsidir.

Hörmətli Caledonia,fəlsəfə mütəxəssisinin burada olmasından şadam! Deməli, sizdən də çox şeylər öyrənə bilərik. Buna görə sizə öncədən təşəkkür edirəm. Bir məsələni sizin diqqətinizə çatdırmaq istərdim. Xahiş edirəm,userlərimizi subyektiv fikirlərini yazdıqlarına görə tənqid etməyin. Ola bilər ki,onların şəxsi fikirlərinndə cüzi də olsa elmə xidmət edəcək müddəalar olsun! Bu hamımızın xeyrinədir. Hamıya uğurlar!

[lucifer13]

Fəlsəfənin bütün sualları əvvəl-axır gəlib dini suallara söykənir, dini suallara çatanda isə müzakirə aparmağı heç xoşlamıram, çünki, dini məsələnin biri barədə fikrini deyən kimi aypara-minarəli avatarı olan dindar userlərdən biri haradan olsa qaça-qaça gəlib o dəqiqə başlayır sənə hədisdən filan 2000 söz tərkibi olan sitatlar gətirib cəhənnəmlə qorxutmağa, axırda da adını kafir qoyub gedir.

Özüm fəlsəfə fakültəsini bitirmişəm, fəlsəfəni çox sevirəm, di gəl ki, qəribə userlərlə çənə-boğaz olmaqdan bezirəm. Yoxsa çox gözəl mövzudur.

Anlamıram, ölməz ruh nədir, saxta din, müasir din nədir? Fəlsəfədən danışan adamlar fəlsəfi terminləri niyə təhrif edirlər? fəlsəfi müddəalar əsasında müzakirə aparırsınızsa, niyə səxsi subyektiv fikrinizi (saxta dinlər) bura əlavə edirsiz? siz onlara saxta deyəndə, onlar dönüb saxta olmurlar, amma dediklərinizdə ciddilik azalır.

cemiyyetimizde felsefenin menasiz soz yigini ve seytan oyunu oldugunu dusunen 2 qrup eger felsefeye maragi olan qrupdan qat qat coxdursa bu halda teesuflenmeye deymez.kemiyyet sozunu deyir.

Sadəcə,öz dövründəki ictimai şüurun mənsubu olaraq, oz dediyinə inandığı üçün də başqalarını inandırmağa çalışır!

bizlerin(ateistlerin) neyese inandigimizi dusunmeyin(sohbet cemiyyete insana olan inamdan getmir) bizler elde etdiyimiz melumatlara inanmiriq,bizler daim elimizde olanlara suphe edir ve suphe sonunda da bilgimizin supheden ugurla kecdiyine emin olduqdan sonra hemin bilgini bele demek olarsa bilirik,inanmiriq.inanmaq bir sey haqqinda qeti melumata sahib olmamaq demekdir.

Məsələn,mən inanmıram ki,ateistlərin dediyi kimi,Məhəmməd peyğəmbər Quranı özündən uydururdu və bunun uydurma olduğunu özü də dərk edirdi. Xeyr,hətta Quranı özündən uydurmuş olsa da, o bunun uydurma olduğunu dərk etmirdi və bunu həqiqət kimi qəbul edirdi. Necə ki,Nyuton öz qanunlarını həqiqət kimi qəbul edib,butun dünyanı da,elmi də bu qanunların həqiqiliyinə inandıra bilmişdi

men inanmiram ki sizin bu qizildan deyerli ince sifreli mesajlarinizi muselman fanatikler derk ede.bizler de mehemmedin Qurani ozunun uydurdugunu demirik,o bunu bir nece insanla bir arada kohne metnlerden hazirladi,elave oz dovru ucun de ayeleri de saysaq Quran yarandi.

Edited September 14, 2012 by lucifer13

[Caledonia]

cemiyyetimizde felsefenin menasiz soz yigini ve seytan oyunu oldugunu dusunen 2 qrup eger felsefeye maragi olan qrupdan qat qat coxdursa bu halda teesuflenmeye deymez.kemiyyet sozunu deyir.

Şeytan oyunu... aha, toçno ) onda mən satanistəm :D

[lucifer13]

Şeytan oyunu... aha, toçno ) onda mən satanistəm

ekseriyyeti hec satanizmin de ne oldugunu bilmirler.dusunurler ki satanistler deccali gozleyir ya da pisik kesirler.satanizmle bagli forumda yeterli bilgi paylasmisdim.satanistlerin 9 qanunu mence butun Qurandan qat qat deyerlidir.

[Eester]

Narahat olmayın, siz tanıdıqlarınızdan az tanımıram. İkincisi də ki, ümumiyyətlə ikinci cümlənizin müzakirəmizlə nə əlaqəsi vardı?..Müasir dinlər nədi? Din müasir olsaydı, daha onun nəyi din oldu?))))) 1000 il əvvəl ölüb itmiş adamların müasirliklə nə əlaqəsi?

Acilles sizin biliyinizə şübhə etmirəm. Əminəm ki,siz Amos,Yeremya,Yeşaya,Habbabuk və s.peyğəmbərləri tanıyırsınız. Və onların bəşəriyyətə nə qədər xeyri dəydiyinə də bilirsiniz. O ki qaldı müasir dinlər ifadəsinə yəni bəzi peyğəmbərlərin yaşı Xristian, İslam dinilərindən daha qədimdir. Məsələn Musa peyğəmbər olduğu müddətdə nə xristian nə də İslam dini yox idi.

Siz bu gülməli "faktları" harlardan əldə edirsiz??))))) Mənim yazdıqlarımı diqqətlə oxuyursuzmu? İstəyir min il, istəyir milyon il öncə yaranmış olsun, insan müşahidə və düşüncələri əasında ortaya çıxan bir hadisə və ya proses DİN deyil, o fəlsəfədir..Mən yazmışdım ki, fəlsəfə deyəndə DAR mənada KLASSİk və s. fəlsəfə nəzərdə tutulmur. Görünür siz oxumadan yazırsız. Bu isə çox pisdi.

Tarixi faktlara gülməli deyən birinci insansınız ki rast gəldim :)

İkincisi, saxta din nədi?? Bu nə deməkdi, özünüzdən adlar uydurursuz? Siz kimsiniz ki başqa dinləri öz arşınınzla dəyərləndirirsiniz? Bütün dindarlar belədir. öz inandıqlarından başqa, hər şey ya saxtadır ya uydurmadır ya da nə bilim, fotoşopdur. Bəsdirin da..O babilli sizin bu yazdıqlarını oxusa, o da özünə görə oturub sizə həyatı başa salardı və o da özünə görə doğru olardı. Hər dəfə eyni səhvləri buraxırsınız, eyni məntiqnən yazırsınız.

Saxta dinlər məhz o dinlərdir ki siz bəyənmirsiniz və hər zaman onların baxışlarını mühakimə edirsiniz.

Bir bibliyanı və ya tövratı oxumusuz, bütün dünyaya o çərçivədən baxırsız..

Bibliya və Tövrat eyni kitabdır cənab. Sadəcə İslam aləmində ona Tövrat deyilir.

Aha, elədir ki var. Mütləq həqiqət Yehovadır, İsadır, Müqəddəs ruhdur, Əl-İlahdır. Hammmısı mütləq həqiqətir. Bizlər isə "mütləq geydirmələrik"..

Bu cümləni oxuyarkən nədənsə qəzəbinizi hiss etdim.İnanın ki,mən sizə ağıl öyrətmək deyil sadəcə sizə bildiklərimi bölüşmək üçün yazıram amma artıq sizi incitməyəcəm ona görə hələlik yazıram.

[Sunyata]

Hörmətli Sunyata, sizin fəlsəfi biliklərinizə heyranam! Sizdən çox şey öyrənmək olar. Ali təhsilin (texniki) imkan verdiyi dərəcədə fəlsəfəyə bələd olsam da bu qədər dərinliklərə bələd deyildim. 1982-83-cü illərdə,AzPİ də fəlsəfə kursu keçdikdən sonra,müstəqil olaraq maraqlandım və bəzi kitabları mütaliə etməyə başladım. Fəlsəfədən əlavə olaraq nə bilirəmsə necə deyərlər,"özfəaliyyətin" nəticəsidir.

Mümtaz bəy, xoş sözlərə görə təşəkkür edirəm. Hər ikimizdə oxşar tərəflər var. Mən də elə təxminən o dövrdə ( bir neçə il sonra) BDU –nun mexanika –riyaziyyat fakültəsində təhsil almışam və fəlsəfə kursu keçmişəm , ardı da sizin dediyiniz kimi ,"özfəaliyyət" dir. O vaxt mənə qəribə gələn , bizə riyaziyyatın müxtəlif sahələrindən mühazirə deyən bəzi müəllimlərin riyazi elmi dərəcəsi ilə yanaşı həm də fəlsəfi elmi dərəcələrə malik olmaları idi. Sonralar bu iki fənn arasında əlaqənin mücərrəd təfəkkürün zərruriliyi ilə əlaqədar olduğunu anladım. Və özüm də həvəskar “filosofa” çevridim )))

Fəlsəfənin müasir anlamını bir daha nəzərdən keçirdikdə , insan şüurunda yaranan suallar və onlara cavab axtarıışı mexanizmi , hətta bu prosesin özünün fəlsəfə adlandırılması heç də təəccüb hissi oyatmır. Müasir fələsəfə bu və ya digər formada varlığın bütün mürəkkəbliyini özündə əks etdirməyə çalışaraq , eyni zamanda özünə bu mürəkkəb suallara bəsit və sadə cavab tapmaq məqsədi də qoymur. Bizim dövrümüzdə aləm və insanla bağlı mürəkkəb məsələlərin həllinə əminliklə iddialı olan ciddi fəlsəfi ədəbiyyat və müəllif yoxdur. Əksinə , əksər hallarda ciddi filosoflar şüurlu şəkildə bu sualların sadə və birbaşa həllindən imtina edirlər. Bu sualların və problemlərin mənbəyini insanın özündə , onun daxili aləmində görürlər. Müasir fəlsəfədə hansısa bir filosofa guya onun həqiqəti bilməsi kimi xüsusi imtiyaz verilmir. Əksinə , onun özünün daxili aləmi - araşdırma predmetinə çevrilir. Filosofun başqa insandan fərqi onun , sadə insanlara əlçatmaz olan həqiqəti bilməsi deyil, onun səthi nəzərdən gizli olan daxili aləmi analiz etməsidir.

Məhz bu amillərə görə özümü həvəskar “filosof” adlandıra bilrəm. Mən də çox şadam ki, aramızda sizin kimi də həvəskarlar var !

Edited September 15, 2012 by Sunyata

[Achilles_]

Acilles sizin biliyinizə şübhə etmirəm. Əminəm ki,siz Amos,Yeremya,Yeşaya,Habbabuk və s.peyğəmbərləri tanıyırsınız. Və onların bəşəriyyətə nə qədər xeyri dəydiyinə də bilirsiniz. O ki qaldı müasir dinlər ifadəsinə yəni bəzi peyğəmbərlərin yaşı Xristian, İslam dinilərindən daha qədimdir. Məsələn Musa peyğəmbər olduğu müddətdə nə xristian nə də İslam dini yox idi.

Peyğəmbərsiz din və ya dinsiz peyğəmbər ola bilər? Musanın xristianlıq və islama nə dəxli?? Onun dövründə iudaizm var idi. Ən qədim tarix də elə bu dindədi (son 3 din arasında). Deməyim odur ki, peyğəmbər anlayışı din anlayışına bağlıdır. Birinci olmadan, ikinci olmaz, yoxsa ola bilər sizcə?

Tarixi faktlara gülməli deyən birinci insansınız ki rast gəldim

Elə mən də aşşur-babil mənbələrindən dini misal ("fakt") gətirən bir dindara ilk dəfədi ki rastladım;)) Əgər siz orda yazılanları fakt hesab edirsinizsə, o zaman onların allahları olan Aşşuru, Marduku, İştarı və s. də ciddi qəbul etməlisiz. Razısız mənlə?

Saxta dinlər məhz o dinlərdir ki siz bəyənmirsiniz və hər zaman onların baxışlarını mühakimə edirsiniz.

Ateizm üçün dinlər hamısı saxtadır və bu təəccüblü deyil. Saxta dinlər ifadəsi siz dindarlara məxsusdur. Bu halda isə ortaya başqa məsələlər çıxır. Eyni düçüncəyə (hansısa gözəgörünməz fövqəlyaradıcının varlığına inanmaq) malik insanların bir birlərinin inanclarını şübhə altında qoymaları, elə onların hamısını şübhə altına salır, hansı ki bu onsuz da belədir. Demək ki, hamısı subyektivliyə dayanır və heç bir obyektiv əsli yoxdur. Ümid edirəm ki, bu qədər aydınlaşdırmadan sonra siz mənə "saxta dinlərin" saxtalağını izah etməyə çalışmazsınız.

Bibliya və Tövrat eyni kitabdır cənab. Sadəcə İslam aləmində ona Tövrat deyilir.

Bəs "və ya" nə deməkdir sizcə?;) Həmin postumu bir də oxuyun. Bibliya və Tövrat yazsaydım, siz deyən idi.

Bu cümləni oxuyarkən nədənsə qəzəbinizi hiss etdim.İnanın ki,mən sizə ağıl öyrətmək deyil sadəcə sizə bildiklərimi bölüşmək üçün yazıram amma artıq sizi incitməyəcəm ona görə hələlik yazıram.

Qəzəb yox, ironiya. Siz məni belə şeylərlər incidə bilməzsiniz, narahat olmayın;) Hələlik.

[Eester]

Peyğəmbərsiz din və ya dinsiz peyğəmbər ola bilər? Musanın xristianlıq və islama nə dəxli?? Onun dövründə iudaizm var idi. Ən qədim tarix də elə bu dindədi (son 3 din arasında). Deməyim odur ki, peyğəmbər anlayışı din anlayışına bağlıdır. Birinci olmadan, ikinci olmaz, yoxsa ola bilər sizcə?

Əslində mən yazmışdım ki,peyğəmbərlərin müasir dinlərlə əlaqəsi yoxdur.İcazənizlə izah edim. Musa peyğəmbərə Yehova Allah qanun verdikdə Qanunlardan biri belə səslənirdi:"Dinlə ey İzrail Allahınız Yehova tək Allahdır". Lakin müasir Yəhudi dinində bu qanunlara bənzər heç bir qanun qalmamışdır.Onlar bu gün nə Yehova Allaha ibadət edir nə də Onun qanunlarını düzəməli həyata keçirirlər. Bunu İsa Məsh yer üzündə olanda qeyd etmişdir:" Siz (Yəhudi din xadimlər) Allahın qanunu öz dədə-baba adətləri ilə əvəz etdiniz.Və Allahın qanunu yararsız etdiniz".

İndi Xristian dininə nəzər yetirək.İsa Məsh Yehova Allah tərəfindən təyin olunmuş peyğəmbər və Məsih idi (Xristian sözü məsihin davamçıları deməkdir,Xristos isə yunan sözü olub mənası Məsihi deməkdir) Allah onu yer üzünə göndərməkdə məqsədi Tövratda yazılan qanunu tamamlamaq idi. O da öz missyasını yerinə yetirdi. İsa Məshi qeyb olduqdan sonra onu şagirləri olan həvarilər xaç rəmzini gəzdirmirdi.İsa Məshi xaç üzərində deyil dirək üzərində edam olunmuşdur. Lakin İsa peyğəmbərin sonuncu şagirdi Yəhyə öləndən 300 il sonra IV əsrdə bütpərəst Konstantin xaçı Xristianlığın rəmzi edərək dövlət dini elan etdi. Və daha sonra üç üqnum,ölməz can təlimləri xristanlığa daxil oldu.Halbu ki,Siz İncil kitabında bu təlimlərə rast gələ bilməzsiniz.

Elə mən də aşşur-babil mənbələrindən dini misal ("fakt") gətirən bir dindara ilk dəfədi ki rastladım;)) Əgər siz orda yazılanları fakt hesab edirsinizsə, o zaman onların allahları olan Aşşuru, Marduku, İştarı və s. də ciddi qəbul etməlisiz. Razısız mənlə?

Onları həqiqi Allah kimi qəbul etməsəm də tarixi fakt kimi insanların onlara tapınmasını qəbul edirəm.

Ateizm üçün dinlər hamısı saxtadır və bu təəccüblü deyil. Saxta dinlər ifadəsi siz dindarlara məxsusdur. Bu halda isə ortaya başqa məsələlər çıxır. Eyni düçüncəyə (hansısa gözəgörünməz fövqəlyaradıcının varlığına inanmaq) malik insanların bir birlərinin inanclarını şübhə altında qoymaları, elə onların hamısını şübhə altına salır, hansı ki bu onsuz da belədir. Demək ki, hamısı subyektivliyə dayanır və heç bir obyektiv əsli yoxdur. Ümid edirəm ki, bu qədər aydınlaşdırmadan sonra siz mənə "saxta dinlərin" saxtalağını izah etməyə çalışmazsınız.

Əslində çox istərdim sizə həqiqi dinlə saxta dinin fərqini yazım amma mövzunu açan uzere hörmət xatirinə off top etmək istəmirəm. Amma inanın elə maraqlı fikirlərim var ki,çox istərdim sizinlə bölüşüm.Əfsus..

[Achilles_]

Onları həqiqi Allah kimi qəbul etməsəm də tarixi fakt kimi insanların onlara tapınmasını qəbul edirəm.

Bu uje cığallıq olur da...

Əslində çox istərdim sizə həqiqi dinlə saxta dinin fərqini yazım amma mövzunu açan uzere hörmət xatirinə off top etmək istəmirəm. Amma inanın elə maraqlı fikirlərim var ki,çox istərdim sizinlə bölüşüm.Əfsus..

Ayrıca mövzu açın.

[Sunyata]

Peyğəmbərsiz din və ya dinsiz peyğəmbər ola bilər? Musanın xristianlıq və islama nə dəxli?? Onun dövründə iudaizm var idi. Ən qədim tarix də elə bu dindədi (son 3 din arasında). Deməyim odur ki, peyğəmbər anlayışı din anlayışına bağlıdır. Birinci olmadan, ikinci olmaz, yoxsa ola bilər sizcə?

İcazə verin mən də sizin və Eester xanımın maraqlı söhbətinə ("öz beş qəpiyimlə") müdaxilə edim )))

Achilles , fəlsəfə haqqında yazdıqlarınızla tam razıyam və sizinlə həmfikirəm. Dini təfəkkürlə fəlsəfi təfəkkür arasında əlbəttə , fərq var . Amma, demək istədiyim odur ki, mübahisəyə səbəb olan bəzi anlayışların dindən ya fəlsəfədən gəlməsi təsadüfi deyil . Çünki , başqa postlarımda yazdığım kimi hər ikisi ( din və fəlsəfə) eyni kökdən ( bunalara mifologiya və elmi də əlavə etmək olar) gəlir. Qəti ayrilma tədricən və daha sonrakı dövrlərdə baş verib. Hətta , indi də dini fəlsəfə deyilən bir bölmə də var - yəni dini fəlsəfənin xüsusi forması kimi qəbul edənlər də var ( amma , əksi yoxdur) .

Bir də əlavə etmək istərdim , ( yuxarıdakı sizdən sitatla bağlı ) - peyğəmbəri olan dinlər "açıqlama dini " ( религия откровения) kimi qəbul edilir. Amma, peyğəmbərsiz dinlər də mövcuddur - Buddizm , Konfutsizm,Daosizm və Hinduizmin bəzi məzhəbləri və s. Bu dinlərdə vəhy və peygəmbər anlayışı yoxdur , yaxud yox dərəcəsindədir. Burada dinlərin banilərindən , yaxud "insanlıq müəllimlərindən" - mahatma və rişilərdən söhbət gedir. Tək peygəmbərsiz yox, hətta Tanrısız dinlər də var . Yəni , dinlər ümumi tərəflərinin olmalarına baxmayaraq əslində çox müxtəlif və mürəkkəbdirlər .

Edited September 17, 2012 by Sunyata

[Eester]

İcazə verin mən də sizin və Eester xanımın maraqlı söhbətinə ("öz beş qəpiyimlə") müdaxilə edim )))

Achilles , fəlsəfə haqqında yazdıqlarınızla tam razıyam və sizinlə həmfikirəm. Dini təfəkkürlə fəlsəfi təfəkkür arasında əlbəttə , fərq var . Amma, demək istədiyim odur ki, mübahisəyə səbəb olan bəzi anlayışların dindən ya fəlsəfədən gəlməsi təsadüfi deyil . Çünki , başqa postlarımda yazdığım kimi hər ikisi ( din və fəlsəfə) eyni kökdən ( bunalara mifologiya və elmi də əlavə etmək olar) gəlir. Qəti ayrilma tədricən və daha sonrakı dövrlərdə baş verib. Hətta , indi də dini fəlsəfə deyilən bir bölmə də var - yəni dini fəlsəfənin xüsusi forması kimi qəbul edənlər də var ( amma , əksi yoxdur) .

Bir də əlavə etmək istərdim , ( yuxarıdakı sizdən sitatla bağlı ) - peyğəmbəri olan dinlər "açıqlama dini " ( религия откровения) kimi qəbul edilir. Amma, peyğəmbərsiz dinlər də mövcuddur - Buddizm , Konfutsizm,Daosizm və Hinduizmin bəzi məzhəbləri və s. Bu dinlərdə vəhy və peygəmbər anlayışı yoxdur , yaxud yox dərəcəsindədir. Burada dinlərin banilərindən , yaxud "insanlıq müəllimlərindən" - mahatma və rişilərdən söhbət gedir. Tək peygəmbərsiz yox, hətta Tanrısız dinlər də var . Yəni , dinlər ümumi tərəflərinin olmalarına baxmayaraq əslində çox mextəlif və mürəkkəbdirlər .

Təşəkkür sizə Sunyata.qaraladığım fikirləriniz çox gözəl faktlardır.

Edited September 17, 2012 by Eester

[Achilles_]

İcazə verin mən də sizin və Eester xanımın maraqlı söhbətinə ("öz beş qəpiyimlə") müdaxilə edim )))

Achilles , fəlsəfə haqqında yazdıqlarınızla tam razıyam və sizinlə həmfikirəm. Dini təfəkkürlə fəlsəfi təfəkkür arasında əlbəttə , fərq var . Amma, demək istədiyim odur ki, mübahisəyə səbəb olan bəzi anlayışların dindən ya fəlsəfədən gəlməsi təsadüfi deyil . Çünki , başqa postlarımda yazdığım kimi hər ikisi ( din və fəlsəfə) eyni kökdən ( bunalara mifologiya və elmi də əlavə etmək olar) gəlir. Qəti ayrilma tədricən və daha sonrakı dövrlərdə baş verib. Hətta , indi də dini fəlsəfə deyilən bir bölmə də var - yəni dini fəlsəfənin xüsusi forması kimi qəbul edənlər də var ( amma , əksi yoxdur) .

Bir də əlavə etmək istərdim , ( yuxarıdakı sizdən sitatla bağlı ) - peyğəmbəri olan dinlər "açıqlama dini " ( религия откровения) kimi qəbul edilir. Amma, peyğəmbərsiz dinlər də mövcuddur - Buddizm , Konfutsizm,Daosizm və Hinduizmin bəzi məzhəbləri və s. Bu dinlərdə vəhy və peygəmbər anlayışı yoxdur , yaxud yox dərəcəsindədir. Burada dinlərin banilərindən , yaxud "insanlıq müəllimlərindən" - mahatma və rişilərdən söhbət gedir. Tək peygəmbərsiz yox, hətta Tanrısız dinlər də var . Yəni , dinlər ümumi tərəflərinin olmalarına baxmayaraq əslində çox müxtəlif və mürəkkəbdirlər .

1. Tamamilə razıyam və əminəm ki, fəlsəfə dindən yox, din fəlsəfədən ayrılıb. Ümumiyyətlə digər istiqamətlərin demək olar ki hamısı fəlsəfədən ayrılıb.

2. Peyğəmbərsiz dinlə bağlı dediklərinizlə də tam razıyam. Sadəcə mən sırf peyğəmbər anlayışını işlətdiyim üçün, ola bilsin fikrim bir qədər səhv başa düşülüb. Bu kontekstdə işlətdiyim peyğəmbər sözü əslində, "osnovatel" anlayışını da əhatə edirdi. Sözümün canı, əgər din varsa, onu təbliğ edən ilk insan, rəhbər, peyğəbər və hər kimsə biri olmalıdır. Ona görə Ester xanımın dinsiz peyğəmbərlərlə bağlı dediyi ilə razılaşa bilmərəm. Əgər ortada bir təbliğatçı varsa, demək ki bir ideya və ya fikir də var. Əks halda bu adam nəyi təbliğ edir? Yox əgər ortada bir ideya varsa, demək onu ortaya atan, müdafiə edən və ya yayan bir şəxs də var. Bu baxımdan demək istədiyim, bu iki anlayışın bir birindən müstəqil şəkildə mövcud olması, məntiqi cəhətdən düzgün deyil.

Sizin özünüzün Şumer yazıları ilə bağlı fikirlərinizi bilmək istərdim. Yəni, ümumiyyətlə o sivilizasiyanın əldə etdikləri ilə bağlı nə kimi fikirləriniz var? Mənim bir müddət etdiyim müşahidələrə və söhbətlərə əsasən, bütün müqəddəs kitablar şumer mifologiyasından qaynaqlanır. Məzmun və istiqamət eynidir. Ən qəribəsi budur ki, demək olar ki oxşar hadisələri müqaəddəs kitablardan oxuyan dindarlar, o hadisələrə inanır, şəkk gətirmirlər, ancaq şumer yazılarına "mif" deyərək keçirlər.

[Sunyata]

1. Tamamilə razıyam və əminəm ki, fəlsəfə dindən yox, din fəlsəfədən ayrılıb. Ümumiyyətlə digər istiqamətlərin demək olar ki hamısı fəlsəfədən ayrılıb.

2. Peyğəmbərsiz dinlə bağlı dediklərinizlə də tam razıyam. Sadəcə mən sırf peyğəmbər anlayışını işlətdiyim üçün, ola bilsin fikrim bir qədər səhv başa düşülüb. Bu kontekstdə işlətdiyim peyğəmbər sözü əslində, "osnovatel" anlayışını da əhatə edirdi. Sözümün canı, əgər din varsa, onu təbliğ edən ilk insan, rəhbər, peyğəbər və hər kimsə biri olmalıdır. Ona görə Ester xanımın dinsiz peyğəmbərlərlə bağlı dediyi ilə razılaşa bilmərəm. Əgər ortada bir təbliğatçı varsa, demək ki bir ideya və ya fikir də var. Əks halda bu adam nəyi təbliğ edir? Yox əgər ortada bir ideya varsa, demək onu ortaya atan, müdafiə edən və ya yayan bir şəxs də var. Bu baxımdan demək istədiyim, bu iki anlayışın bir birindən müstəqil şəkildə mövcud olması, məntiqi cəhətdən düzgün deyil.

Sizin özünüzün Şumer yazıları ilə bağlı fikirlərinizi bilmək istərdim. Yəni, ümumiyyətlə o sivilizasiyanın əldə etdikləri ilə bağlı nə kimi fikirləriniz var? Mənim bir müddət etdiyim müşahidələrə və söhbətlərə əsasən, bütün müqəddəs kitablar şumer mifologiyasından qaynaqlanır. Məzmun və istiqamət eynidir. Ən qəribəsi budur ki, demək olar ki oxşar hadisələri müqaəddəs kitablardan oxuyan dindarlar, o hadisələrə inanır, şəkk gətirmirlər, ancaq şumer yazılarına "mif" deyərək keçirlər.

Geniş mənada (sizin yuxarıda da vurğuladığınız ) fəlsəfədən - bəli , amma "klassik" yaxud "akademik" fəlsəfə özü də din kimi , elm kimi həmin o dediyiniz Geniş mənada fəlsəfədən ayrılıb. Tamamilə razıyam.

Peyğəmbər əvəzinə din yaradıcıları - baniləri işlətdikdə hər şey öz yerini alır , bununla da tam razıyam .

Şumer sivilizasiyası və mifologiyası barədə də sizinlə razıyam . Birbaşa olmasa da amma onların izləri bütün səmavi dinlərdə var . Bunun da məntiqi izahı var . Şumerlər semit tayfaları ilə demək olar ki eyni vaxtda yerləşdiyi ərazilərə gəliblər. Tam semitləşmə bir qədər sonra baş verib . Yəni əslində çeşidli şumer-semit mifologiyası var . Səmavi dinlərin yaradıcıları da semitlər olduğuna görə bol -bol bu mifologiyadan , tanrıların adindan , hadisələrdən ( daşqın və s. - Qilqameş ) istifadə etmişlər. Yəhudilər özləri çoxallahlılıqdan təkallahlılığa tədricən keçiblər ( onlar xanaan - finikiyalılarla yaxın qohum xalq olduğundan onların panteonundan və mifologiyasından istifadə ediblər ) . Babil hökmdarı Hammurapinin qanunlarından da istifadə etmişlər. Və s.

Bu mifologiyaların bir maraqlı tərəfi də odur ki, onlar nəinki yaxın semit tayfalarında , hətta daha uzaq qədim yunanlar və arilərdə də oxşarlıq hiss olunur. Ümumiyyətlə , bu da bir daha onu göstərir ki, hansisa tarixəqədərki dövrdə hadisələr insan təfəkküründə , təxəyyülündə söz formasına tədricən keçdikcə həm də dəyişikliyə - daha doğrusu müxtəlif interpretasiyalara məruz qalmışdır. Amma , qaynaq - mənbə birdir :həqiqətən , nələrsə baş verib , sonra bu baş verənləri zamanla "söz formasına" - qəlibinə keçirdikcə , tədricən müasir ( qülməli) interpretasiyalar yaranıb. Yəni , mifologiya - real hadisələrin də yeri olan insan təfəkkürünün və təxəyyülünün iştirakı ilə çevrilmiş nəqlidir.

Edited September 17, 2012 by Sunyata